Dat stelt jongerenonderzoeker Loes Keijsers van de Universiteit Utrecht. Ze volgde drie jaar lang een groep van 497 Nederlandse jongeren van 13 jaar en keek naar de invloed van het gedrag van ouders en bevriende relaties. Deze week verschijnt een artikel over Keijsers’ onderzoek in het Amerikaanse tijdschrift Child Development.

Vriendschappen verbieden heeft volgens u geen zin?

„Het werkt averechts. Uit ons onderzoek blijkt dat kinderen bij wie vriendschappen met criminele jongeren zijn verboden, een jaar later juist meer van zulke vriendjes hebben. Ze vertonen zelf ook crimineel gedrag. Verboden relaties zijn onweerstaanbaar. Probeer daarom het gesprek op gang te brengen.”

Hebt u tips voor een goed gesprek met een puber?

„Breng tijd met hen door. Dat vinden jongeren belangrijk. Wees daarnaast niet alleen lichamelijk aanwezig, maar ook psychisch. Geef steun waar dat nodig is. Hoe meer echte aandacht pubers ervaren, hoe minder geheimen ze hebben voor hun ouders. En stel vragen die hun privacy niet aantast. Daar moet je als ouder van afblijven.”

Vrienden zijn toch onderdeel van de privacy?

„Dat is inderdaad het lastige van dit onderwerp. Maar als ouders zich oprecht zorgen maken over de veiligheid of de gezondheid van hun kind omdat het met verkeerde vrienden omgaat, snapt zo’n puber dat echt wel. Denk aan drank- en drugs­gebruik. Pubers vinden het normaal als ouders dat verbieden. Vraag of je kind leuke vrienden heeft en wat ze zoal met elkaar doen als ze op straat zijn. Maar wees ook duidelijk als er dingen gebeuren die gewoon echt niet kunnen.”

Driekwart van de jongeren raakt wel eens op het verkeerde pad, stelt u. Is dat niet veel?

„Het lijkt een groot aantal, maar toch is het een normaal beeld. Besef wel dat het gaat om kleine criminaliteit. Hoe fout het ook is, de meeste jongeren hebben wel eens een snoepje uit een winkel gestolen. Als ik in een collegezaal vol keurige meiden vraag wie een winkeldiefstal heeft gepleegd, gaat bij meer dan de helft van de aanwezigen de hand omhoog.”

Hoe kunnen ouders vriendschappen van hun kinderen sturen?

„Begin op de basisschool al met het stimuleren van goede vrienden. Kies bewust een gezin uit bijvoorbeeld de kerk met dezelfde overtuiging. Neem kinderen mee naar de kerk of laat hen lid worden van de jeugdvereniging, zodat ze elkaar vaak zien. Zulke vriendschappen gaan regelmatig mee naar het voortgezet onderwijs. Wanneer deze relaties worden gestimuleerd, is de kans minder groot dat foute vrienden ruimte krijgen.”