„Een beest.” Zo zou Heineken-ontvoerder Willem Holleeder zichzelf ooit hebben omschreven. Over een paar weken eindigt de negen jaar cel die Holleeder aan zijn broek kreeg, als hij het gebruikelijke tweederde deel van zijn straf heeft uitgezeten. Nederlands bekendste misdadiger verdween achter de tralies voor het afpersen van onder meer zakenman Willem Endstra. Die omstreden vastgoedtycoon werd in 2004 geliquideerd in Amsterdam.

In het geheim beklaagde Endstra zich tegenover rechercheurs over de wandaden van Holleeder. „Die man heeft een moraal van nul”, zei de geplaagde vastgoedhandelaar. En: „Ze zijn door- en door doortrapt. Dat ze iedereen maar doodschieten. Iedereen staat te beven en te trillen.”

De naam van Holleeder zweeft boven verschillende liquidaties. Neem de moord op Kees Houtman. Hij werd in 2005 bij zijn villa in Amsterdam-Osdorp doodgeschoten. Feit is dat onder meer Holleeder is veroordeeld voor afpersing van Houtman, die zelf ook verwikkeld was in criminele zaken.

Maria Houtman, de weduwe van Kees Houtman, legde zeer belastende verklaringen af tegen Holleeder. In 2009 verklaarde een officier van justitie in het Passageproces (waarin een reeks liquidaties wordt behandeld) dat de weduwe heeft verklaard dat Holleeder in 2005 aanwezig was bij een bespreking waarin een dodenlijst werd overhandigd aan Jesse R. Die geldt als een van de hoofdverdachten in het Passageproces. Jesse R. zou samen met spijtoptant en kroongetuige Peter la S. Houtman hebben vermoord.

Holleeders naam valt ook als het gaat om de moord op Thomas van der Bijl. Die kroegbaas werd in 2006 geliquideerd in zijn café in Amsterdam. Ook Van der Bijl klapte tegenover de politie uit de school. Van der Bijl kon Holleeders bloed wel drinken.

In de afpersingszaak, in 2007 behandeld door de Amsterdamse rechters, beschikten de magistraten over diverse belastende bewijzen tegen Holleeder. Zo leunde de rechter destijds onder meer op de uitvoerige verklaringen van Willem Endstra, afgelegd op de achterbank van een recherchewagen. Van belang waren ook de voor Holleeder belastende verklaringen van wijlen Bram Zeegers, vertrouweling van Endstra.

Dat Justitie momenteel –voorlopig– geen kans ziet Holleeder te vervolgen voor liquidaties, heeft kennelijk te maken met een gebrek aan concreet bewijs tegen de crimineel. Klaarblijkelijk zijn er bijvoorbeeld geen steekhoudende verklaringen, belastende telefoongesprekken of opnames van geheime observaties waarmee de recherche Holleeder klem kan zetten.

Als geen ander weet de misdadiger voorzichtig te opereren, om uit handen van de politie te blijven. Holleeder kent bijvoorbeeld de risico’s van communicatie per telefoon.

Niet uitgesloten is dat getuigen –al dan niet in het criminele milieu– uit angst voor represailles hun mond houden over de betrokkenheid van Holleeder bij dodelijke afrekeningen.

Feit is dat Dino S., de rechterhand van Holleeder genoemd, wél verdachte is in de zaak Passage, die draait om een reeks liquidaties. Dino S. is aangehouden voor verdenking van betrokkenheid bij de moord op Houtman en Van der Bijl.

Intussen is het wel de vraag of hartpatiënt Holleeder zelf met een gerust hart als vrij man zal rondlopen. Hij opereerde immers jarenlang in een wereld van dodelijk geweld. Zo werd de Turkse krachtpatser Senol Tuna, die in 2007 samen met Holleeder terecht stond voor afpersing, enkele maanden geleden vermoord. Het lichaam van de vermeende bodyguard van Holleeder was zo verbrand, dat het moeite kostte de man te identificeren.

Eerder al kregen andere kopstukken uit de onderwereld de kogel. Te denken valt aan mannen als John Mieremet, Heineken-ontvoerder Cor van Hout en Stanley Hillis.

Duizenden uren recherche-arbeid heeft de politie ervoor over gehad om voldoende bewijs tegen Holleeder te vergaren voor diens vermeende aandeel in liquidaties. Er lijken tal van aanwijzingen te zijn, maar het ontbreekt kennelijk aan deugdelijk bewijs. Dat moet voor de speurders een bittere pil zijn.