Nieuwe instroom en mensen op de wachtlijst voor de sociale werkvoorziening moeten volgens de commissie net als mensen in de bijstand en Wajong straks onder nieuwe, strengere Wet werken naar vermogen (Wwnv) vallen. Staatssecretaris Paul de Krom (Sociale Zaken) is nu nog van plan mensen op de wachtlijst en personen die alleen aan de slag kunnen in een beschutte werkomgeving, te ontzien.

De commissie waarschuwt voor de cao van de sociale werkvoorziening met „relatief hoge salarissen” (gemiddeld 120 procent van het minimumloon) en een goed pensioen. De sociale werkplaats is hierom eerder al een „gouden kooi” genoemd. In de Wwnv wordt de beloning maximaal het minimumloon.

De VNG en Cedris hebben deze zomer voormalig CNV-voorman Anton Westerlaken gevraagd met zijn commissie onderzoek te doen naar de plannen van De Krom. Hij wil in 2013 de sociale werkplaatsen samenvoegen met de bijstand en Wajong, voor mensen die van jongs af aan gehandicapt zijn. Dat moet 1,8 miljard euro aan bezuinigingen opleveren.

VNG en Cedris hebben altijd gezegd dat er te weinig geld overblijft om werklozen en werkzoekenden met een beperking aan een baan te helpen. Dit komt niet alleen door bezuinigingen. Maar ook omdat het minderheidskabinet heeft toegezegd aan gedoogpartner PVV dat aan rechten van huidige werknemers van sociale werkplaatsen niet wordt getornd. Deze loonkosten zouden een groot deel van het budget opslokken.

Dit bevestigt de commissie-Westerlaken. Dat veel geld opgaat aan gegarandeerde rechten wordt „een vorm van kannibalisering” genoemd die contraproductief zou zijn voor het doel van De Krom om meer mensen met een beperking aan een „gewone” baan te helpen.