Bijzondere bijstand gaat naar mensen die naar het oordeel van de gemeente te weinig inkomen hebben om in noodzakelijke kosten te voorzien. Zij besteden dit bedrag meestal aan woninginrichting, rechtsbijstand of huishoudelijke hulp.

Opmerkelijk is dat relatief meer vrouwen (60 procent) dan mannen (40 procent) gebruik maken van bijzondere bijstand. Dit komt waarschijnlijk doordat een groot deel van de alleenstaanden wordt gevormd door eenoudergezinnen die bestaan uit vrouwen met kinderen. Een andere groep die veel in aanmerking komt voor bijzondere bijstand zijn niet-westerse allochtonen.

In totaal deden 250.000 personen een beroep op de bijzondere bijstand. Dit is ongeveer 2 procent van alle volwassenen in Nederland. Uitgaande van cijfers uit 2010 kost de overheid dit jaarlijks zo’n 400 miljoen euro.