„Oude wet geldt nog in grensrechterzaak”
DEN HAAG (ANP) – De drie jonge verdachten van het mishandelen en doden van grensrechter Richard Nieuwenhuizen hangen nog de ‘oude’ maximumstraffen boven het hoofd. De nieuwe wet voor het adolescentenstrafrecht, een tussenvorm van jeugd- en volwassenenstrafrecht, is klaar en aangenomen door het parlement, maar is nog niet in werking getreden. Daarom kan de 16-jarige verdachte naar verwachting nog niet de nieuwe maximumstraf van 4 jaar jeugddetentie, maar de huidige van 2 jaar worden opgelegd, aldus strafrechtadvocaat Floris Holthuis.
Voor 12- tot 15-jarigen is de maximale gevangenisstraf momenteel 1 jaar. Voor 16- en 17-jarigen is dat 2 jaar. Daarnaast kan de rechter jeugd-tbs bevelen. Dat is maximaal 3 jaar, waarvan 1 jaar voorwaardelijk. Deze termijn kan twee keer met 2 jaar verlengd worden, waardoor de jeugd-tbs maximaal 7 jaar kan duren, zegt advocate Maartje van Megen. De tbs, oftewel Plaatsing In Jeugdinrichting (PIJ-maatregel), kan opgelegd worden als een verdachte lijdt aan een geestelijke stoornis en als er gevaar voor herhaling is.
De twee 15-jarigen en een 16-jarige jongen die de grensrechter afgelopen zondag in Almere in elkaar zouden hebben geschopt en geslagen, worden door het Openbaar Ministerie beschuldigd van doodslag, mishandeling en openlijk geweld. Volgens advocaat Holthuis kan voor al deze verdenkingen de maximumstraf worden opgelegd, ook bij de mishandeling, omdat daar als strafverzwarend geldt dat het slachtoffer is doodgegaan.
Er bestaat ook nog de mogelijkheid dat de 16-jarige als volwassene wordt berecht. Van Megen: „De rechter beoordeelt deze mogelijkheid aan de hand van de ernst van het feit, de persoon van de dader en de omstandigheden waaronder het feit is begaan.” Berechting als volwassene betekent dat de straffen flink omhoog kunnen. Van Megen verwijst naar de moord op een Amsterdamse garagehouder, waarvoor een 16-jarige jongen in hoger beroep 18 jaar cel kreeg opgelegd. Levenslang kan niet aan minderjarigen worden opgelegd, ook niet als het volwassenenstrafrecht op hen wordt toegepast.
De jonge verdachten in de voetbalzaak zitten sinds hun arrestatie in zogeheten beperkingen en mogen uitsluitend contact hebben met hun advocaat. „Zeker voor jongeren zijn die beperkingen zeer heftig”, zegt Van Megen. „Een advocaat kan er bezwaar tegen maken als een verdachte voor het eerst voor de raadkamer van de rechtbank komt, meestal na 2 weken bewaring.”
Het voorarrest van jongeren kan worden verlengd tot aan de uitspraak van de rechter. Donderdag komt de eerste verlenging van het voorarrest aanbod; de onderzoeksrechter beslist dan of de jongens de komende 14 dagen vast kunnen blijven zitten.