Bot bracht dinsdagmorgen een bezoek aan premier Balkenende. De minister-president vroeg hem onder meer of er zaken in zijn leven zijn geweest die hem als minister in de problemen kunnen brengen. Na afloop van het gesprek zei Bot dat hij het verzoek van Balkenende of hij minister wil worden „met zeer groot enthousiasme heeft aanvaard.” Hij zei al zijn krachten in het uitoefenen van zijn nieuwe functie te zullen stoppen.

De naam van Bot als mogelijke opvolger van De Hoop Scheffer, die per 1 januari 2004 secretaris-generaal van de NAVO wordt, zong al enige tijd rond. Andere kandidaten waren CDA-Tweede-Kamerfractievoorzitter Verhagen en verkeersminister Peijs.

De keus is op Bot gevallen vanwege zijn Europese ervaring. De CDA’er is altijd als diplomaat en ambtenaar werkzaam geweest. Van 1992 tot en met 2002 was hij permanent vertegenwoordiger bij de EU. Als diplomaat was Bot al vaak aanwezig in de ministerraad als daar over Europa werd gesproken. Hij verving ook regelmatig Nederlandse bewindslieden op Europese vergaderingen. Zijn ervaring en kennis zullen van pas komen als Nederland in de tweede helft van volgend jaar voorzitter van de EU is.

De Tweede Kamer reageerde positief op de voordracht van Bot tot minister. Coalitiepartner VVD heeft vertrouwen in Bot. „Maar wij zullen hem uiteindelijk wel afrekenen op het eindresultaat”, zei het liberale Tweede-Kamerlid Wilders maandag. „Het werk van een minister van Buitenlandse Zaken draait niet alleen om Europa.” PvdA-woordvoerder Timmermans noemde het positief dat Nederland een „overtuigd Europeaan” als minister van Buitenlandse Zaken krijgt. Mevrouw Huizinga (ChristenUnie) vindt de „ruime diplomatieke ervaring” van Bot in Europa een „pre.” De SGP is niet zo blij met de uitgesproken voorliefde van Bot voor Europa. Kamerlid Van der Staaij hoopt dat Bot zich als minister sterk zal maken voor het landsbelang en dat hij zich zal inzetten voor een goede transatlantische band met de VS.

De Hoop Scheffer vertrekt pas in december als minister. Premier Balkenende vindt het „van groot belang” dat De Hoop Scheffer de OVSE-conferentie van 1 en 2 december leidt waarmee het Nederlandse voorzitterschap van de OVSE wordt afgesloten. Dit besluit wekte wrevel bij de linkse oppositiepartijen PvdA, GroenLinks en SP. SGP’er Van der Staaij vindt dat er „een zware bewijslast rust op de schouders van De Hoop Scheffer om aan te tonen dat zijn aanblijven nodig is.”

CDA, VVD en ChristenUnie vinden dat De Hoop Scheffer het OVSE-voorzitterschap mag afronden. De coalitiepartijen CDA, VVD en D66 vinden wel dat de begroting voor 2004 met de nieuwe minister moet worden afgehandeld.