„Brederode moet blijven! Brederode moet blijven!” Luid scanderen leerlingen van de Bosbeekschool uit het aangrenzende Santpoort-Noord deze leus. Vrijwel iedereen op het parkeerterrein bij de ruïne is het er roerend mee eens. „Beschamend vind ik het, hoe wij in Nederland met ons cultureel erfgoed omgaan”, zegt een omstander.

Langzaam zetten meer dan honderd betogers zich in beweging. De menigte houdt halt bij de brug voor de resten van het kasteel. Doedelzakspelers spelen een melancholisch deuntje. De middeleeuws uitgedoste ridders kijken grimmig. Trillend boort een pijl zich in de poort van het kasteel. De actie van comité Te Wapen Voor Brederode is begonnen.

Twee kinderen gehuld in gele middeleeuwse vesten lopen naar voren om een grote schatkist te openen. Nieuwsgierig kijkt het publiek toe. Als na een vereende krachtsinspanning het deksel losschiet, blijkt er geen schat in de kist te zitten maar handtekeningen.

Piet Paree is een van de initiatiefnemers van de actie. Hij richt zich tot wethouder Westerman van de gemeente Velsen. „Duizenden verontruste burgers hebben de petitie voor het behoud van Brederode getekend. Hiermee zeggen zij bang te zijn voor sluiting van de ruïne. Met deze 5300 handtekeningen hopen wij dat het kasteel openblijft voor het publiek.”

Westerman luistert welwillend. „Net als jullie vind ik het ook jammer dat de ruïne dichtgaat”, zegt hij tegen de kinderen. „Weet je wat ik doe? Ik stuur de handtekeningen per ijlbode naar Den Haag. Ik ga de minister vertellen dat het natuurlijk niet kan, de ruïne van Brederode sluiten.” De kinderen glunderen.

Sommigen raken door de sluiting van Brederode hun baan kwijt. Dat geldt bijvoorbeeld voor het beheerdersechtpaar. Voor Ruud Cornelisse, die 41 jaar de scepter over de ruïne zwaaide, had de sluiting niet eerder moeten komen. „Ik ben al enkele jaren met pensioen. Ik vrees dat ik de langstzittende ridder van Brederode ben geweest.”

Voor Rijswijker Rob Kortekaas betekent sluiting eveneens inkomstenderving. „Ik ben boogschutter en werk voor de Compagnie van Brederode. Onze vereniging speelt de geschiedenis uit de 15e eeuw na. Wij laten bijvoorbeeld in de ruïne aan schoolklassen zien hoe het leven destijds was. Zeg maar een soort levende geschiedenis. Als het gebouw dichtgaat, moeten wij op zoek naar andere projecten.”

Buurtbewoner Annemarie sombert over de toekomst van de ruïne. „Ik snap dat je in tijden van crisis moet bezuinigen, maar dat kan niet zonder alternatief. Waarom hebben wij in Nederland geen National Trust, zoals in het Verenigd 
Koninkrijk? Daar zet een vrij-willigersorganisatie zich in 
voor het behoud van cultureel erfgoed. Dan heb je niet te maken met de grillen van de overheid.”

De Rijksgebouwendienst (RGD) doet op dit moment landelijk ruim dertig monumenten in de verkoop. Hanneke Vuurregge van de RGD laat in een reactie weten niet te willen spreken van een bezuinigingsmaatregel. „Wij spreken liever van een bezinning op onze taak als overheid. Is het onze kerntaak om monumenten te onderhouden? Het ministerie vindt van niet. We hebben het maar over een zeer klein deel van alle monumenten. Zo’n 90 procent van de rijksmonumenten in Nederland is niet in handen van de overheid, en het onderhoud daarvan is prima geregeld.”

In een serie artikelen worden monumenten belicht die de overheid van de hand doet. Vandaag het laatste deel.