Economie

„Veilig werken bespaart geld”

Veilig onderhoud is het thema van de Europese week voor de veiligheid en gezondheid op het werk, deze week.

28 October 2011 08:08Gewijzigd op 14 November 2020 17:22
Foto ANP XTRA
Foto ANP XTRA

Dat sluit mooi aan bij de adviesaanvraag die toenmalig staatssecretaris De Krom (Sociale Zaken) in juni neerlegde bij de Sociaal-Economische Raad (SER). Daarin vroeg De Krom wat SER-voorzitter Rinnooy Kan denkt van een aanpak voor gedrags- en cultuurverandering rond veilig en gezond werken, en wat voor „financiële prikkels” hierbij ingezet zouden kunnen worden.

Want als mensen goed in hun vel zitten en de veiligheid in de gaten houden, voorkomt dat uitval, verbetert het de duurzame inzetbaarheid, worden werknemers productiever en maken ze minder gebruik van de sociale zekerheid en de dure gezondheidszorg, betoogt De Krom. Allemaal zeer welkom, in deze tijd van spannende economische ontwikkelingen.

Vooral op het gebied van gedrag –zodat de aanwezige veiligheidsvoorschriften ook worden nageleefd– zou er nog een wereld te winnen zijn. Dat denkt ook Cees Meijer van Consument en Veiligheid, die dit jaar de campagne ”Ik ben de Sjaak niet” lanceerde.

Zeurpiet

Van alle ongevallen wordt 80 procent veroorzaakt door menselijk handelen, zegt Meijer. „Deze campagne richt zich het meest op de bouw, en dan vooral op ondernemers in het midden- en kleinbedrijf. Die werkgevers geven zelf aan dat ze het moeilijk vinden om gedrag van hun werknemers bespreekbaar te maken. Ze zijn bang om als zeurpiet te worden weggezet.”

Op techniek en organisatie van veiligheid is de afgelopen jaren behoorlijk ingezet. Maar als mensen de regels negeren omdat ze ze lastig vinden, of zichzelf ervaren genoeg vinden om hun eigen gang te gaan, helpen die voorzieningen in de praktijk weinig.

Meijer ziet een cruciale rol weggelegd voor de ondernemer. Die moet proberen zijn mensen mee te krijgen, te laten meedenken en verantwoordelijkheden geven.

Communicatie is het speerpunt van ”Ik ben de Sjaak niet”. Op de website werkveilig.nu staan tips voor werkgevers. Zoals: Let tijdens het werk op elkaar. Maak zaken bespreekbaar (houd het niet bij: „Jij doet het fout”). En: gebruik de praktijkkennis van oudere werknemers om jongeren goed met veiligheid te leren omgaan.

Een leidinggevende van een bouw­bedrijf vertelt op de website kort hoe je concreet iets kunt verbeteren. „Eerst bepaal je de risico’s. Bij ons is gehoorbeschadiging er één van. Waarom? De jongens willen geen dopjes in, ze willen stoer doen. Ha. Dat hebben we aangepakt.”

Een volgende stap is dat de aanpak zichtbaar wordt – bij dit voorbeeld, met doppen zo groot als oorwarmers, is dat niet moeilijk te controleren. Vervolgens zijn het belonen van goed gedrag en zorgen voor continuïteit belangrijk.

Om werkgevers te interesseren voor de Sjaakcampagne wordt het economische motief ingezet: „We hameren erop dat veilig werken geld bespaart”, aldus Meijer. Zo’n 1400 bedrijven bestelden inmiddels een startpakket (met shirts, posters en informatie voor de werkgever). Ook kunnen ze gebruikmaken van trainingen.

Voorkomen

Dat de organisatie achter de Europese week voor veiligheid en gezondheid op het werk (EU-OSHA) voor 2010 en 2011 ”veilig onderhoud” als thema koos, komt doordat onderhoudswerk in alle bedrijfstakken plaatsvindt, zegt Karen Oude Hengel van het Nederlandse Focal Point. „En van alle dodelijke ongevallen in Europa houdt 10 tot 15 procent verband met onderhoud.”

Oude Hengel was betrokken bij een visiedocument over het onderwerp dat deze week werd gepresenteerd. Het rapport voorspelt hoe onderhoud er in 2020 uitziet en welke mogelijkheden dit biedt voor onderhoudswerkers om veiliger te werken.

Nederland behoort tot de voorlopers op het gebied van veiligheid. Toch schrijft Anja van Vlerken van de Arbeidsinspectie in het visiedocument dat ze te vaak „afschuwelijke ongevallen” voorbij ziet komen. „En te 
vaak blijkt dat vele ervan voorkomen hadden kunnen worden.” In Nederland overlijden jaarlijks zo’n 1850 werknemers omdat ze zijn blootgesteld aan gevaarlijke stoffen en sterven 80 tot 100 mensen door een bedrijfsongeval.

Behalve via gedragsverandering zouden die cijfers omlaag moeten kunnen via verbeteringen in de organisatie van het werk en in de technologie. Zo zullen machines in de toekomst vaker zelf aangeven of onderhoud nodig is. Er bestaat bijvoorbeeld al een zelfreinigend gevelpaneel, waardoor een aluminiumgevel nog maar eens in de drie tot vijf jaar een schoonmaakbeurt nodig heeft. Dat scheelt klimwerk, en kosten in onderhoud.

www.arboineuropa.nl/campagne


Goed voorbeeld

Kassen zijn groot en hoog. Het repareren van ruiten is riskant. Daarom ontwikkelde Glass Handling Technic –een samenwerkingsverband in de glastuinbouw– de Repair Shuttle. Het systeem won in april een Europese prijs op het gebied van veiligheid (Good Practice Award).

De Repair Shuttle is een reparatiesysteem waarmee onderhoudswerkers van buitenaf een kapotte ruit in een kas kunnen repareren. Het platform rolt over rails langs de kasgevel. Op het dak staat een reparatiewagen die door de goot naar de te repareren plek rijdt. Er zijn er inmiddels twaalf van verkocht.

Volgens de ‘oude’ manier gebeurt zo’n reparatie van binnenuit. Steigerplanken worden vastgemaakt aan de constructie van de kas; reparateurs zetten een ladder midden tussen de tomaten. Sectorbreed kwam de vraag naar een minder gevaarlijke manier.

www.ghtec.nl voor een video van de Repair Shuttle.

Meer over
werk & leven

RD.nl in uw mailbox?

Ontvang onze wekelijkse nieuwsbrief om op de hoogte te blijven.

Hebt u een taalfout gezien? Mail naar redactie@rd.nl

Home

Krant

Media

Puzzels

Meer