Lees hieronder het liveblog dat onze verslaggever van deze avond bijhield. Morgen uitgebreide verslaggeving in onze krant.

22:00 Sluiting met psalm 93:4 en gebed.

21:53 Hoofdredacteur van het Reformatorisch Dagblad, Wim Kranendonk, bedankt de aanwezigen, de sprekers en de organisatie. Hij licht het werk van het Panel Presentie nog toe.

21:52 Einde discussie.

21:44 Vraag - Een vraag vanuit de zaal: „Hoe wordt in heel de discussie ook de jongere generatie betrokken? Willen die nog wel een ”gereformeerde gezindte”?” Spruyt: „De afgelopen maanden zijn er veel bijeenkomsten geweest. Ook met leiders van alle jongelingenverenigingenclubs. Daar hebben we geïnventariseerd wat de behoefte zou zijn. Ik denk wel dat ze gereformeerde gezindte willen. Ik weet niet of zij de refoïsering van heel het leven tot in detail waarderen. Ik denk het niet.” Ds. Visscher: „In mijn jeugd ging ik naar lezingen van dr. W. Aalders. Ik ging daarna zijn boeken lezen. Ik hoop dat door deze bijeenkomst jongeren ook gaan lezen.”

21:41 Vraag - Een vraag over tolerantie. Spruyt: „Het enige grote gebod dat geldt in deze tijd is: Gij zult niet discrimeren.”

21:35 Bidstonden - Vraag: „Ds. Visscher schreef pas: Waar zijn de Nehemia’s? Hoe geven we vorm aan bidstonden?” Ds. Visscher: „Het zou elke week moeten. Maar we zijn allemaal druk. Daarom moet regelmatig wel de oproep klinken. In de hoop dat er hier en daar eens iemand opstaat.”

21:30 Vraag - Na een vraag over de afbakening van het begrip christen, reformatorischen en gereformeerden stelt een van de aanwezigen: „Wij zijn van het heilspoor afgegaan. Wij en onze vaderen tevens. Als gezindte.” Ds. Visscher reageert: „Als gereformeerde gezindte zijn wij ook hedonistisch en materialistisch geworden. We hebben behoorlijk meegedaan. Een aantal heel Bijbelse noties rond dit punt zijn we kwijtgeraakt. Is de prediking nog wel heel concreet? Doet het nog wel eens erg pijn in de kerk. Zodat ik als een arm zondaar de kerk uitga.” Dr. Kunz: „Ik heb de ethiek van Bonhoeffer gelezen. Wat mij raakte was de rechtvaardiging van de goddeloze. Het ontmaskerende.” „Het zondebesef in de gemeente slijt.”

21:28 Vraag - Vraag vanuit de zaal: „Moeten we niet net als het COC meer gaan lobbyen in Den Haag?” Spruyt: „Volgens mij gebeurt dat al, middels het Panel Presentie. In alle stilte. Zij zijn actief in Den Haag.”

21:23 Vraag - Een vraag van een van de aanwezigen: „Is er binnen de denktank nagedacht over samenwerking met mensen die regelmatig samenkomen voor gebed en verootmoediging?” Reactie ds. W. Visscher: „We zijn nog maar net begonnen. Het is vooral een contactgroep die wat nadenkt en avonden zoals deze organiseert en een stuk bezinning op gang brengt.”

21:20 Stelling - Een denktank voor de gereformeerde gezindte is veel te activistisch. Ds. Visscher: „Het is de bedoeling dat we naar elkaar toe en naar onze mensen toe vertellen wat er aan de hand is. Inhoudsvolle bezinning is nuttig. En gebed. Meer niet. Niet het zoveelste instituut erbij.”

21:17 Stelling - We moeten de zuil actief afbreken. Reactie dr. Kunz: „Nee, dat gebeurt al genoeg. We moeten niet zelf de hakbijl rond scholen etcetera opnemen. We moeten wel weten waar de grenzen van de zuil zijn.”

21:10 Debat - De discussie gaat van start onder leiding van drs. P. E. B. van Ojen, secretaris van Denktank voor de gereformeerde gezindte.

20:55 Voorpublicatie - Deze week verscheen een voorpublicatie uit het boek op de opiniepagina van het Reformatorisch Dagblad . Daarin stellen mr. D. J. H. van Dijk en prof. dr. E. Dijkgraaf dat christenen hun getuigenis moeten blijven geven in de politiek en het publieke leven. Dat is echter alleen geloofwaardig als dat wordt ondersteund door een christelijk leven en een evangeliserende levenshouding. Het artikel is een samenvatting van een deel van een hoofdstuk uit het boek.

20:50 Pauze. Het is pauze tot 21:10 uur.

20:45 Pelgrim of soldaat - Dr. Kunz stelt vragen bij het thema van de debatavond: „Reist u als een pelgrim, met de blik omhoog? Of kiest u voor het verweer en gaat u de strijd aan? Pelgrim of soldaat betekent geen keuze. U en ik moeten als pelgrim op reis met de blik omhoog en als soldaat vooruit. We moeten ook biddend de strijd aan, niet activistisch, maar als soldaat van de Militia Christi.”

Er is geen reden tot voor paniek, aldus dr. Kunz. „De tijden zijn zorgelijk. In de wereld zullen christenen verdrukking hebben: Maar Christus zegt: Ik heb de wereld overwonnen. Pelgrims komen thuis. Meelopers verdwalen.”

20:40 Kerk - Dr. Kunz: „Als derde moet de pelgrim gemeenschap hebben. De pelgrim reist niet alleen. Wie alleen loopt, is heel snel weerloos. Pelgrims zoeken elkaar op. Daar zit een pijnlijk punt. Binnen de zuil houden we elkaar nog wel vast. Maar het probleem waar wij mee tobben is de kerkvisie: of liever het gebrek aan kerkvisie. Het lichaam van Christus is gedeeld. Dat is tot oneer van God, maar ook gevaarlijk zeker als de woestijn droger, eenzamer en gevaarlijker wordt. Ik pleit er niet voor kerken organisatorisch te mengen, maar wel elkaar als lichaam van Christus te erkennen. En misschien wel met een kleine kanselruil, zeg ik ondeugend.”

20:35 Pelgrim - Dr. Kunz: „We missen de pelgrimshouding als vrucht van bekering. Als tweede, we moeten leven uit de verzoening van Christus. Die moet verkondigd worden. Dat leidt tot een concrete verandering in het leven.”

20:30 Amsterdam - Dr. Kunz: „Kunnen reformatorische christenen overleven in de barre werkelijkheid van de zondige wereld? Wat gebeurt er met mensen die vanuit Barneveld en Katwijk in Amsterdam terecht komen? Dan komt het erop aan of er een innerlijke houding is gegroeid met God. Zonder Christus zijn we overal ten dode opgeschreven. In plaats van een pelgrim werden we in de gereformeerde gezindte een wereldse bourgeois. Interne secularisatie is grootste bedreiging voor de gereformeerde gezindte.”

20:25 Dr. Kunz begint aan zijn lezing ”Als pelgrims verder”.

20:24 Hovenier - Spruyt rond af en pleit voor het wieden van onkruid in de eigen tuin als gereformeerde gezindte.

20:23 Prediking - Spruyt: „Het hart van de reformatorisch prediking is toch: Hij mijn zonden, Ik zijn gerechtigheid. Of hebben we die vervangen door de prediking van de vanzelfsprekendheid of de onmogelijkheid? Als het in de prediking niet goed gaat, kunnen we dan niet iets anders dan misgeboortes verwachten. Laten we het ook hebben over ons leven. We hebben geen goed uitgewerkte visie op het christelijk leven.”

20:20 Vervolgvragen - Spruyt wil met een aantal vragen afronden. We zijn ons gaan beschouwen als slachtoffers van dingen buiten ons. Nu bevinden we ons definitief in een post-christelijke cultuur. Het onnatuurlijke overheerst. ,Hebben wij ook niet naar boeken gegrepen waarmee we grenzen over zijn gegaan.”

20:15 Spinoza - Spruyt: „Zoals een individu de vrijheid kan veroorloven de vrijheid te verkennen, zo kan ook een hele cultuur in de verleiding komen van de roes. Welk boek heeft Europa dan gelezen? ”Het theologisch politiek tractaat” van Spinzo. De grote belemmering voor de vrijheid van de mens is het geloof en de kerk, stelde de zeventiende eeuwse filosoof. Hij valt daarop de Bijbelse boodschap aan. De filosoof wilde de weg vrijmaken voor een wereldlijke, democratische staat. Spruyt: „Daar is het begonnen. Het denken van Spinoza heeft gezegevierd. Het heeft allemaal even geduurd. In onze tijd zien we de voleinding van de ideologie.”

20:10 Kevertje Plop - Spruyt begint met een verwijzing naar het verhaal van Kevertje Plop. „Wie een boek leest, eigent zich de vrijheid toe een grens over te gaan. Daarom is het zo belangrijk wat we lezen.” We kunnen door lezen ‘verdwalen’.

20:07 Dr. Bart Jan Spruyt begint zijn lezing over ”Het pleit beslecht”.

20:05 Ds. Visscher rondt af - „Een christen heeft geen reden om pessimistisch te zijn. De Heere Jezus zei: Ik ben met ulieden tot de voleinding der wereld. Daarom is er hoop, ook vandaag, ook in Nederland.

20:03 Mazelen - De Visscher: „We moeten als christenen niet doen of we morgen door een politieman worden beetgepakt. We kunnen nog in vrijheid leven en ademen. Het wordt wel moeilijker. De seculiere samenleving en overheid zetten meer en meer een stempel op ons en onze kinderen. De mazelen zijn geconstateerd. U snapt toch dat dat de discussie oproept of ouders nog de vrijheid hebben om hun kinderen niet in te enten? Er komt een moment dat de overheid ook over de voordeur kijkt of ouders hun kinderen wel opvoeden naar de norm van de brave new world.”

20:02 Geen gemis - God is weg en wij missen hem niet, zegt ds. Visscher met een verwijzing naar de filosoof Nietzsche.

20:00 God is weg - „Dit land is in meerderheid een land zonder God. God is weg uit de Tweede Kamer. God is weg uit Jorwerd. God is weg uit het publieke domein. God is voor de meeste mensen van nul komma nul betekenis. We kunnen wel zonder God, is de moraal.”

19:55 Secularisatie - Ds. Visscher: „De problemen zitten niet in Den Haag of op gemeentehuis, naar het probleem zit in de samenleving. 83 procent gaat nooit meer naar de kerk. Wij zijn de seculiere wereld ontvlucht door op de Veluwe en op andere plaatsen bij elkaar te gaan zitten. Hoe is die seculiere samenleving tot stand gekomen? Eeuwenlang was Nederland een gewoon christelijk land. We leven nu in een land zonder geloof, zonder Bijbel, zonder God. Dat was vijftig jaar geleden ondenkbaar.”

19:50 Weigerambtenaren - Ds. Visscher: Achter het gesloten regeerakkoord ligt iets anders. Een ideologie. Hoewel we niemand in de weg zitten, heeft de Tweede Kamer in haar wijsheid besloten dat de ”weigerambtenaar” niet meer mag.

Ds. Visscher moest denken aan een boekje dat ik vorig jaar gelezen hebt. „Een onthutsend boekje.” Het dagboek van rabbijn Lodewijk van de Kamp: ”De verdoofde rabbijn”. „Waar zijn de verdoofde weigerambtenaren. Komen die ook met een boekje? Ik hoop van wel.”

19:45 Ds. W. Visscher - Ds. W. Visscher, predikant van de gereformeerde gemeente in Amersfoort, begint zijn lezing over ”De strijd gevoerd”. Hij legt uit wat het doel is van het net gepresenteerde boek: nadenken over dilemma’s die we als christenen nu en in de toekomst zullen tegenkomen.

19:44 Boekoverhandiging - Visser presenteert het boek ”De toekomst van de gereformeerde gezindte”, een uitgave van uitgeverij De Banier. Het boek is samengesteld onder redactie van ds. W. Visscher. Visser overhandigt het eerste exemplaar aan ds. Visscher.

19:30 Opening - Bart Visser, algemeen directeur van Erdee Media Groep opent de avond. Na het zingen uit psalm 93, leest hij uit dezelfde Psalm.

19:28 RD-Bezinningsavond – De RD-Bezinningsavond ”Pelgrim of soldaat begint zo. Op reis door de storm. Maar hoe?”. Tijdens de avond in het Wartburg College, locatie Marnix, in Dordrecht spreekt ds. W. Visscher, predikant van de gereformeerde gemeente in Amersfoort, over ”De strijd gevoerd”; dr. A. J. Kunz, predikant van de hervormde gemeente te Katwijk aan Zee, over ”Als pelgrims verder” en lector; en dr. Bart Jan Spruyt, columnist, over ”Het pleit beslecht”. Na de pauze vindt een discussie plaats onder leiding van drs. P. E. B. van Ojen, secretaris van Denktank voor de gereformeerde gezindte.

Ds. W. Visscher, dr. A. J. Kunz en dr. B. J. Spruyt spreken over de houding die een christen moet aannemen in „de seculiere storm”. Daarna volgt een forumdiscussie. Ook presenteert uitgeverij De Banier het boek ”De toekomst van de gereformeerde gezindte”, recent verschenen onder redactie van ds. W. Visscher.

De bijeenkomst in het Wartburg College (locatie Marnix) wordt georganiseerd in samenwerking met De Banier en de Denktank voor de gereformeerde gezindte. Aanvang 19.30 uur.

De bezinningsavond wordt uitgezonden door de Reformatorische Omroep en is live te volgen op RD.nl. Meepraten via Twitter kan met de hashtag #reisdoorstorm.

Lees ook:

Liveblog: De storm steekt op

Bezinningsavond: Ideologische leegte, met maar één gebod (met fotoserie)

Ds. W. Visscher: Ik doe dit voor mijn dochter

Refo’s bereiden zich onvoldoende voor op seculiere tegenwind

„Niet denktank maar ‘doetank’ antwoord op seculiere tegenwind”