Bachs cantates in hun oorspronkelijke context
ARNHEM – De ensembles Musica Amphion (Arnhem) en het Gesualdo Consort Amsterdam hebben de handen ineengeslagen voor een groots project: ”Bach Contextueel”. Het eerste cd-boek is deze week op het label Etcetera verschenen.
Het idee komt van klavecinist/blokfluitist Pieter-Jan Belder, artistiek leider van het instrumentale ensemble Musica Amphion. Voor de realisering nam hij bas-bariton Harry van der Kamp in de arm, die het vocale ensemble Gesualdo Consort Amsterdam leidt, dat onlangs in een groots project alle vocale werken van Sweelinck heeft opgenomen.
Met ”Bach Contextueel” willen de initiatiefnemers nieuw licht werpen op de cantates van Johann Sebastian Bach. Daarbij worden Bachs werken in de oorspronkelijke, kerkelijke context geplaatst door ze te combineren met muzikaal en liturgisch verwante werken.
Zo heeft de eerste productie als thema ”Jesu, meine Freude”. Daarin staat het gelijknamige lutherse lied centraal. Niet alleen klinkt het motet ”Jesu, meine Freude” (BWV 227), ook zijn twee cantates waarin dit lied voorkomt vastgelegd (BWV 64 en 81), evenals een orgelfantasie op het thema (BWV 713). Daarbij begint en eindigt het programma –zoals gebruikelijk in Bachs tijd– met een preludium en fuga in dezelfde toonsoort, in dit geval in e (BWV 548).
De opnamen zijn gemaakt in de Bachkirche in Arnstadt, waar Bach zelf als 18-jarige ging werken. Bij de opname is gekozen voor een enkelvoudige vocale bezetting (één stem per partij). Het kerkorgel en een klavecimbel dienen als continuo-instrument. Ook staan de musici –net als in Bachs tijd– op de orgelgalerij, wat een ander klankbeeld geeft dan wanneer zangers rond een orkest staan opgesteld.
Op deze manier hebben Musica Amphion en het Gesualdo Consort Amsterdam vijftien thematische programma’s samengesteld. Volgend jaar augustus moet het tweede deel verschijnen, onder de titel ”Bach en het Lutherlied”, met het koraal ”Ein feste Burg” als leiddraad. Ook dit deel wordt in Duitsland opgenomen. Vanaf 2012 worden jaarlijks twee programma’s uitgevoerd.
Na het verschijnen van het cd-boek volgt in februari 2012 de concertserie ”Jesu, meine Freude”, waarbij de musici Maassluis, Groningen (Martinikerk), Amsterdam (Waalse Kerk) en Alkmaar aandoen.
Meer informatie: www.bachcontextueel.nl