In 2009 werden er 5 miljoen kerstpakketten uitgedeeld voor een totaalbedrag van 180 miljoen euro. De gemiddelde waarde ervan bedroeg 36 euro. Vorig jaar kregen iets minder mensen er een, ruim 4,8 miljoen, maar de gemiddelde waarde was hoger: 42 euro.

De omzet van de kerstpakkettenbranche steeg in 2011 van 180 miljoen naar 200 miljoen euro, maar is waarschijnlijk nog hoger omdat de uitgaven van kleine bedrijven die inkopen bij de lokale detailhandel niet gemeten wordt. Volgens de branche vindt ruim 90 procent van de Nederlanders het kerstpakket een traditie die behouden moet blijven. Werkgevers kunnen alleen in natura fiscaal voordelig een kerstcadeau verstrekken. Het fiscale voordeel geldt tot 70 euro, inclusief btw.

Bewuste keuze

Een aantal kerstpakkettenleveranciers besteedt een deel van de opbrengst aan goede doelen. Een van de grootste organisaties waarvan ondernemers hun kerstpakketten betrekken, is kerstpakketten.nl. Ondernemers die daar bestellen, steunen automatisch een goed doel: 5 procent van de orderwaarde wordt daarvoor gereserveerd. Kerstpakketten.nl doneert aan het Ronald McDonald Kinderfonds, Kinderen Kankervrij (KiKa), Natuurmonumenten en het Wereld Natuur Fonds (WNF). Daarnaast geeft kerstpakketten.nl geld aan goede doelen die afnemers zelf uitkiezen. In 2010 was dat 200.000 euro.

Een andere kerstpakkettenleverancier van formaat is kerstpakkettenplaza.nl. Deze zet zich in voor onder meer Alzheimer Nederland, het Diabetes Fonds en het Astma Fonds, Child’s Life en Cordaid. Dit jaar steunt kertspakketten­plaza.nl Voedselbanken Nederland. Van drie door afnemers geselecteerde kerstpakketten gaat 2 euro per pakket naar Voedselbanken Nederland, die meer dan 1 miljoen Nederlanders helpt die in armoede leven, onder wie 380.000 kinderen.

Kerstpakkettenxl.nl –ook een grote speler– steunt dit jaar voor het eerst een goed doel. Dat bedrijf doneert 5 procent van de waarde van het kerstpakket aan de Stichting Leergeld, een stichting die zich inspant voor kinderen van gezinnen met lage inkomens. Deze kinderen lopen een risico op sociale uitsluiting, omdat ze om financiële redenen niet of onvoldoende kunnen deelnemen aan activiteiten op school. Zij staan vaak letterlijk aan de zijlijn. Ze kunnen bijvoorbeeld niet mee met het schoolreisje. Stichting Leergeld maakt dat wel mogelijk.

Keurmerk

Van Egmond Relatiegeschenken in Barendrecht, een kleine ondernemer die lid is van de Verenigde Reformatorische Ondernemers, schaart zich dit jaar ook voor het eerst in de rij van kerstpakkettenleveranciers. Van de winst gaat 5 procent naar De Hoop in Dordrecht.

De christelijke hulporganisatie Dorcas steunt met de verkoop van een kerstpakket een huizenproject in het dorpje Nazareth in Ethiopië. Van de 300 beoogde woningen voor daklozen en arme families heeft Dorcas er inmiddels 275 gebouwd. In een pakket gaat het zogenoemde Keezenspel, een gezellig West-Fries gezelschapsspel dat een combinatie is van mens-erger-je-niet en pesten. Het spel is sowieso al bij Dorcas te koop voor 17,95 euro. Van het Keezenkerstpakket gaat de netto-opbrengst voor 100 procent naar Dorcas. In 2011 bracht het spel 22.500 euro op.

Woord en Daad

Woord en Daad krijgt sinds vorig jaar inkomsten via kerstpakketten. Fondsenwerver Gideon Davidse vertelt hoe dat is ontstaan.

„Elk jaar doen adoptiesponsoren een extra gift voor hun adoptiekind, onder de noemer ”gift of love””, zegt Davidse. „Wij dachten dat bedrijven wellicht ook een gift of love in hun kerstpakketten zouden willen hebben. Daarop hebben we bedrijven van relatiegeschenken aangeschreven met de vraag of zij bereid waren een knuffelhondje in hun pakketten te stoppen.”

De opbrengst hiervan ging naar een basisonderwijsproject. Kleijn Gifts & Goods Relatiegeschenken in Papendrecht reageerde op de oproep van Woord en Daad. Directeur Gerard Kleijn opperde het idee om enkele kerstpakketten samen te stellen en een deel van de opbrengst ook aan het project te besteden.

Met de combinatieactie van Woord en Daad en Kleijn Gifts & Goods ging per gekozen kerstpakket 4, 5 of 6 euro naar de onderwijsprogramma’s van Woord en Daad. De verkoop van de pakketten voldeed het eerste jaar aan de verwachtingen. De opbrengst voor Woord en Daad bedroeg in dat jaar 13.500 euro.

Voor dit jaar bedachten Kleijn Gifts & Goods en Woord & Daad een uitgebreider concept. Samen ontwierpen ze een brochure waarin drie basiskerstpakketten worden beschreven die naar believen tot 24 pakketten kunnen worden uitgebreid. Kleijn schreef ongeveer vijftig van zijn klanten aan. Ook Woord en Daad deed een mailing naar een groot deel van haar relaties.

Woord en Daad besteedt dit keer de netto-opbrengst van de kerstpakketten aan een voedselzekerheidsprogramma waarmee kleine, arme Afrikaanse boeren worden gesteund. Elk basiskerstpakket bevat een tastbare link naar de boeren: een driedelige kruidenkweekset. De ontvangers van dit kerstpakket zaaien de kruiden in de potten; de boeren in Afrika krijgen zaad waarmee ze hun land bezaaien.

Kerstkaarten

Behalve de extraatjes via kerstpakketten is er de verkoop van kerstkaarten, die het nodige opbrengt voor goede doelen.

Nationale vereniging De Zonnebloem verkoopt al meer dan tien jaar kerstkaarten. Op de website zonnebloem.nl/kerstkaarten is het mogelijk zelf kerstkaarten te ontwerpen. Jaarlijks brengen de kaarten 470.000 euro op, met nog eens 25.000 euro aan kerstgiften.

ZOA verkoopt decoraties met een opdruk van Kerst. Woord en Daad is in 1978/1979 begonnen met de verkoop van kerstkaarten. In de loop der jaren nam de verkoop wat af. In 2011 zijn er 35.000 pakjes kaarten door particulieren en lokale comités besteld. De opbrengst bedroeg vorig jaar 16.000 euro.

Organisaties als WarChild, KWF Kankerbestrijding en Rode Kruis doen niets met kerstkaarten.