Dat is een van de conclusies uit een rapport dat het Sociaal en Cultureel Planbureau (SCP) woensdag heeft uitgebracht met het oog op de kabinetsformatie. In het rapport geeft het SCP een overzicht van de prestaties van de overheid en plaatst die in zowel nationaal als internationaal perspectief. Ook worden opinies van burgers in beeld gebracht.

De meeste Nederlanders begrijpen de noodzaak van Europese integratie (68 procent), maar ze zijn er allesbehalve enthousiast over. De economische crisis versterkt het gevoel van onvrede over de Europese Unie (EU) en de Nederlandse Europese politiek. Het aandeel mensen dat een positief beeld heeft van de EU is duidelijk aan het afkalven: van de helft van de bevolking in 2008 naar een derde in 2012. Door de eurocrisis is de betrokkenheid van Nederlanders bij Europa wel vergroot.

De positieve kanten van de Europese Unie, zoals open grenzen, de persoonlijke voordelen van vrij reizen en een gemeenschappelijke munt, worden weliswaar erkend, maar het basisgevoel blijft negatief. Er is een ongemakkelijk gevoel bij het idee dat Nederland weinig meer te zeggen heeft in eigen land en geld geeft aan Europa, terwijl er in Nederland bijvoorbeeld ook armoede heerst.

Ook zijn veel ondervraagden bang dat Nederland zijn eigenheid zal verliezen door Europese integratie en verdere uitbreiding. „Europa is voor veel mensen het symbool van een onoverzichtelijke wereld en roept daarom de nodige weerstand op”, stellen de onderzoekers.

Over de ontwikkelingen in eigen land zijn veel Nederlanders ook tamelijk somber. Vooral mensen met een slechte gezondheid zijn ongerust over de zorg waarop ze in de toekomst denken te kunnen rekenen, zo blijkt uit het SCP-rapport. Burgers zien over het algemeen de noodzaak van bezuinigingen op de zorg wel in, maar voelen ze weinig voor hogere eigen risico’s of uitdunning van het verzekerde pakket.

De onderzoekers noemen het opmerkelijk dat burgers eerder op woonsubsidies dan op zorg en onderwijs willen bezuinigen. Verder blijkt uit het SCP-rapport dat de onderwijsprestaties in Nederland internationaal gezien bovengemiddeld zijn, maar dat het niveau wel lijkt te stagneren. Vooral de kwaliteit van docenten laat te wensen over.

Ook het criminaliteitsniveau is hoger dan in andere landen.