Aardewerk, drinkbekers, bronzen bijlen en kleitabletten zijn enkele van de getoonde vondsten van Heinrich Schliemann, de Duitser die uitgroeide tot wereldberoemde archeoloog toen hij in 1870 Troje ‘ontdekte’. Lange tijd daarvoor was onbekend waar de stad, waarover zoveel verhalen de ronde deden, moet hebben gelegen.

De mythevorming begon in de 8e eeuw voor Christus, toen de Griekse dichter Homerus de Trojaanse oorlog aanhaalde in het beroemde gedicht Ilias. Volgens de legende zouden Grieken en Trojanen 10 jaar oorlog hebben gevoerd. De Grieken zouden Troje zijn binnengekomen in een reusachtig houten paard, het ‘Paard van Troje’.

Het is onwaarschijnlijk dat zo’n lange oorlog moet hebben plaatsgevonden, zei conservator Gert Jan van Wijngaarden dinsdag. „Zo’n lange belegering van een stad in die tijd kenden we niet.” Homerus moet zijn epos hebben gebaseerd op verhalen uit de overlevering. Eeuwenlang hebben kunstenaars, schrijvers en artiesten zich daarna door Troje laten inspireren.

Het museum kreeg voor de expositie 300 bruiklenen uit binnen- en buitenland, onder meer van enkele toonaangevende archeologische musea in Turkije. Een topstuk is een grote marmeren Zeuskop uit het Archeologisch Museum in Istanbul. Het oudste object betreft een stenen vaas uit 4000 voor Christus.

Niet eerder waren in in ons land zoveel stukken uit en over Troje te zien. De tentoonstelling vormt de culturele afsluiting van de viering van 400 jaar diplomatieke betrekkingen tussen Turkije en Nederland dit jaar. Voor het Allard Pierson Museum, het archeologiemuseum van de Universiteit van Amsterdam, is het een expositie „die maar één keer in de 100 jaar zal plaatsvinden”.