-Begrotingstekort

Het kabinet rekent in de miljoenennota met een fors hoger begrotingstekort voor dit jaar en de komende jaren dan waar eerder van werd uitgegaan. Zo komt het begrotingstekort dit jaar uit op 4,2 procent waar het Centraal Planbureau (CPB) in juni nog rekende op 3,7 procent. Het kabinet ging bij de start van deze regeerperiode, vorig najaar, uit van een tekort van 4 procent.

Ook volgend jaar ligt het tekort met 2,9 procent fors hoger dan de door het CPB in juni geraamde 2,2 procent en ook hoger dan de 2,7 procent waar het kabinet vorig jaar oktober van uitging. Het tekort ligt volgend jaar maar nipt onder de 3 procent die de eurolanden als grens hanteren.

In 2015 komt het tekort op 1,8 procent, waar het kabinet eerder nog rekenende op 0,9 procent.

-Minder kinderbijslag

De kinderbijslag wordt verlaagd met gemiddeld 35 euro per kind. Het kabinet wil met deze bezuiniging geld vrijspelen voor koopkrachtreparatie via het kindgebonden budget voor ouders met een lager of modaal inkomen (ongeveer 33.000 euro). Het kindgebonden budget wordt bij het eerste kind in een gezin verhoogd met 50 euro. Het extraatje stijgt bij het tweede kind met 150 euro. Dat blijkt uit de donderdag uitgelekte miljoenennota.

-Minima krijgen extra steun

Het kabinet gaat minima extra ondersteunen in de koopkracht. Er wordt 100 miljoen euro extra uitgetrokken voor bijzondere bijstand. Het kabinet houdt er voor volgend jaar rekening mee dat de koopkracht gemiddeld 1 procent daalt. Eerder werd al bekend dat maatregelen genomen worden om het koopkrachtverlies voor de laagste inkomens, middeninkomens met kinderen en ouderen te beperken. Zo worden gezinnen met kinderen met een laag of modaal inkomen tegemoetgekomen via het kindgebonden budget. Hiervoor wordt geld weggehaald bij de kinderbijslag. Ook is al uitgelekt dat lagere en middeninkomens worden geholpen door een versnelde invoering van de inkomensafhankelijke bijdrage in de zorgverzekeringswet. Hogere inkomens gaan hierdoor relatief meer zorgpremie betalen ten opzichte van lagere.

-Koopkracht onder druk

De koopkracht staat niet alleen volgend jaar maar ook de komende jaren nog onder druk. Daarvoor waarschuwt het kabinet in de donderdag uitgelekte miljoenennota. Ten tijde van de kredietcrisis kromp de economie fors, maar steeg de koopkracht van de Nederlander met 2 procent doordat de overheid de klap opving. Dat kan de komende jaren niet langer, waardoor de burger het gaat voelen in de portemonnee.

-Koopkracht en MEV

De koopkracht daalt volgend jaar in doorsnee met 1 procent. De helft van de huishoudens ziet de koopkracht met meer dalen en de andere helft met minder. Alleenverdieners die ver boven het minimumloon zitten, leveren het meest in: 1,5 tot 2,25 procent. Werkenden gaan er volgend jaar in doorsnee 0,75 procent op achteruit, 65-plussers 1 procent en uitkeringsgerechtigden 1,25 procent. Dit staat in de Macro Economische Verkenningen, een van de stukken van Prinsjesdag.

De cao-lonen stijgen met 2 procent en dat is evenveel als de inflatie. Dat mensen er toch op achteruitgaan, komt door maatregelen van de overheid én doordat de pensioenuitkeringen niet aangepast worden aan gestegen lonen of prijzen.

-Ov-studentenkaart

Bij de uitgaven voor de ov-studentenkaart doen zich tegenvallers voor. Maar aan de studiefinanciering verwacht het kabinet juist minder kwijt te zijn. De meevallers in de studiefinanciering zijn toe te schrijven aan minder studiebeurzen die zijn omgezet in een gift aan de student, minder aanvullende beurzen en hogere renteopbrengsten dan verwacht.

-Financiële stabiliteit

De aanhoudende onrust in de wereldeconomie en de daarmee gepaard gaande onzekerheden benadrukken daarbij het belang van de ambities van dit kabinet: financiële stabiliteit, een voortvarende consolidatie van de overheidsfinanciën, een sterke economie en een kleine krachtige overheid.

-Stijgende zorgkosten

De behandeling van aandoeningen waarvan mensen niet echt ziek zijn, zitten vanaf 2015 niet meer in het basispakket. Het is een van de manieren waarop het kabinet de stijgende kosten in de zorg onder controle wil houden, zo blijkt uit de donderdag uitgelekte miljoenennota. Ook het overhevelen van een deel van de Algemene Wet Bijzondere Zorgkosten (AWBZ) naar de gemeenten en meer concurrentie in de zorg moeten daarbij helpen. Het kabinet beschouwt de almaar stijgende zorgkosten als een bedreiging voor de „houdbaarheid van de overheidsfinanciën” en kondigt aan dat in de toekomst aanvullende stappen nodig blijven om de kosten te beheersen. Het kabinet becijfert dat in een gezin met een modaal inkomen nu al meer dan een vijfde uitgeeft aan zorgkosten. Als er niets zou gebeuren, zou dat in 2040 oplopen tot bijna 40 procent. Deze kosten wegen ook zwaar voor werkgevers waar de stijgende inkomensafhankelijke premie ruimte inneemt van de loonruimte, zo is te lezen.

-Koningshuis

Het koningshuis kost volgend jaar 39,5 miljoen euro. Dat is 500.000 euro minder dan dit jaar werd uitgegeven, blijkt donderdag uit de begroting van „De Koning”. De uitkeringen voor leden van het Koninklijk Huis blijven gelijk op 7,2 miljoen euro. Momenteel ontvangen koningin Beatrix, prins Willem-Alexander en prinses Máxima een uitkering, die bestaat uit een inkomen en een onkostenvergoeding. Voor „functionele uitgaven” is 26,7 miljoen euro bestemd, exact evenveel als dit jaar. Hieronder vallen onder meer personeelskosten, het gebruik van het regeringsvliegtuig, het in stand houden van het rijtuigenpark en faciliteiten als de verwarming en verlichting van de paleizen. Voor zaken als de Rijksvoorlichtingsdienst en het Militair Huis (onderdeel van de Dienst van het Koninklijk Huis) is 5,6 miljoen euro begroot. In 2011 was dit 6,1 miljoen euro.

Nieuwe website Koninklijk Huis

De regering heeft voor dit jaar eenmalig 300.000 euro extra uitgetrokken voor een vernieuwing en uitbreiding van de website van het Koninklijk Huis. Dat blijkt uit de begroting „De Koning” die donderdag is gepubliceerd. De website www.koninklijkhuis.nl is na 6 jaar aan vernieuwing toe. De vervanging kost 160.000 euro. Daarnaast zijn er extra uitgaven van 80.000 euro voor het maken van foto’s en video’s voor de website. Voorts is 60.000 euro uitgetrokken voor een verbetering van het onderdeel oude video’s. Wanneer de nieuwe website te zien is, is niet bekend.

-Lening aan ING

De Nederlandse overheid heeft een flinke rentemarge gepakt op leningen die eerder zijn verstrekt aan financiële instellingen. Bank en verzekeraar ING heeft inmiddels 7 miljard euro terugbetaald van een lening, waarop de Nederlandse staat een rente heeft ontvangen van 17 procent op jaarbasis. ING moet nog 3 miljard euro terugbetalen. Verzekeraar Aegon leende 3 miljard euro en heeft dat volledig terugbetaald, tegen een rente van naar nu blijkt 18 procent op jaarbasis.

-Staatsschuld

Het kabinet verwacht in de miljoenennota dat de Nederlandse staatsschuld de komende jaren oploopt tot 451 miljard euro in 2015. Volgend jaar ligt de schuld op 407 miljard, 16 miljard meer dan dit jaar. De staatsschuld als percentage van de totale omvang van de Nederlandse economie bedraagt volgend jaar 65,3 procent en stijgt daarna tot 66,4 procent in 2014. Nog maar vier jaar geleden, vlak voor de internationale kredietcrisis uitbrak, lag de staatsschuld op 45,3 procent.

-Gasunie

De Gasunie moet naar verwachting over dit boekjaar 1,7 miljard euro afboeken. De waardevermindering is het gevolg van een verscherpt reguleringsregime door de mededingingsautoriteit NMa. Dit leidt tot negatieve gevolgen voor de financiële positie van het staatsbedrijf. Hierdoor kan in 2012 ook geen dividend worden uitgekeerd. Voor de dividenden op de verschillende staatsdeelnemingen betekent dit een tegenvaller van 0,1 miljard euro.

• Begrotingstekort: 17,8 miljard euro, -2,9 procent bbp

• Totale inkomsten: 231,9 miljard

• Totale uitgaven: 245,3 miljard

• Ombuigingen: 7,9 miljard euro

• Investeringen: 2 miljard

• Economische groei: 1 procent

• Werkloosheid: 406.000