Het CDA heeft vanouds een pro-Israëlische houding, aldus fractievoorzitter Verhagen. „In de Tweede Wereldoorlog is een zeer hoog percentage Nederlandse Joden omgekomen. Ons land heeft daarom de verplichting bij te dragen aan veiligheid voor Israël.” Daarbij moeten we onze rol niet overschatten, vindt Verhagen. „Samenwerking met de EU is geboden. En zonder de VS is er nooit voldoende druk om de routekaart naar de vrede uit te voeren.”

CDA-minister De Hoop Scheffer (Buitenlandse Zaken) is het daarmee eens. Maar aangezien Bush „zijn persoonlijke en politieke kapitaal heeft ingezet voor vrede in het Midden-Oosten” heeft hij hoop dat er een einde komt aan de „dodelijke omklemming waarin Israëliërs en Palestijnen elkaar houden.”

Volgens De Hoop Scheffer is er geen alternatief voor de routekaart. „Er bestaat geen beter vredesplan voor de regio. De VS, Rusland, de EU en de VN zijn erbij betrokken. Dat zorgt voor een stevig politiek draagvlak.”

„Het is nu alle hens aan dek”, meent oud-CDA-minister Bukman, medeauteur van de nota. „Anders lukt het misschien nooit meer.”

Het vredesproces in het Midden-Oosten is niet alleen een zaak van regeringen. Ook kerken en niet-regeringsorganisaties hebben een rol, meent De Hoop Scheffer. Zij kunnen zich richting op de verzoening tussen Israëliërs en Palestijnen. Volgens Bukman kan de relatie christendom-Israël een goede rol spelen bij het vredesproces. „Christenen in Nederland moeten contact hebben met christelijke Palestijnen.”

Het hart van de discussie in de nota is de twee-statenbenadering, aldus Bukman. Zowel Israëlieten als Palestijnen moeten een eigen staat hebben. „Er is geen alternatief. Het idee dat Israël en Palestina twee aparte staten moeten zijn, bestaat al vijftig jaar. Nu moeten we daar zaken mee gaan doen. De haat tussen Israëliërs en Palestijnen is zo diep geworteld, dat je alleen vrede en veiligheid kunt garanderen in twee aparte staten.”

Niet iedereen is het daarmee eens. Fractievoorzitter Verhagen krijgt regelmatig post van mensen die vinden dat Israël voor de Joden het beloofde land is en dat ze dat niet moeten opgeven en hoeven te delen met Palestijnen. Volgens Verhagen „moet je die bijbelteksten niet letterlijk nemen als een soort routekaart naar vrede, omdat die er dan niet komt.”

Bukman ontkent dat het CDA met de twee-statenbenadering op „een ander been is gaan staan. Vanuit onze christen-democratische normen zijn we op zoek gegaan naar een oplossing die vrede kan brengen. Je moet niet alleen op grond van principes je standpunt bepalen, maar je moet ook inspelen op de positieve ontwikkelingen in het Midden-Oosten. Het CDA speelt ook niet in op het recht van de sterkste, maar wil de zwakke versterken. Dat is ons uitgangspunt.”

„Wij als christen-democraten moeten de situatie in het Midden-Oosten niet pragmatisch bekijken”, zegt voormalig CDA-senator Lodders. De partij moet volgens haar daarentegen aandacht vragen voor de mensenrechtenschendingen in de regio. Een spreker uit de zaal haakt daarop in: „Israël bezet al 36 jaar de Westelijke Jordaanoever. Dat is onrecht. Daar moet je geen evenwichtig rapport over schrijven, daar moet je tegen protesteren. De God van Israël verdraagt geen onrecht.”