P. J. de Jong was 17 jaar toen een Amerikaanse B-17-bommenwerper zich in het huis van zijn ouders en dat van de buren boorde. „Het was op een woensdag. Normaal dronk ik die middag met mijn moeder thee in de kamer. Ik was echter gevraagd om te gaan hockeyen, wat ik overigens helemaal niet kon. Mijn moeder was ook niet thuis. Precies de kamer waar we normaal zaten, werd totaal verwoest.”

Hij hoorde van het vreselijke nieuws in Hilversum en kwam direct naar huis. „Het was één grote vlammenzee. Gelukkig wist ik dat mijn moeder er niet in zat, dat was me in Hilversum al verteld. Toch was het vreselijk. Ik zag vier lichamen liggen.” De buurvrouw van De Jong en diens zoon kwamen om het leven. Ook een nichtje, die als hulp in de huishouding aan het werk was, werd gedood door de neerstortende bommenwerper.

Bij de onthulling van het gedenkteken waren Amerikanen, Duitsers en Nederlanders aanwezig. Zowel de Amerikaanse ambassadeur als de zoon van een veteraan bedankten de aanwezigen voor hun belangstelling. De veteraan zelf kon wegens zijn ouderdom niet naar Nederland komen, maar groette via zijn zoon de mensen die het gedenkteken hadden geplaatst. Een bijzonder moment was toen de dochter van een Duitse soldaat het woord kreeg. „Hierbij bied ik mijn excuses aan voor alles wat mijn vader hier in Nederland heeft aangericht. Ik hoop met u dat dit nooit meer hoeft te gebeuren”, zei ze vol emoties.

P. den Heijer (70) liep zestig jaar geleden door de straat toen op 200 meter van hem het vliegtuig neerstortte. „Ik liep samen met mijn vriend, Co de Swart, die dit gedenkteken en alles eromheen georganiseerd heeft. Nou, dat vliegtuig was een hele consternatie. Heel De Bilt liep uit. Iedereen was overstuur. Het leek in eerste instantie erger dan het in werkelijkheid was omdat al de munitie ontplofte.”

Het idee om een gedenkteken op te richten voor de omgekomen Nederlanders en Amerikanen werd geboren toen organisator De Swart een artikel publiceerde over de gecrashte bommenwerper. Samen met José Cladder bedacht hij een plan om de doden te eren. De Swart deed het historisch onderzoek, terwijl Cladder zich met de organisatie bezighield. „Samen hebben we besloten er iets aan te doen”, vertelt Cladder. „Het doet ons daarom erg goed dat er zo veel mensen aanwezig zijn.”

Het gedenkteken staat in de tuin van een van de huizen in De Bilt en bestaat uit vijf stalen buizen die bovenaan uit elkaar gaan. Het symboliseert een ontploffing. Centraal staat een pilaar met daarop een draaibare kubus. „Ter herinnering aan het neerstorten van een B-17 Bommenwerper van de USAAF op 20-10 -1943”, zo staat er te lezen. Op een ander vlak van de kubus staan de namen van de Nederlandse slachtoffers, aan de andere kant staan de vijf Amerikaanse piloten.

Voor Den Heijer is het een bijzondere dag. „Ik zag alles wat er gebeurd is weer voor me. Het gedenkteken is emotioneel gezien heel waardevol. Niet dat ik het zou vergeten, want als ik langs die huizen kom denk ik er weer aan.”