Stoffer is afdelingshoofd realisatie en infrastructuur bij Rijkswaterstaat. Hij is veel onderweg. „We hebben allemaal flexplekken. Vandaar dat ik relatief gemakkelijk mijn werk kon oppakken op andere locaties, zoals in een vestiging in Lelystad of gewoon thuis.”

Stoffer was die bewuste donderdag niet in Utrecht, in het gebouw dat hij „de spil in de organisatie” noemt. De Elspeter heeft niet gehoord dat de trillingen veel consternatie opriepen. „Mensen gaan er flexibel mee om.”

Op de bewuste donderdag trilde het kantoor Westraven alsof er een kleine aardbeving aan de gang was. Maar navraag bij het KNMI in De Bilt –hemelsbreed nog geen 10 kilometer verderop– leerde dat er geen seismologische trillingen waren gesignaleerd die dag. Ook geen harde windvlagen.

Omdat de oorzaak niet duidelijk was, werd het gebouw per direct gesloten. Pas na een week konden „echt urgente zaken” worden opgehaald, zei woordvoerster Hanneke Vuuregge van de Rijksgebouwendienst woensdag. „Als er een paspoort binnen­lag en die persoon moest op vakantie, mocht hij dat onder begeleiding ophalen. Maar als je lievelingsplant binnen staat te verdrogen, is dat pech.”

Twee weken na de schok is het nog steeds niet duidelijk wat de oorzaak is geweest. De Rijks­gebouwendienst is samen met TNO voorlopig nog bezig met het onderzoek. „We kregen direct na het incident van alle kanten tips over de mogelijke oorzaken”, glimlacht Vuuregge.

Woensdag maakte de Rijks­gebouwendienst bekend welke factoren in ieder geval van het lijstje geschrapt worden. Het pand is niet scheefgezakt door bijvoorbeeld een te hoge grondwaterstand, zo bleek uit hoogtemetingen.

Er is ook geen sprake van te dunne of te lichte vloeren of muren. Die oorzaak werd geopperd omdat het pand in 1975 is gebouwd volgens de zogeheten ”jack-block”-methode. Daarbij vindt de bouw plaats op straatniveau. De bouwvakkers beginnen met de hoogste etage. Als die klaar is, vijzelen ze hem omhoog en plakken ze als het ware de een na hoogste etage er onder. Het is voor te stellen dat de etages dan niet te zwaar mogen wegen.

Vuuregge denkt dat de bouwmethode op zich de oorzaak niet kan zijn. „Er zijn in Nederland in de jaren 70 tien gebouwen op deze manier gebouwd en bij de andere negen zijn geen trillingen geconstateerd. Maar we lopen de constructie helemaal na.” Een nauwkeurige analyse van bouwtekeningen en constructieberekeningen zal nog weken in beslag nemen. Tot die tijd kunnen de werknemers het gebouw niet in.

Bij de renovatie in 2007 werd gebouw aan de buitenkant gestript en heeft een nieuwe ‘schil’ gekregen met veel aluminium en glas. „Naar onze bescheiden mening kan dat geen oorzaak van de trillingen zijn, want dan zouden we die toch al veel eerder gevoeld moeten hebben”, zegt Vuuregge. „Zelfs al zou het aluminium verwrongen zijn, dan heeft dat geen invloed op het gebouw zelf.”

Blijft over een invloed van buitenaf. Bij IKEA waren op 28 juni geen bouwwerkzaamheden. Ook elders in de directe omgeving was dit niet het geval. Een link met de stroomstoring op 22 juni in Nieuwegein is „vrijwel zeker” uitgesloten.

Misschien een extreem zware vrachtwagen op de Galecopper­brug over het Amsterdam-Rijnkanaal? Rijkswaterstaat zelf verricht 24 uur per dag metingen bij de brug, maar heeft geen afwijkingen geconstateerd.

Een mogelijkheid die nog wel wordt onderzocht, is een botsend binnenvaartschip. Vuuregge: „Een schip kan de kant of bodem van het Amsterdam-Rijnkanaal hebben geraakt. Dat zou de boosdoener geweest kunnen zijn.”