De Luctor et Emergo werd in 1902 gebouwd in opdracht van het toenmalige waterschap Schouwen. De peilboot is nu geschonken aan de Stichting Behoud Hoogaars (SBH). Het waterschap Scheldestromen bekostigde het transport vanuit Canada. Vandaag kwam de boot in Middelburg aan. Vanaf daar gaat het schip naar de historische werf Meerman in Arnemuiden.

Met de Luctor et Emergo keert een stukje cultuurhistorisch erfgoed terug in Zeeland, dat onderdeel is van de waterschapsgeschiedenis. „Ik ben blij dat het waterschap een bijdrage kan leveren aan het behoud van een stuk Zeeuwse geschiedenis”, aldus Toine Poppelaars, dijkgraaf van waterschap Scheldestromen. „Het toenmalige waterschap Schouwen gebruikte de boot voor het uitvoeren van peilingen aan de vooroevers van de zeedijken. Dit is echt waterschapswerk, dat ook nu nog gedaan wordt.”

Ook Tom Ekering van SBH is blij dat de Luctor et Emergo terugkeert. „Deze peilboot vormt een prachtige aanvulling op onze collectie. Het type is een Zeeuwse schouw en het schip is waarschijnlijk gebouwd op de Zeeuwse werf Van Duyvendijk. De lighaven was Gorrishoek. Het vormt een prachtig maritiem erfstuk dat in Zeeland thuishoort.”

De 110-jaar oude Luctor et Emergo verkeert nog in goede staat. De boot heeft een lengte van 7 meter en is 2,35 meter breed. Waterschap Schouwen gebruikte het schip tot 1947. Daarna kwam het in particuliere handen. Tijdens de ramp van 1953 werd de boot gebruikt voor het evacueren van mensen naar veiliger oorden. De vorige eigenaar, Priester, emigreerde in 2007 naar Canada. Hij schonk de peilboot aan SBH, omdat het hem uiteindelijk aan tijd ontbrak om deze goed te onderhouden.

De Luctor et Emergo werd gebruikt om de diepte van de voor een zeedijk gelegen vooroever te peilen. De meeste metingen vonden plaats op een afstand van circa 500 meter uit de kust. Dit was nodig om zwaktes in de dijk of oever vast te stellen.

De boot werd met een stalen lijn vastgemaakt aan een paal in de dijk. Er waren twee roeiers en een man die met het peiltoestel het peillood in het water liet om de diepte te bepalen. Ook bediende iemand de haspel met de stalen afstandslijn. Tot slot was er iemand om de afstand tot de kust en de diepte te noteren. Aan wal verzette een medewerker de bakens en maakte de afstandslijn vast. De opzichter rekende de gevonden dieptes om tot waarden ten opzichte van het NAP. Deze werden vergeleken met die van voorgaande jaren om te bepalen of de oever versterkt moest worden.