„Brugklascursus niet voor iedereen bedoeld”
AMSTERDAM (ANP) – „Vroeger had je als kind ‘gewoon’ een stug karakter. Nu zijn ouders meteen bang dat er iets aan de hand is.” Naar schatting 2000 bijna-eersteklassers volgen deze maand een van de vele ‘brugklascursussen’ om de stap naar het voortgezet onderwijs te vergemakkelijken. Een enorme groei sinds de eerste cursus in 1996.
De reacties op de nog steeds bestaande ‘Plezier op School’-cursus zijn nog altijd positief, vertelt GGZ-medewerker Marleen Faber, initiatiefnemer van toen. „Twee dagen lang oefenen de kinderen moeilijke schoolsituaties. Ze leren pesters afwimpelen, maar ook stevig staan, reageren als iemand voordringt of een praatje met een onbekende maken.”
Vaardigheden waar elk onzeker kind wel wat aan heeft. Het lijkt dan ook logisch dat zowel de vraag naar als het aanbod van dergelijke cursussen enorm is toegenomen. Faber is daar niet onverdeeld enthousiast over. „Het is echt bedoeld voor kinderen bij wie de sociale omgang met leeftijdsgenoten problemen oplevert.”
Veel deelnemers werden op de basisschool gepest. Amper vriendjes hebben kan ook een reden voor deelname zijn, maar alleen als de leerling dat zelf vervelend vindt. „Je moet een kind niet het idee geven dat er aan hem of haar gesleuteld moet worden. Bovendien geven basisscholen meestal al prima begeleiding”, stelt Faber nuchter.
Volgens haar heeft de populariteit van de cursussen ook te maken met de ‘maakbaarheid van de samenleving’. „Het heeft enorme meerwaarde dat we kindergedrag steeds beter begrijpen, maar niet alles wat afwijkt moet meteen geproblematiseerd worden. Ouders zijn snel bang dat hun kind ‘iets heeft’ en willen daar dan iets aan doen, maar er bestaat nou eenmaal een enorme diversiteit van mensen.”
In onder meer Fabers eigen cursusregio, Noord-Limburg, worden deelnemers vooral geselecteerd door GGD, jeugdhulpverlening en scholen. „Zij weten wie het écht nodig heeft.” Bij andere cursussen zoals het SterkID-kamp kunnen ouders hun kind zelf opgeven.
Hoogleraar Ontwikkelingspychologie Daan Brugman van de Universiteit Utrecht (UU) is ook enthousiast, maar plaatst andere kanttekeningen dan Faber. „Het is natuurlijk wenselijk dat kinderen niet meer worden gepest”, vindt hij. „De vraag is alleen hoe je pesten kunt voorkomen: dat had al veel eerder moeten gebeuren. En het succes van de cursus moet er natuurlijk niet toe leiden dat pesten op de basisschool een geaccepteerd verschijnsel wordt.”
De ‘terugkomdagen’ na afloop en enkele korte onderzoeken bewezen al eerder het succes van dergelijke cursussen. Sinds 2009 doet de UU ook grondiger onderzoek. De resultaten daarvan worden in 2013 bekend.