Synode GKV: twee kerkdiensten op zondag ”als regel”
ELSPEET – Gemeenten in de Gereformeerde Kerken vrijgemaakt (GKV) worden geacht ”als regel” twee diensten per zondag te houden.
Dat stelde de generale synode van het kerkverband woensdag vast tijdens de vervolgzitting over de nieuwe kerkorde. De generale synode van Harderwijk, die vorig jaar voor het eerst samenkwam, rondt deze week in een marathonzitting de besprekingen over de werkorde af. Dat gebeurt tijdens een tot en met vrijdag durende vergadering in conferentieoord Mennorode in Elspeet. De concept-kerkorde moet resulteren in een nieuwe kerkorde, die de synode van Ede in 2014 kan vaststellen.
De synode behandelde woensdag een groot aantal punten uit de concept-kerkorde. De ”tweede dienst” en de wijze waarop deze wordt ingevuld, was één van de punten waarbij duidelijke verschillen van inzicht naar boven kwamen. Twaalf afgevaardigden steunden een amendement om de woorden ”als regel” te schrappen en het houden van twee kerkdiensten per zondag aan de gemeenten te verplichten. Met 23 stemmen tegen werd dit aanpassingsvoorstel echter van tafel geveegd.
Woordvoerder prof. dr. M. te Velde van het deputaatschap herziening kerkorde verdedigde de formulering van het kerkordeartikel door vast te stellen dat ze het resultaat is van „een eerlijke, verantwoorde manier van wegen van deze tekst”.
Met het vaststellen van de zinsnede ”als regel” probeerde de synode een modus te vinden om zowel recht te doen aan de traditie van de kerk als de gegroeide situatie in menige GKV-gemeente. Op diverse plaatsen wordt de tweede dienst op een alternatieve wijze ingevuld, bijvoorbeeld in de vorm van samenkomsten in kleine groepen. Bovendien wordt lang niet overal de regelmatige prediking van de Heidelbergse Catechismus of een andere vorm van leerdienst gepraktiseerd.
De synode sloot ook in een ander kerkordeartikel aan bij die praktijk door de benaming ”leerdienst” niet nader te preciseren. Een aantal afgevaardigden had graag gezien dat de kerk zich uitsprak voor de regelmatige prediking vanuit de Heidelbergse Catechismus. Volgens prof. Te Velde is de formulering echter „geen vrijbrief” voor een al te losse invulling. „We zeggen niet tegen de gemeenten: een leerdienst mag je zelf invullen, maar ook niet: alleen de catechismus en allen op volgorde. Het gaat om onderwijs in de christelijke leer aan de hand van de belijdenis van de kerk. Dat is behoorlijk sturend.”
De synode hakte woensdag ook een knoop door over de omschrijving van het ambt van predikant in de nieuwe kerkorde. De afgevaardigden volgden het voorstel van de deputaten herziening kerkorde om het predikantschap „in beginsel” te beschouwen als „ambt voor het leven, in dienst van de Heer.” Het is aan de kerken „te bevorderen dat de predikanten zich met volle toewijding kunnen geven aan hun levenstaak”, stelt de kerkorde.
Met de formulering rond het predikantschap poogde de generale synode een balans te vinden tussen de roeping van herders en leraars en de praktijk. Daarin komen steeds vaker deeltijdbenoemingen voor, willen jongeren zich niet levenslang vastleggen en kunnen oudere predikanten de druk van het ambt soms moeilijker aan dan in het verleden.