Meer agenten, minder noodhulp: de begrotingsstukken
DEN HAAG – De begrotingsstukken per departement zijn donderdagavond door de ministeries vrijgegeven. Een eerste overzicht
Inzage in dossiers voor tbs-onderzoek
Psychiaters moeten inzage kunnen krijgen in dossiers van verdachten die weigeren mee te werken aan onderzoek. Zo kunnen gedragsdeskundigen toch vaststellen of een verdachte in aanmerking komt voor tbs. Dat staat in de begroting van het ministerie van Veiligheid en Justitie die donderdag is verschenen. Nu willen jaarlijks tientallen mogelijke tbs’ers niet meewerken aan onderzoek naar hun geestesgesteldheid. Zo hopen ze onder tbs uit te komen. Het kabinet vindt dat onacceptabel.
17 economische missies in 2012
Het kabinet organiseert volgend jaar ten minste 17 economische missies naar buitenlandse markten die kansrijk zijn voor de Nederlandse economie. Daar vallen in elk geval landen onder zoals China, India, Turkije, Brazilië en Rusland. Dat blijkt uit de begroting van het ministerie van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie (EL&I). Het kabinet zegt er „alles aan te doen om kansen voor het Nederlandse bedrijfsleven te verzilveren.” In opkomende markten wordt de komende jaren 70 procent van de groei van de wereldeconomie verwacht en juist op deze markten is de Nederlandse economie nog onvoldoende aangesloten, zo staat in het begrotingsdocument. Ook de EU, met Duitsland als belangrijkste handelspartner, blijft voor Nederland een belangrijk speelveld.
Meer agenten op straat
Door agenten minder aan hun bureau te laten zitten, kan de politie volgend jaar meer de straat op. Het aantal uren dat de politie volgend jaar meer op straat is, komt overeen met het werk van 1000 agenten. Dit moet in 2014 oplopen tot 5000. Dat staat in de begroting voor 2012 van het ministerie van Veiligheid en Justitie die donderdag gepubliceerd werd. Minister Ivo Opstelten kondigde al aan deze kabinetsperiode het papierwerk voor de politie met een kwart terug te brengen. Volgend jaar moet dit al 5 procent minder zijn. In 2012 zullen agenten in het hele land te maken krijgen met eenvoudiger procedures die dit jaar al in een paar korpsen zijn doorgevoerd. Processen-verbaal worden simpeler, er komen minder formulieren en de rittenadministratie verdwijnt. Administratieve taken rond bekeuringen gaan van de politie naar het CJIB, de instantie die boetes int. De politie zal ook sneller ter plekke zijn. Bij spoedeisende gevallen moeten agenten in 90 procent van de gevallen binnen een kwartier op de plek des onheils zijn.
Besteding extra infrastructuurgeld duidelijk
Het extra geld voor infrastructuur dat was vrijgemaakt in het regeerakkoord, krijgt in de donderdag gepubliceerde begroting 2012 van het ministerie van Infrastructuur en Milieu een bestemming. Projecten als de Ring Utrecht, de Rijnlandroute, de ruit Rotterdam, de A10-Zuidas en de spooraansluiting Maasvlakte 2 worden met het geld bekostigd. In het regeerakkoord is afgesproken meer te investeren in spoorlijnen en wegen, oplopend van 100 miljoen tot structureel 500 miljoen per jaar vanaf 2015. De regering wil op deze manier de bereikbaarheid van de steden op peil houden. Gedurende deze kabinetsperiode komen er 800 kilometers aan rijstrook bij. In 2012 wordt circa 190 kilometer daarvan in gebruik genomen. Ondanks economische malaise en de noodzakelijke bezuinigingen trekt het kabinet dus de portemonnee als het gaat om infrastructuur. De regering hoopt dat daar een economische impuls vanuit gaat. Als de economie weer aantrekt, is bovendien goede infrastructuur zeer wenselijk.
Minder geld voor noodhulp
Nederland trekt volgend jaar miljoenen minder uit om noodhulp te kunnen bieden aan landen die getroffen zijn door natuurrampen, geweld en aanslagen. Het budget ervoor neemt met 31 miljoen euro af van 250 miljoen naar 219 miljoen. Dat blijkt uit de donderdag vrijgegeven begroting van het ministerie van Buitenlandse Zaken voor 2012. In de jaren erna wil het kabinet nog meer bezuinigen op noodhulp. Het budget moet verder dalen naar 205 miljoen euro. Het potje voor dit jaar (250 miljoen) is overigens al leeg.
Meer geld voor Arabische regio
Nederland maakt extra geld vrij om de Arabische regio te ondersteunen. In de donderdag vrijgegeven begroting van het ministerie van Buitenlandse Zaken staat dat het in 2012 gaat om 7,5 miljoen euro, oplopend tot 15 miljoen euro in 2015. Met het geld wil het departement politieke partijen ondersteunen, diplomaten trainen, het bedrijfsleven helpen en justitie-instellingen verbeteren. De extra middelen zullen in eerste instantie gericht zijn op Tunesië en Egypte. Later volgen Marokko en Jordanië. Ook pleit Nederland voor het openstellen van de Europese markt voor producten uit het noorden van Afrika. De nadruk ligt daarbij op agrarische producten. Nederland hoopt met de gelden en maatregelen bij te dragen aan een omslag in de Arabische wereld. Stabiliteit en ontwikkeling van het noorden van Afrika is voor Nederland en Europa van belang, omdat het een grote afzetmarkt is. Ook kan chaos daar leiden tot criminaliteit, terrorisme en illegale immigratie, zo staat te lezen in de begroting.
Bezuiniging publieke omroep gehandhaafd
De bezuinigingen van 200 miljoen euro op de publieke omroep, Radio Nederland Wereldomroep en het Muziekcentrum van de Omroep (MCO) blijven gehandhaafd. Conform het regeerakkoord wordt het mediabudget vanaf 2013 stapsgewijs verlaagd, blijkt uit de donderdag vrijgegeven begroting van het ministerie van Onderwijs Cultuur en Wetenschap. Het kabinet wil het omroepbestel drastisch vereenvoudigen zodat er in 2016 nog maar acht omroepen overblijven. De Wereldomroep wordt in 2013 gefinancierd uit de begroting van het ministerie van Buitenlandse Zaken. Daarnaast houdt het kabinet vast aan de eerder aangekondigde bezuinigingen van 200 miljoen euro op kunst en cultuur. Het budget gaat de komende jaren stapsgewijs omlaag.
Vanaf 2013 wordt er gekort op subsidies voor talloze culturele instellingen en gezelschappen. Het kabinet wil dat culturele instellingen en kunstenaars ondernemender worden, de band met hun publiek versterken en een groter deel van hun inkomsten zelf verwerven.
Defensie wacht moeilijk jaar
Defensie gaat een „moeilijk jaar” tegemoet. De ingrijpende reorganisatie, die deze zomer is begonnen, zal in 2012 goed op gang komen. De onderbezetting zal echter toenemen en het tekort aan spullen zal nog niet zijn weggewerkt. Daardoor zal de krijgsmacht minder inzetbaar zijn, zo staat in de donderdag vrijgegeven begroting van het ministerie van Defensie voor 2012. Militairen en burgermedewerkers zullen volgend jaar meer duidelijkheid krijgen over de gevolgen van de bezuinigingsmaatregelen. Defensie moet structureel 1 miljard euro besparen.
Minder ontwikkelingshulp
De komende jaren gaat er minder geld naar ontwikkelingshulp. De regering gaat volgend jaar 900 miljoen besparen op het potje. Dat blijkt uit de begroting voor 2012 van het ministerie van Buitenlandse Zaken, waar Ontwikkelingssamenwerking onder valt. In 2013 wordt ook nog bezuinigd: 720 miljoen. In 2014 en 2015 komt de bezuiniging op ontwikkelingssamenwerking uit op 750 miljoen. In de begroting staat verder dat de officiële ontwikkelingshulp (ODA) komend jaar 0,7 procent van het bruto nationaal product (bnp) zal zijn. In 2010 was dat percentage nog 0,8 procent, dit jaar 0,75. Nederland zal er binnen Europa voor pleiten dat ook andere landen hun hulp verhogen naar de internationaal gestelde norm van 0,7 procent. Het aantal partnerlanden gaat, zoals eerder al was gemeld, terug van 33 naar 15. Naast die 15 landen richt het ministerie zich ook op Colombia, Vietnam en Zuid-Afrika.
Nieuwe treinstations
Minister Melanie Schultz van Haegen (Infrastructuur) verwelkomt volgend jaar een aantal nieuwe treinstations, blijkt donderdag uit haar begroting 2012. Doordat aan het eind van dat jaar de Hanzelijn in gebruik wordt genomen, gaan ook de stations Dronten en Kampen-Zuid open.
„Dankzij de Hanzelijn worden de reistijden tussen de Randstad, Flevoland en de noordelijke provincies korter”, schetst Schultz. Daarnaast worden meer stations in gebruik genomen.
Extra geld voor sport
Het ministerie van VWS gaat de komende 3 jaar per jaar 10 miljoen extra uitgeven aan sport. Dat blijkt uit de begroting voor 2012. Van die 10 miljoen is ten minste 6 miljoen afkomstig uit de opbrengsten van de Staatsloterij. Het geld is bedoeld als extra ondersteuning voor de wens van minister Edith Schippers het sporten in Nederland, zowel in de breedte als in de top, naar een hoger plan te tillen zoals ze eerder verwoordde in de beleidsbrief Sport en bewegen in Olympisch perspectief.
Feitenoverzicht Binnenlandse Zaken/ Immigratie en Asiel
Nieuwe rolverdeling tussen burgers en overheid. Burgers moeten meer verantwoordelijkheid nemen voor de eigen leefwereld.
Taken zo dicht mogelijk bij de burger: gemeenten verantwoordelijk voor jeugdzorg, begeleiding AWBZ, Werken naar Vermogen. Meer taken provincies bij regionaal economisch beleid, natuur, ruimtelijke ordening, verkeer en vervoer.
Deelgemeenten en stadsregio’s afschaffen
Overleg met gemeenten en provincies over samenwerking Randstad: „het eventuele samengaan” in ogenschouw nemen;
Personeelsoverschotten bij overheid benutten om onnodige inhuur externen te beperken;
Wetsvoorstel maken voor verlenging geldigheid paspoort tot 10 jaar;
Komst van kansarme migranten terugdringen. Echte vluchtelingen blijven welkom, kennismigranten helemaal. Illegaal verblijf strafbaar stellen. Grenstoezicht verbeteren. Uitheemse veroordeelden eerder uitzetten. Nederlanderschap ontnemen als na 5 jaar binnen verkrijging een misdaad wordt gepleegd waarop 12 jaar celstraf staat.
Sociaal leenstelsel voor mensen die tijdelijk de kosten voor hun integratie, die ze straks zelf moeten opbrengen, niet kunnen betalen.
Strafbaarstelling huwelijksdwang aanscherpen.
Gelaatsbedekkende kleding verbieden in het openbaar, publieke gebouwen, onderwijs, zorg en openbaar vervoer.
Subsidies samenwerkingsverbanden minderheden afschaffen
Actieprogramma tegen discriminatie aanscherpen
Feitenoverzicht Buitenlandse Zaken
De begroting omvat in totaal 11,8 miljard euro.
Het postennetwerk, de ambassades en consulaten, zullen zich meer gaan richten op het behartigen van economische belangen. Er komt extra aandacht voor Brazilië, de VS, Rusland en China. In 2012 zal op het postennetwerk 2,5 miljoen euro worden bespaard, een bedrag dat in 2015 zal zijn opgelopen tot 55 miljoen.
Consulaire hulp zal zich vooral gaan richten op Nederlanders in extreme nood. De reguliere diensten op ambassades en consulaten worden versoberd.
Ontwikkelingssamenwerking gaat zich meer richten op productieve sectoren, omdat bedrijvigheid een belangrijke motor is van armoedebestrijding. De zogeheten ODA-bijdrage (officiële ontwikkelingshulp) daalt van 0,8 procent van het bnp in 2010 naar 0,7 procent vanaf 2012. Op ontwikkelingssamenwerking wordt in 2012 900 miljoen bespaard, in 2013 720 miljoen en in 2014 en 2015 750 miljoen.
Nederland gaat verder met het bevorderen van stabiliteit in zwakke staten. Dat kan grootschalig, zoals is gebeurd in de Afghaanse provincie Uruzgan, maar ook op kleinere schaal, in bijvoorbeeld Sudan en Burundi.
De Arabische wereld krijgt prioriteit. In 2012 wordt 7,5 miljoen euro extra vrijgemaakt om de regio te ondersteunen. Dat bedrag loopt op tot 15 miljoen euro in 2015. De extra middelen zullen in eerste instantie gericht zijn op Tunesië en Egypte. Later volgen Marokko en Jordanië.
Begin 2012 is er de eerste Nederlands-Israëlische samenwerkingsraad, waar onder meer gesproken zal worden over innovatie en handel.
Het ministerie beoogt een voortrekkersrol in de wereld om de vrijheid van meningsuiting te bevorderen, inclusief de internetvrijheid. Bloggers en cyberdissidenten krijgen ondersteuning, gedragscodes voor bedrijven moeten worden opgesteld en de Europese regelgeving moet sluitend worden.
Stijgende premie en eigen kosten in de zorg
De zorgpremie stijgt volgend jaar gemiddeld met 11 euro naar 1222 euro per jaar. Bovendien nemen de eigen betalingen van mensen door een hoger eigen risico in de zorgverzekering gemiddeld toe van 107 naar 133 euro. Ook stijgen de kosten met 33 euro door pakketwijzigingen en eigen bijdragen voor geestelijke gezondheidszorg.
Dat staat in de donderdag gepubliceerde begroting Sociale Zaken. Hierin staat een overzicht van koopkrachteffecten van het kabinetsbeleid, inflatie en verwachte loon- en premieontwikkelingen.
Overzicht voornemens Infrastructuur en Milieu
Hieronder een overzicht van de plannen van het ministerie van Infrastructuur en Milieu:
Door het vrijmaken van extra geld kunnen een aantal infrastructurele projecten worden aangelegd. Het gaat onder meer over de Ring Utrecht, de Rijnlandroute (verbindingsweg tussen Katwijk en de A4), de ruit Rotterdam, de A10-Zuidas en de spooraansluiting Maasvlakte 2.
In 2012 wordt een aantal nieuwe treinstations geopend. Het betreft de stations Dronten en Kampen-Zuid, die deel uitmaken van de dan te openen Hanzelijn. Daarnaast openen in dat jaar de haltes Sassenheim, Halfweg-Zwanenburg, Westervoort en Maastricht-Noord hun deuren.
De uitbreiding van fietsenstallingen op drukke stations wordt versneld uitgevoerd.
Schiphol krijgt de ruimte om te groeien, waarbij „wordt gelet op de kosten en de geldende milieunormen en groeigrenzen.” De luchthaven moet op die manier de titel mainport kunnen blijven waarmaken. Verkeer dat niet direct bijdraagt aan het waarmaken van die functie (zoals vakantieverkeer), moet zo veel mogelijk uitwijken naar regionale luchthavens.
Het Rijk gaat snoeien in het woud van procedures en vereenvoudigt de regels voor ruimtelijke ordening, infrastructuur, water, wonen, milieu, natuur en monumenten.
Conform het regeerakkoord wordt de crisis- en herstelwet in 2012 permanent gemaakt. Deze wet maakt het mogelijk om wegen en andere infrastructurele projecten versneld aan te leggen.
Het kabinet maakt werk van de benutting van de mogelijkheden van groen gas. Met de hoeveelheid mest in Nederland kan aardig wat energie worden opgewekt. In 2012 worden de plannen daartoe nader uitgewerkt.
Samenwerking met EL&I op het gebied van duurzaamheid. De Green Deal is erop gericht om de economie om te buigen naar een groene economie.
Overzicht voornemens OCW
Hieronder een overzicht van de hoofdpunten van de begroting van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap.
De totale begroting van OC&W daalt van 36,7 miljard euro dit jaar naar 33,7 miljard in 2012. Maar binnen de begroting stijgen de onderwijsbudgetten. Voor het primair onderwijs is volgend jaar 9,6 miljard euro beschikbaar, voor het voortgezet onderwijs 6,9 miljard en voor hbo en universiteiten samen 6,4 miljard euro. De eigen inkomsten van het departement bedragen 1,2 miljard euro.
Minister Marja van Bijsterveldt en staatssecretaris Halbe Zijlstra zijn verantwoordelijk voor vier van de 17 belangrijkste hervormingen van het kabinet. Ze voeren een prestatiebeloning voor leraren in, komen met een sociaal leenstelsel voor de masterfase en bezuinigen fors op de publieke omroep en in de cultuursector.
De prestaties van leraren en studenten moeten omhoog, net als het niveau van leraren en docenten. Op hbo’s bijvoorbeeld moet het percentage academisch geschoolde docenten naar 80 procent in 2016.
In alle onderwijssectoren komen centrale toetsen. In 2013 komt er in het basisonderwijs een centrale eindtoets, het speciaal (basis)onderwijs volgt in het voorjaar van 2015. In het voortgezet onderwijs is er vanaf 2014-2015 een verplichte landelijke diagnostische onderbouwtoets voor Nederlands, Engels en rekenen/wiskunde. In het mbo komen landelijke examens voor taal en rekenen.
Feitenoverzicht Defensie
De hoofdpunten uit de begroting van het ministerie van Defensie voor 2012:
Defensie mag 7,8 miljard euro uitgeven (8,4 in 2011).
Defensie bezuinigt 400 miljoen euro op grond van het regeerakkoord en 173 miljoen om eerder ontstane tekorten op te lossen.
Militairen en burgermedewerkers krijgen geleidelijk meer duidelijkheid over de gevolgen van de reorganisatie.
Tot 2018 blijven in totaal acht Cougar-transporthelikopters vliegen, inclusief de drie die worden gebruikt voor reddingstaken op de Noordzee en patiëntenvervoer op de Waddeneilanden. Een derde DC-10 transportvliegtuig blijft tot uiterlijk eind 2013 operationeel.
Er komen 50 extra sportinstructeurs voor het oefen- en trainingsprogramma van de krijgsmachtonderdelen.
Defensie treft in 2012 voorbereidingen om onbemande vliegtuigen te kunnen kopen.
Defensie verwacht voor 2012 en 2013 nog geen opbrengsten van internationale samenwerking en de verkoop van overtollig materieel.
Defensie verwacht volgend jaar 20 keer bewapende mariniers in te zetten aan boord van Nederlandse koopvaardijschepen om deze te beschermen tegen piraten. Dat zal 9 miljoen euro kosten.
Overzicht belastingplan
Staatssecretaris Frans Weekers (Financiën) wil het belastingstelsel drastisch vereenvoudigen. Hij heeft daarvoor dit jaar al een aantal voorstellen gedaan, die zijn beslag vinden in het belastingplan 2012.
Zo verdwijnen zeven van de 22 belastingen, zoals de verbruiksbelasting op alcoholvrije dranken, op pruim- en snuiftabak, de belastingen op leidingwater, verpakkingen, grondwater en afvalstoffen en ook het eurovignet.
Ook de autobelastingen gaan op de schop. Een auto moet zuiniger zijn dan nu om voor dezelfde fiscale voordelen in aanmerking te komen. Weekers hoopt zo de industrie te prikkelen nog schonere auto’s te maken. Zijn belastinginkomsten zijn dan weer voor een paar jaar gegarandeerd.
Het vitaliteitssparen vervangt de spaarloonregeling en de levensloopregeling die beide worden afgeschaft.
Verder kunnen buitenlandse investeerders niet meer rekenen op hoge renteaftrek bij overnames van Nederlandse bedrijven.
De nieuwe Geefwet maakt het voor bedrijven fiscaal aantrekkelijker om te doneren aan goede doelen en culturele instellingen.
Feitenoverzicht Veiligheid en Justitie
Hoofdpunten van de begroting van het ministerie van Veiligheid en Justitie voor 2012:
Begin 2012 moet er een nationale politie zijn. De huidige politiekorpsen maken plaats voor een nationale politie die uit tien regionale eenheden gaat bestaan.
Het aantal rechtbanken gaat terug van 19 naar 10, van de vijf gerechtshoven verdwijnt er een.
De griffierechten gaan omhoog om ze meer kostendekkend te maken. Dat brengt 240 miljoen euro in het laatje.
Voor het einde van het jaar 2012 moet het OM 7,5 procent meer verdachten aangeleverd krijgen die betrokken zijn bij kinderporno. Met de opsporing en vervolging gaan zich 150 man bezighouden.
Coffeeshops worden in 2012 besloten clubs waar voor plaatselijk gebruik alleen nog meerderjarige inwoners van Nederland met een wietpas naar binnen kunnen.
Organisatoren van commerciële evenementen moeten de inzet van de politie gaan betalen.
Overzicht voornemens Sociale Zaken
Hieronder een overzicht van een aantal voornemens van het ministerie van Sociale Zaken in 2012.
Op het re-integratiebudget om werklozen aan een baan te helpen wordt 690 miljoen euro bezuinigd.
Op de kinderopvang wordt 420 miljoen euro bezuinigd. Ouders gaan meer betalen, waarbij rekening wordt gehouden met lagere inkomens. Ook wordt de overheidsbijdrage in de vorm van de kinderopvangtoeslag gekoppeld aan het aantal gewerkte uren door de minst werkende partner.
De kinderbijslag gaat met gemiddeld 35 euro omlaag per kind per jaar.
Het kindgebondenbudget gaat iets omhoog, maar wordt tevens beperkt tot de eerste twee kinderen in een gezin.
Er worden diverse maatregelen genomen om mensen langer aan het werk te houden. Er komt een zogenoemd vitaliteitspakket en er wordt in ieder geval gewerkt aan verhoging van de AOW-leeftijd van 65 naar 66 jaar in 2020.
Per 1 januari gaan de Arbeidsinspectie, Sociale Inlichtingen- en Opsporingsdienst (SIOD) en Inspectie Werk en Inkomen samen in de nieuwe Inspectie SZW.
Fraude in de sociale zekerheid door burgers en werkgevers wordt harder aangepakt met onder meer hogere boetes vanaf 1 juli.
De bijstand wordt strenger om mensen meer te stimuleren aan het werk te gaan.
Om het overheidsapparaat te verkleinen wordt begonnen aan het schrappen van banen. Bij uitkeringsinstituut en arbeidsbemiddelaar UWV moeten op termijn tussen de 5000 en 6000 banen verdwijnen, bij de Sociale Verzekeringsbank (SVB) 400 tot 450 en bij het ministerie circa 350 arbeidsplaatsen.