Een tiental ’hulpverleners’, onder wie een arts en een verpleegkundige, staat klaar voor mensen die niet aan criteria voor euthanasie voldoen en toch een doodswens hebben.

De hulpverleners gaan volgens eigen zeggen niet over één nacht ijs. In een aantal zorgvuldigheidseisen wordt omschreven dat ze uitgebreide gesprekken moeten voeren met de betrokkene, diens huisarts en bij voorkeur ook de familie. Ook moeten ze nagaan of alle alternatieven zijn overwogen. De betrokkene moet vervolgens een persoonlijk ”levenseindebesluit” ondertekenen.

Hulp bij zelfdoding is volgens de huidige wet strafbaar. De stichting streeft naar een wetswijziging die het mogelijk maakt dat mensen hun levenseinde zelf kunnen kiezen en de middelen die daarvoor nodig zijn, kunnen verkrijgen. De adviesraad telt een groep prominente Nederlanders die eropuit zijn de discussie over dit onderwerp opnieuw aan te zwengelen.

Wie „uit het leven wil stappen” en niet aan de criteria voor euthanasie voldoet, wordt volgens de SVL nu gedwongen tot „allerlei wrede zelfdodingstechnieken.” Uit cijfers blijkt dat er nu vijf Nederlanders per dag zelfmoord plegen. Dat doen zij meestal door zich voor de trein werpen, van een gebouw te springen of zich te verhangen. De SVL wil overigens niet weten van de benaming zelfmoord, maar spreekt consequent over zelfdoding.

Over de uiteindelijke doelstellingen van de SVL liet voorzitter ir. G. Schellekens vrijdag weinig misverstanden bestaan. Als het aan hem ligt, worden de regionale toetsingscommissies voor euthanasie zo snel mogelijk tot één samengevoegd. „Om daarna tot algehele opheffing over te gaan, net als van dit steunpunt. Zelfdoding is dan normaal geworden.”

De SVL werd zeven jaar geleden opgericht en telt nu ongeveer 1500 sympathisanten. De uit een rooms-katholieke familie afkomstige Schellekens is voorzitter, vice-voorzitter is de geschorste priester H. van Onna. In de adviesraad van de SVL zitten onder anderen oud-minister van Economische Zaken J. Andriessen (CDA), actrice Mary Dresselhuys, ethica en VVD-senator prof. dr. H. Dupuis en voormalig vice-president van de Hoge Raad H. Drion. Laatstgenoemde pleitte in 1991 voor het beschikbaar stellen van een pil waarmee mensen op een humane manier hun leven kunnen beëindigen. Die staat sindsdien bekend als de ”pil van Drion”.

Vanwege het verbod op hulp kiest de SVL in het nieuwe steunpunt, net als de stichting De Einder, voor de weg van advisering. De stichting is geen voorstander van de vrije verstrekking van medicijnen waarmee mensen een einde aan hun leven kunnen maken. In de toekomst moet het steunpunt volgens Schellekens wel een rol gaan spelen bij de legale verstrekking van zulke middelen.

Onder degenen die het steunpunt benaderen zijn trouwens weinig mensen met een acuut doodsverlangen, aldus Schellekens. De meeste bellers willen met de hulpverleners van de SVL nadenken over een waardig levenseinde. „Ze zijn al blij als ze merken dat ze serieus genomen worden.”

„Geneeskunde als dienares van de barmhartigheid, de goede dood, het gewilde levenseinde en de menselijke manier.” Tijdens een symposium in de Universiteit Maastricht, voorafgaande aan de opening van het steunpunt, toonden verschillende sprekers zich meester in verhullend taalgebruik en allerlei verzachtende benamingen voor zelfmoord.

Voorzitter van de adviesraad prof. dr. K. Gill, ooit lid van de Gezondheidsraad, ging in de aanval tegen de medici, die volgens hem de laatste decennia de macht hebben overgenomen. „Artsen krijgen een nieuwe verantwoordelijkheid, zij moeten niet langer klaarstaan met opbeurende kletspraat”, aldus Gill.

De ongeveer zeventig aanwezigen luisterden verder aandachtig naar de uitgebreide adviezen van zelfdodingconsulent dr. A. Vink van stichting De Einder. Hij benadrukte het zelfbeschikkingsrecht en de autonomie van de mens, die ten grondslag liggen aan het denken over zelfmoord. Vink hield de steunpuntleden voor dat ze zich omzichtig moeten gedragen bij het geven van hun adviezen. „Met de handen onder de stoel, want het verstrekken van een kopje thee of een biscuitje kan al verkeerd worden uitgelegd. Pas op met de wet”, aldus Vink, die het gedrag van politie en justitie uitgebreid op de korrel nam.