Welke landsdelen komen er?

Het is de bedoeling dat er voor 2025 5 landsdelen zijn: Zuid-Holland, Zeeland, West-Brabant/ Oost-Brabant, Limburg/ Gelderland, Overijssel/ Drenthe, Friesland, Groningen/ Noord-Holland, Utrecht, Flevoland. Maar alleen voor de laatste drie provincies liggen plannen op tafel, de rest van de voorgenomen fusies komt pas later.

Waarom wil het kabinet landsdelen?

Het plan is niet nieuw, het circuleert al vele jaren. Het kabinet wil „zo min mogelijk bestuurlijke drukte” en „geen gedoe met lokale grensjes”, zo heeft Plasterk eerder gezegd. Daarom zou elke gemeente minimaal 100.000 inwoners moeten hebben. Voor dergelijke grote gemeenten zijn sommige huidige provincies als bestuurslaag te klein, zodat de vorming van superprovincies voor de hand ligt.

Is het een bezuiniging?

Samenvoeging levert geld op, want voor 5 landsdelen zijn minder ambtenaren nodig dan voor 12 provincies.

Waarom heeft het kabinet zo’n haast?

In 2015 zijn er verkiezingen voor Provinciale Staten. Minister Plasterk vindt het onzin om inwoners van Noord-Holland, Utrecht en Flevoland dan naar de stembus te laten gaan, als hun provincie toch gaat verdwijnen. Daarom wil hij dat de eerste megaprovincie voor de verkiezingen een feit is.

Kunnen de provincies het plan tegenhouden?

Ze kunnen volharden in hun verzet, maar het kabinet kan desondanks doorzetten. Dan komt het aan op besluitvorming in de Eerste en Tweede Kamer, de volksvertegenwoordiging hakt uiteindelijk de knoop door.

Heeft een referendum zoals in Utrecht zin?

Nederland kent geen bindend referendum, het zou hier gaan om een correctief raadplegend referendum. Peilingen wijzen tot nu toe uit dat driekwart van de Nederlanders niets voelt voor de superprovincie. Met name in niet-stedelijke gebieden willen mensen hun eigen provincie behouden. Als het Utrechtse referendum zo’n grote weerstand uitwijst, zullen Eerste en Tweede Kamer daar terdege rekening mee houden, want het zijn hun kiezers die zich uitspreken.