Libanese patriarch verdeelt land over Syrië en Hezbollah
DAMASCUS – De nieuwe maronitische patriarch Beshara Rai beloofde meer eenheid onder de Libanese christenen, maar het tegendeel is het geval. Zijn politieke standpunten, zoals over Syrië, wekken veel onrust.
In maart 2011 werd Beshara Rai ingehuldigd als de 77e patriarch van de oude christelijke gemeenschap der maronieten in Libanon (in Libanon zo’n 1,4 miljoen leden). Daarmee werd hij de opvolger van de 90-jarige patriarch Nasrallah Butros Sfeir. Sfeir wordt door alle confessionele groeperingen in Libanon –zowel moslims als christenen– gerespecteerd als een ware vader des vaderlands.
Libanon is een land dat intern scherp verdeeld is tussen enerzijds soennieten en sjiieten en anderzijds tussen voor- en tegenstanders van Syrische invloed in het land. Deze tegenstellingen hebben diepe scheuren veroorzaakt in de Libanese christelijke gemeenschap.
Toen de nieuwe patriarch, Beshara Rai, in maart dit jaar aantrad, werd het als een hoopvol teken gezien dat de nieuwe patriarch onmiddellijk verklaarde het herstellen van de christelijke eenheid in Libanon te beschouwen als een prioriteit. Rai zou zich echter al snel ontwikkelen tot een controversieel figuur. In Libanon is het niet ongebruikelijk dat geestelijken zich uitlaten over politieke zaken, maar Rai heeft over vrijwel alle politieke onderwerpen een uitgesproken mening.
Om iets te noemen: in 1989 kwam er officieel een einde aan de Libanese burgeroorlog met de ondertekening van het verdrag van Taif, dat tot op heden het fundament vormt van het broze Libanese evenwicht. Patriarch Rai liet echter weten dat het verdrag van Taif „geen heilig document is dat uit de hemel is neergedaald” en verklaarde dat de bevoegdheden van de (christelijke) Libanese president moesten worden uitgebreid.
De controverse rondom de nieuwe patriarch laaide verder op na diens bezoek in september aan Frankrijk. Hij deed hier een aantal uitspraken die wekenlang de Libanese pers beheersten. Rai sprak in Frankrijk allereerst zijn steun uit voor de Syrische president Assad en waarschuwde dat de val van het Syrische regime zowel in Libanon als in Syrië soennitische radicalen aan de macht zal brengen. Het veroorzaakte een politieke tsunami in Libanon. De patriarch verklaarde in Parijs bovendien tegen de ontwapening van Hezbollah te zijn „zolang het Palestijnse probleem niet is opgelost.”
Deze uitspraak ging namelijk lijnrecht in tegen resolutie 1701 van de Veiligheidsraad, die onomwonden stelt dat Hezbollah zich dient te ontwapenen. Om dit te bereiken zijn er duizenden VN-soldaten in het zuiden van Libanon gestationeerd, waaronder een groot contigent Franse blauwhelmen. De Franse ambassadeur in Beiroet eiste daarom op hoge toon opheldering.
Persoonlijke moed kan de patriarch trouwens niet ontzegd worden. Toen op 31 oktober de aanslag op de Onze Lieve Vrouwekerk in Bagdad van een jaar geleden herdacht werd, was Rai letterlijk de enige kerkelijke leider die het aandurfde om naar Bagdad te reizen.
Maar in Libanon zaait hij eerder verdeeldheid dan eenheid onder de christenen. Volgens sommige Libanezen is de nieuwe patriarch een typisch product van zijn vaderland Libanon, waar „alle geestelijken ervan dromen politicus te zijn en alle politici geestelijke zouden willen zijn.”