„Een ledensysteem veroorzaakt grote overlast op straat. Dealers in harddrugs nemen de handel over", zegt een woordvoerder van de bond donderdag. De gemeenten Venlo en Nijmegen delen die vrees. De grensgemeente Venlo is bang voor een explosieve toename van illegale handel door drugsrunners. Venlo wil zo snel mogelijk een gesprek met Donner over de consequenties van zijn ideeën.

De gemeenten Nijmegen, Hengelo en Enschede benadrukken dat buitenlandse bezoekers van coffeeshops momenteel niet voor overlast zorgen. De Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) wil eerst de concrete voorstellen afwachten om dan de stemming onder de leden te peilen.

Venlo heeft vijf gedoogde coffeeshops en een onbekend veelvoud daarvan aan illegale shops. Venlo heeft juist het plan gelanceerd om twee nieuwe coffeeshops vlakbij de Duitse grens te gedogen om de overlast voor de bewoners in het centrum te verminderen.

Als de plannen doorgaan zullen de Duitse klanten van coffeeshops Oase en Roots in Venlo zich wenden tot Nederlandse straatdealers, zo hebben ze beheerder Janssen verzekerd. De coffeeshophouder schat dat 60 procent van zijn bezoekers uit Duitsland komt.

Voor hun inkomsten zijn de coffeeshops in Amsterdam en de grensstreek volgens de BCD niet afhankelijk van buitenlanders. „Zelfs in de zomermaanden is 70 procent van mijn klanten Nederlands", stelt de woordvoerder die zelf een coffeeshop uitbaat aan de Oudezijds Voorburgwal in de hoofdstad. Burgemeester Cohen wilde donderdag niet reageren op de uitspraken van minister Donner. „Hij wil eerst de plannen van het kabinet afwachten", liet een woordvoerster weten.

Een woordvoerder van coffeeshop Checkpoint in Terneuzen noemde de plannen van Donner belachelijk en niet–uitvoerbaar. „Je kunt in principe niemand een lidmaatschap weigeren omdat dat een vorm van discriminatie is. Verder wachten we het maar af, we hebben al vaker onder vuur gelegen. Vooralsnog vinden wij de uitlatingen van Donner spierballentaal", aldus de woordvoerder.

Minister Donner (CDA) lanceerde zijn idee woensdag onder druk van zijn Duitse collega Schily, die veel kritiek op de Nederlandse drugsbestrijding heeft.

Ook de gemeente Enschede wil niet op de plannen vooruitlopen maar een woordvoerder is benieuwd hoe de minister omgaat met de jurisprudentie. In 1994 bepaalde de rechtbank in Almelo dat coffeeshops softdrugs mogen verkopen aan drugstoeristen. De gemeente Hengelo probeerde dit via de Algemene Plaatselijke Verordening (APV) te verbieden. De Hengelose coffeeshop Happy Days die toch verkocht aan Duitsers, werd gesloten. De rechtbank draaide de beslissing terug omdat een verbod discriminatie in de hand werkt.

Twee jaar later lanceerde het CDA een vergelijkbaar plan. De minister van Justitie, destijds Sorgdrager (D66), noemde een verbod praktisch onhaalbaar. Als tegenargument noemde ze verder het ontstaan van extra overlast door de tussenhandel.