Oma. Met een hoofdletter. Zo werd het kort na de oorlog geschreven, toen de Nederlanders vanuit de gevangenkampen terugkeerden in de Indische samenleving, om daar te ontdekken dat het leven van vroeger nooit meer terug zou komen. Nederlands-Indië was niet veilig meer. Indonesië riep om onafhankelijkheid; oproerige jongeren belaagden de verzwakte blanken.

Duizenden Nederlanders verlieten de archipel. Ze vluchtten naar het vaderland, waar de jongste generatie nog nooit was geweest. Veel bezittingen bleven achter. Vaak ook de visuele herinneringen aan de tropentijd.

Militairen en Rode Kruismedewerkers verzamelden de achtergelaten fotoalbums. In 1948 werden er ruim duizend afgeleverd bij het Tropenmuseum in Amsterdam. Tijdens kijkdagen vonden veel families hun albums terug, maar 333 fotoboeken wachten nog altijd op hun bezitter. In totaal bevatten ze zo’n 80.000 foto’s.

Onder de noemer ”Foto zoekt familie” zijn het Tropenmuseum en KIT Information and Library Services, twee afdelingen van het Koninklijk Instituut voor de Tropen, een zoektocht gestart naar de eigenaren. Daarvoor brachten 230 donateurs in totaal 13.150 euro bijeen. Met dat geld wordt het digitaliseren van de albums betaald. Ze worden op internet gezet, waar ze kunnen worden ‘doorgebladerd’. De eerste albums zijn inmiddels te bekijken op fotozoektfamilie.nl. Wekelijks worden albums toegevoegd. Op 1 april moet de collectie compleet zijn en komen ze ook als app beschikbaar.

Het bedrijf Go-Tan, producent van Aziatische levensmiddelen en exotische snacks, levert nu ook een bijdrage aan de zoektocht. Van Bandoeng op het eiland Java kwam de Chinees-Indonesische familie Go in de vroege jaren vijftig naar Nederland. Ook zij is sindsdien foto’s kwijt. Vanuit een fabriek in Kesteren voorzien de Go’s de Nederlandse consument nu van hartige producten als Gendar Manis, Sambal Oelek en Ketjap Sesam.

Op 80.000 zakken emping en emping blado –notenchips– prijkt vanaf deze week de sticker ”Is dit jouw Oma?” De foto komt uit Album 1071. Het ligt bijna helemaal uit elkaar. „Het album bevat meer dan tachtig pagina’s met veel foto’s van Pension Haverkamp en zijn bewoners”, meldt het museum. „Sommigen van deze mensen kennen we bij naam. Maar wie was de fotograaf? Wie weet meer over de heer J. Vane?”

Eerdere publiciteit heeft er inmiddels voor gezorgd dat twee albums aan de bijbehorende families konden worden overgedragen. Tot in Australië toe waren er mensen die hun verwanten herkenden en contact opnamen met het Tropenmuseum.

Vorige maand kreeg de 82-jarige J. van Rijn het album overhandigd waarin zijn ouders hun huwelijksreis vastlegden. Het had 65 jaar in het depot van het Tropenmuseum gelegen.

De stickeractie moet nog meer beelden met hun eigenaren herenigen.

www.fotozoektfamilie.nl