In Polen werden in 2007 nog maar 82 onderzoeken uitgevoerd, in 2012 liefst 209. Dat komt vooral doordat in Polen de kosten van zo’n onderzoek laag zijn en doordat er weinig medicijnen op de markt zijn, zegt Huub Schellekens, hoogleraar medische biotechnologie. „Het meest ideaal is een placebo-onderzoek, waarbij de helft van de patiënten een nepmiddel krijgt. Dat mag je echter niet doen als er een goed medicijn op de markt is. In veel landen is zo’n medicijn er vaak wel, maar in Polen niet.”

Als er bij een zogeheten clinical trial placebo’s worden ingezet, wordt een deel van de onderzoeksgroep niet behandeld voor een ziekte, terwijl ze normaal gezien wel een medicijn zouden krijgen. Bij ernstige ziektes kan dat zelfs leiden tot de dood van een deel van de groep. Vandaar het verbod, tenzij er geen goed medicijn op de markt is.

„Bovendien heb je voor een clinical trial soms een groep patiënten nodig die nog niet is voorbehandeld”, aldus Schellekens. Dat soort patiënten is in Nederland vrij zeldzaam, in Polen niet. Daar kan een onderzoek dus sneller van start.

De hoogleraar benadrukt dat het niet zo is dat de regels in het Oost-Europese land minder streng zijn. „Ze zijn juist strenger. Maar bovendien, als bedrijf heb je je te houden aan internationale conventies. Je kan wel ergens in een land een onderzoek doen en daar de regels aan je laars lappen, maar dan wordt het medicijn niet geregistreerd. Dan schiet een bedrijf zichzelf alleen maar in zijn voet.”