Statenlid Joan van Burg uit het Zeeuws-Vlaamse Axel krijgt steeds meer het gevoel dat hij op een eiland woont. „We kunnen straks Zeeuws-Vlaanderen niet meer uit zonder te betalen.” Als projectleider in de bouw moest Van Burg de afgelopen maanden dagelijks in Tilburg zijn. Hij reed dan door de Liefkenshoektunnel bij Antwerpen. Kosten: 4,90 euro per keer, 9,80 euro per dag. Ook zijn vrouw maakt gebruik van die tunnel als ze naar haar werk in Gouda gaat. Als een van de gezinsleden ’s avonds ook nog naar Walcheren rijdt voor bijvoorbeeld familiebezoek, kunnen de tolkosten op één dag wel zo’n 30 euro bedragen.

Daar blijft het niet bij. Naast de tol voor de Liefkenshoektunnel, wil de Belgische regering in 2016 ook tol gaan heffen voor het gebruik van het gehele Belgische wegennet. Elke Nederlander die België binnenrijdt moet een virtueel wegenvignet hebben. Dat wil zeggen: Nederlandse automobilisten moeten hun kenteken laten registeren bij de Belgen en daar 100 euro per auto per jaar voor betalen. Voor twee maanden zou de prijs 20 euro zijn en voor tien dagen 7 euro.

Via kentekenherkenning kunnen de Belgen op alle belangrijke wegen controleren of de voorbijkomende automobilisten hebben betaald. Als dat niet het geval is, krijgen zij onherroepelijk een stevige bekeuring.

Voor de Van Burgs uit Axel betekent het tolvignet met twee auto’s een kostenpost van 200 euro extra per jaar. „Wonen in Zeeuws-Vlaanderen wordt op deze manier een vrij dure hobby. Voor koeriersbedrijven is het nog erger; bij hen is gewoon sprake van bedrijfsbenadeling, want voor een Belgisch koeriersbedrijf wordt de tol via de wegenbelasting gecompenseerd.”

Ook Markus van Tol van de ANWB vindt het niet eerlijk dat Nederlandse automobilisten moeten gaan betalen om gebruik te kunnen maken van het Belgische wegennet. „Is het opportuun om Belgen mee te laten betalen aan het wegenonderhoud in Nederland? Ik vind van niet. Zo ga je niet met je buren om.”

De ANWB is vorige week gestart met de actiesite www.anwb.nl/tolbelgie. Die is volgens Van Tol in twee dagen 7500 keer bezocht; tientallen mensen hebben een reactie achtergelaten. „We kunnen straks niet meer onbetaald Zeeuws-Vlaanderen uit: ik heb ondertussen het gevoel dat ik in een open gevangenis woon”, reageert een Zeeuw. „Als de Belgen dit doorzetten, moeten we hier in Zeeland een ketting spannen tussen Vlissingen en Terneuzen.”

De dreiging met tolheffen voor schepen op de Westerschelde met bestemming Antwerpen laat zien dat de Zeeuwen zich steeds meer gaan ergeren aan de Belgen. Het nieuwe tolplan dreigt na de discussie over het ontpolderen van de Hedwigepolder een volgende druppel te worden in de irritatie-emmer.

Ondertussen vinden de Belgen –net als bij de Hedwigepolder– dat ze in hun recht staan. „De invoering van het wegenvignet betekent voor België een eerlijker manier van wegbeprijzing, waarbij voor het eerst ook miljoenen buitenlandse weggebruikers op voet van gelijkheid zullen bijdragen aan het onderhoud en de verbetering van de transportinfrastructuur in ons land”, zegt de Vlaamse minister-president Kris Peeters.

Het tolvignet voor personenauto’s is volgens Peeters een logisch vervolg op de kilometerheffing voor vrachtwagens die, na jaren van uitstel, in 2016 wordt ingevoerd. „Cijfers tonen aan dat 50 procent van de afgelegde kilometers in Vlaanderen toe te schrijven is aan buitenlandse vrachtwagens.”

Peeters vindt het jammer dat de Nederlandse regering in eigen land niet verder gaat met de kilometerheffing en een eventueel tolvignet. „Ik ben ervan overtuigd dat we hier op lange termijn in de Europese Unie naartoe zullen evolueren.”

„In het huidige regeerakkoord is daar niets over opgenomen”, is de enige reactie die woordvoerder Marianne Wuite van het Nederlandse ministerie van Infrastructuur en Milieu hierop wil geven. „Het ministerie is niet gelukkig met de plannen van België en we hebben onze zorgen al meerdere keren geuit. Hilde Crevits, de Vlaamse minister van Mobiliteit en Openbare Werken, weet ervan.”

Volgens Europese regels mag België een dergelijk vignet invoeren. Landen als Oostenrijk, Zwitserland, Spanje en Italië hebben al een tolvignet. „Een nieuwe regeling mag echter niet onevenredig of discriminerend uitvallen voor Nederlanders”, vindt Wuite.

Toch is die discriminatie precies waar Markus van Tol van de ANWB bang voor is. „Voor de Belgen kost het tolvignet niets extra. Dat wordt verrekend met hun wegenbelasting, zo is ons duidelijk geworden. Dat is niet eerlijk ten opzichte van Nederlandse automobilisten.”

Wuite denkt dat het zo’n vaart niet zal lopen. „De plannen zijn nog helemaal niet concreet. Wij zullen de ontwikkeling en de uitwerking ervan goed in de gaten houden. Als het niet aan de Europese kaders voldoet, zullen we zeker aan de bel trekken.”