De kwestie is enorm gevoelig, omdat de partij van premier Cameron zelf (de Conservatieve Partij) tot op het bot verdeeld is. Zelfs binnen het kabinet zijn er uitgesproken voor- en tegenstanders.

De Britse minister van Gelijkheid Maria Miller was nog geen minuut aan het woord of er waren al de eerste interrupties waarin zorg over de bescherming van tegenstanders doorklonk. Die bezorgdheid was de rode draad in al de vele interrupties die volgden.

De minister verdedigde het huwelijk van homoseksuelen vanuit de grote waarde van het huwelijk zelf voor mensen in het algemeen. „Een huwelijksluiting is altijd iets speciaals. Dat is de reden waarom wij graag zien dat meer mensen kunnen trouwen.”

Het wetsvoorstel voor de hervorming van het huwelijk gaat maar om één ding, aldus de minister: „Eerlijkheid. Dit is een bouwsteen voor de samenleving. Het ondersteunt de instelling van huwelijk. Intussen proberen we bescherming te bieden aan mensen die tegen het huwelijk voor homo’s zijn.”

Miller stelde dat er een „absolute garantie” is voor kerken en kerkelijke ambtsdragers om vast te houden aan het beleid alleen het traditionele huwelijk. „Dat besluit iedereen voor zichzelf.” In de Britse wetgeving worden de huwelijken in de kerk en niet op het stadhuis gesloten.

Diezelfde garantie geldt mogelijke vonnissen van het Europese Hof voor de Rechten van de Mens in Straatsburg, om de Church of England te dwingen wel homohuwelijken te sluiten. „Dat zou een totale verandering zijn in de vrijheid van religie. Kerken en gemeenten zouden dan tegen hun eigen geloof moeten ingaan. Dat is onvoorstelbaar.”

De Noord-Ierse DUP-politicus Nigel Dodds vroeg de minister of dit wetsvoorstel werkelijk wel zo principieel is gericht op gelijkheid. „Het feit dat het niet in de Queen’s Speech (troonrede, red.) stond en ook niet op andere manieren is aangekondigd, wekt de indruk dat het pure Conservatieve politieke calculatie is.” Miller ontkende dat: „Het gaat erom dit land tot een eerlijker plaats te maken.”

De schaduwminister van oppositiepartij Labour, Yvette Cooper, ondersteunde het wetsvoorstel volkomen. „Het geregistreerd partnerschap was een grote stap vooruit. Maar het is nu tijd de logische volgende stap te zetten. Mensen vragen niet aan elkaar: Zullen we een partnerschap aangaan, maar: Wil je met me trouwen?”

Cooper gaf dezelfde garanties aan religieuze groepen om geen homo’s te trouwen. „Er is totaal geen sprake van dat van alle kerken zal worden verwacht dat ze dit gaan doen. Ze mogen van gedachten veranderen, maar ze hoeven niet. We hebben een lange traiditie van religieuze tolerantie.”

Cooper verwierp de tegenwerping dat het huwelijk door de eeuwen heen een relatie van man en vrouw is geweest. „Het alternatief, homoseksualiteit, mocht zelf al niet bestaan, laat staan een relatie van homo’s. Zo werden ook vroeger vrouwen binnen het huwelijk behandeld als bezit van de man. Zo is het huwelijk door de eeuwen heen veranderd, en dat gaat nog steeds. door.”

Datzelfde geldt voor het argument dat het huwelijk er is voor de voortplanting. „We hebben nooit vruchtbaarheidstesten aan het altaar gedaan, dat zullen we nu ook niet doen. Wel weten we dat homoparen ook kinderen krijgen en opvoeden.”

Labour-parlementslid Ben Bradshaw vond dat de bezwaren van kerkelijke zijde „geloofwaardiger” zouden zijn als de kerken dan wel voor het geregistreerde partnerschap zouden zijn. „Dat ze dat niet zijn, doet vermoeden dat ze restanten van anti-homo-opvattingen huldigen.”

De Conservatieve tegenstander van de wet, Tim Loughton, vroeg zich af waarom het debat zo gepolariseerd is. „Toen we jaren geleden spraken over het geregistreerd partnerschap, werden tegenstanders niet homofoob genoemd. Wat is er in tussentijd gebeurd?”

De Conservatieve Edward Leigh noemde het wetsvoorstel „geen evolutie, maar een revolutie” in de traditie van het huwelijk. „Waarom zijn er wetten voor het huwelijk? Dat is om kinderen te beschermen tegen de grillen van ouders om van hun eigen verplichtingen weg te lopen. Er moet wel gelijkheid zijn, maar niet ten koste van de traditie. Daarom kies ik vandaag voor de toekomst van onze kinderen.”

Margot James beklaagde zich over de misverstanden die volgens haar bewust waren opgeroepen door de huwelijkslobby. „Het is niet zo dat de kerken worden gedwongen om homohuwelijken te sluiten.”

Het Noord-Ierse parlementslid Jim Shannon bepleitte dat de regering niet alleen luistert naar „enkele geloofsgroepen” die voor het homohuwelijk zijn.

De Liberaal-Democraat Simon Hughes, zelf een Bijbelgetrouw christen, drong er bij de regering op aan „heel langzaam” te werk te gaan met dit voorstel. „Omdat het homohuwelijk in geen enkel verkiezingsprogramma stond, moet de regering zoeken naar zo breed mogelijke consensus.”

Het Conservatieve parlementslid dat de Church of England in het parlement vertegenwoordigt, Sir Ton Baldry, ontkende dat dit wetsvoorstel „geen hervorming van het huwelijk” zou zijn. „Er zal een hele rij juridische vragen volgen en niemand kan precies zeggen wat de uitkomst zal zijn. De regering neemt dit risico niet; de Kerk van Engeland niet.”

Buiten het parlement gaf premier Cameron de boodschap dat het homohuwelijk „de samenleving sterker” maakt. Hij beschouwt het wetsvoorstel als een „stap vooruit.” Cameron herhaalde dat hij „sterk gelooft in het huwelijk”, en dat dit de reden is waarom ook homoparen daaraan moeten kunnen deelnemen.

De stemming wordt vanavond om 20.00 uur verwacht. Die drukt de steun voor het voorstel uit, maar gaat formeel alleen over de vraag of het voorstel de volgende fase in moet en in de commissie behandeld kan worden.