Vier mannen wilden in één hut slapen, kwamen die dagenlang niet uit en weigerden de kamermeisjes hun bedden te laten opmaken. Totdat een van de kamermeisjes zich toegang tot de hut verschafte en de wapens en munitie van de mannen zag. Het viertal wilde naar Israël om daar ramp en onheil aan te richten, maar besloot nu het schip te kapen. Ze gooiden een Joods-Amerikaanse invalide man met rolstoel en al overboord. Dat was nog niet bekend toen de autoriteiten besloten de kapers een vrijgeleide te geven.

Deze kaping van het cruiseschip ”Achille Lauro”, in 1985, is een van de weinige terroristische acties waarmee de scheepvaart tot nu toe te maken kreeg. Terroristen zijn vooral te land en in de lucht actief. Toch wil ook de scheepvaart de beveiliging drastisch opvoeren. Een groot deel van het goederenvervoer vindt over water plaats; een dankbaar object voor degenen die ramp en onheil willen aanrichten. Vanaf volgend jaar moet elk schip een veiligheidsofficier aan boord hebben. Bemanningen worden getraind in het onderkennen van verdacht gedrag. Zoals van het viertal dat zich dagenlang opsloot in een hut.

Aan iemands blik of het bewegen van zijn wenkbrauwen is soms te zien of hij de waarheid spreekt. Herhaaldelijk werd deze week tijdens de cursus een filmfragment vertoond van de Amerikaanse oud-president Clinton. Toen hij verklaarde geen buitenechtelijke relatie te hebben, was aan zijn wenkbrauwen te zien dat hij loog.

Wereldwijd moeten het komende jaar 450.000 veiligheidsofficieren voor de scheepvaart opgeleid worden. Het is onderdeel van de internationale veiligheidswetgeving voor de scheepvaart die na de aanslagen in Amerika op 11 september 2001 versneld is ontwikkeld en die 1 juli volgend jaar van kracht wordt. Schepen worden verplicht een duidelijk zichtbaar nummer te dragen en in een logboek bij te houden waar ze gevaren hebben en welke havens ze hebben aangedaan. Elk schip moet een paniekknop hebben, waarmee men in geval van nood een ’bel’ kan laten rinkelen in het land van herkomst. Dit blijkt technisch overigens moeilijk uitvoerbaar.

Beveiliging wordt een onderdeel van alle maritieme en havenopleidingen. Hogeschool Zeeland en het regionaal opleidingencentrum (roc) Zeeland geven veiligheid het komende cursusjaar een plaats in al hun opleidingen. Daarnaast ontwikkelen ze een korte stoomcursus voor officieren die niet langer dan enkele dagen van hun schip af kunnen en voor trainers die vervolgens in hun bedrijf hun collega’s opleiden. De opleidingen van Hogeschool Zeeland zullen ook worden aangeboden in de nevenvestiging in Willemstad (Curaçao), waar momenteel een nieuw trainingscentrum in aanbouw is.

Deze week worden in de Zeevaartschool aan de Vlissingse boulevard de docenten opgeleid die deze trainingen gaan geven. Buiten is het warm. En binnen komen hete onderwerpen aan de orde, zegt cursuscoördinator A. ter Weele. Niet alleen terrorisme, maar ook het voorkomen van drugstransporten, piraterij en het vervoer van massavernietigingswapens worden behandeld.

De training wordt gegeven door oud-medewerkers van de Engelse militaire inlichtingendienst, die daarvoor na hun pensionering een bedrijfje hebben opgezet. Zij kunnen putten uit zo’n 35 jaar ervaring en waren betrokken bij de ontwikkeling van de nieuwe regelgeving door de International Maritime Organisation, een organisatie van de Verenigde Naties.

De snelheid waarmee de wetgeving wordt ingevoerd, zorgt voor nogal wat onduidelijkheden. Het algemene deel is wereldwijd verplicht, in tegenstelling tot deel B, waarin de regels worden uitgewerkt. Amerika en Engeland hebben nu al aangekondigd geen schepen meer te zullen toelaten die deel B niet hebben ingevoerd.