Cultuur & boeken

Hedy d’Ancona, een omstreden politica

„Heks”, „koningin.” De meningen over oud-minister en oud-PvdA-Europarlementariër Hedy d’Ancona lopen flink uiteen.

Gerard Vroegindeweij

15 November 2012 13:35Gewijzigd op 15 November 2020 00:17
Hedy d’Ancona en haar vierde partner, kunstenaar Aat Velhoen. Foto ANP
Hedy d’Ancona en haar vierde partner, kunstenaar Aat Velhoen. Foto ANP

Dat blijkt uit het boek dat freelancejournalist Leonoor Meijer schreef over het leven van de politica: ”Hedy, feministe, politica, actievoerster”. En Meijer kan het weten. Ze dook enkele jaren in het leven van d’Ancona en haalde veel aardige feiten en meningen naar boven. Ze sprak met veel mensen die de achterliggende decennia nauw optrokken met de hoofdpersoon. Én met de politica zelf. Jammer dat veel mensen anoniem worden opgevoerd. Zij wilden wel hun mening prijs­geven, maar niet hun identiteit.

Veelbewogen leven

D’Ancona (75) heeft een veelbewogen leven achter de rug, zowel privé als publiek. De PvdA-politica zegt zelf bijna zeker te weten dat ze niet was geboren als er in 1937 op ruime schaal voorbehoedsmiddelen aanwezig waren. Ze komt voort uit de relatie van Eli d’Ancona, afkomstig uit een orthodox-joods gezin, en een niet-kerkelijke Nederlandse jonge vrouw, Map Opmeer. De twee zijn verliefd, fietsen naar de Ardennen en slapen samen in een tent.

Het stel gaat na de geboorte van Hedy ongehuwd samenwonen. Eli zegt niet tegen zijn orthodoxe vader dat deze opa is geworden. Als moeder Map merkt dat Eli in het geheim alsnog op zoek is naar een joodse vrouw neemt ze de benen en trekt met het kind in bij haar eigen moeder. Haar eigen vader heeft Hedy eigenlijk niet gekend; hij is omgebracht in de oorlog, evenals de joodse vrouw met wie hij kort voor de oorlog huwde.

Moeder Map, die later huwt met een weduwnaar die ze eerst verzorgde, brengt haar dochter Hedy het grote belang van economische zelfstandigheid bij. Dat knoopt dochterlief goed in haar oren. Gedreven als ze is, propageert ze als medeoprichtster van het feministische maandblad Opzij vrouwenemancipatie, vrije verkrijgbaarheid van de anticonceptiepil en vrije abortus. Dat laatste doet ze ook als PvdA-senator in de periode 1974 tot 1981. Vrouwenemancipatie en bevordering van kinderopvang, daarover maakt ze zich vooral druk als staatssecretaris van Sociale Zaken in de jaren tachtig en als minister van Welzijn in de jaren negentig.

Afronding

Waar de 75-jarige zich nu nog druk om maakt, is het initiatief Uit Vrije Wil. Deze organisatie pleit voor een zelfgekozen levenseinde als mensen genoeg hebben van het leven. Volgens d’Ancona is dit debat de afronding van de emancipatie van de autonome mens.

Geen wonder dat iemand met zo’n gedrevenheid tweeërlei reacties oproept. Mensen die niets van het emancipatiedrijven willen weten, verfoeien deze „heks van WVC.” De letters WVC staan voor het toenmalige ministerie van Welzijn, Volksgezondheid en Cultuur. Anderen die wel gecharmeerd zijn van haar optreden, zien haar als „de koningin van het bal”, zo blijkt uit het vlot geschreven boek.

Relaties

Het privéleven van d’Ancona kenmerkt zich door een ratjetoe aan relaties. Meijer zwijgt daar niet over, d’Ancona overigens ook niet. In 1959 trouwt ze met Guus den Boer, maar het eerste kind dat ze krijgt is van Berend Boudewijn; ze hadden een relatie. Guus is bereid om het kind als zijn kind te zien. Ook samen krijgen ze ook een kleine. Als Guus merkt dat Hedy daarna een relatie heeft met PvdA-politicus Ed van Thijn wordt ze weggestuurd. Maar de relatie met Van Thijn houdt geen stand en Berend komt weer in beeld. Die verlaat haar echter voor een ander. Dan is d’Ancona enkele jaren alleen, totdat ze in 1997 naakt poseert voor kunstenaar Aat Veldhoen. De vonk springt over en een nieuwe relatie begint. „Het beste en het lekkerste voor het laatst bewaard”, zo stelde d’Ancona bij de boekpresentatie.

De relatiewisselingen doen denken aan het nieuwtestamentische verhaal over de Samaritaanse vrouw bij de waterput. De ontmoeting met de Heere Jezus veranderde háár leven radicaal.


Boekgegevens

”Hedy. Feministe, politica, actievoerster”, Leonoor Meijer; uitg. Atlas Contact, Amsterdam/Antwerpen, 2012, ISBN 978 90 254 3669 9; 271 blz.; € 19,95.

RD.nl in uw mailbox?

Ontvang onze wekelijkse nieuwsbrief om op de hoogte te blijven.

Hebt u een taalfout gezien? Mail naar redactie@rd.nl

Home

Krant

Media

Puzzels

Meer