Gemeenten en coffeeshophouders vinden Donners idee om een pasjessysteem in te voeren onuitvoerbaar. Ook vrezen zij dat het illegale circuit er wel bij zal waren. Dat betekent meer drugsoverlast op straat.

De CDA-minister kwam woensdag met het plan van het pasjessysteem, als tegemoetkoming aan zijn Duitse collega Schily, die vindt dat Nederland een veel te slap drugsbeleid voert. Daardoor zou het gebruik van softdrugs in zijn land sterk zijn toegenomen. Donner wil buitenlanders uitsluiten van een pas. Zo zou drugstoerisme de kop ingedrukt kunnen worden.

Volgens burgemeester H. van Beers (CDA) van Roermond wordt de kritiek van Schily niet gedeeld door de Duitse grensgemeenten. Dat blijkt uit interregionaal overleg. Ze zijn naar zijn zeggen tevreden over het huidige gedoogbeleid.

De gemeenten Nijmegen, Hengelo en Enschede benadrukken dat buitenlandse bezoekers van coffeeshops momenteel niet voor overlast zorgen. Ook wordt gevreesd dat dealers in harddrugs straks in het gat duiken en de handel in softdrugs overnemen. De grensgemeente Venlo is bang voor een explosieve toename van illegale handel door drugsrunners.

De gemeente Enschede wil niet op de plannen vooruitlopen, maar een woordvoerder is benieuwd hoe de minister omgaat met de jurisprudentie. In 1994 bepaalde de rechtbank in Almelo dat coffeeshops softdrugs mogen verkopen aan drugstoeristen. De gemeente Hengelo probeerde dit via de algemene plaatselijke verordening (APV) te verbieden. Een coffeeshop die toch verkocht aan Duitsers, werd gesloten. De rechtbank draaide de beslissing terug omdat een verbod discriminatie in de hand werkt.

Twee jaar later lanceerde het CDA een vergelijkbaar plan. Sorgdrager (D66), destijds de minister van Justitie, noemde een verbod praktisch onhaalbaar. Als tegenargument noemde ze destijds verder het ontstaan van extra overlast door de tussenhandel.

Ook het plan van Donner om desnoods landingsrechten voor zogeheten risicovluchten in te trekken, ontmoet felle kritiek. „Ongepast en storend voor de relatie tussen Nederland en de Antillen”, zegt M. Adriaens, gevolmachtigde minister van de Nederlandse Antillen.

Donner zei tijdens zijn bezoek aan Schily in Berlijn dat hij de bestrijding van drugssmokkel op vluchten vanuit de Antillen en Suriname, waarop vaak bolletjesslikkers meereizen, wil verharden. Als er stelselmatige drugssmokkel blijft plaatsvinden, moeten in het uiterste geval deze risicovluchten worden verboden, vindt de minister.

„Gezien de inspanningen die de Antillen het afgelopen jaar geleverd hebben om drugssmokkel in te dammen, zijn de uitspraken van Donner ongepast. Er moet betere controle op Schiphol plaatsvinden, ook op vluchten vanuit landen als Venezuela”, aldus Adriaens.

KLM ziet liever niet dat bepaalde vluchten naar de Antillen worden verboden. De maatschappij heeft inmiddels met Donner overlegd over zijn plannen. Daarbij heeft ze aangegeven geen problemen te hebben met strengere controles op de luchthavens, maar de overlast voor passagiers moet minimaal zijn.