Hof vindt daden Joseph M. oorlogsmisdrijven
DEN HAAG (ANP) – Het gerechtshof in Den Haag heeft donderdag de 43-jarige Joseph M. veroordeeld tot een levenslange gevangenisstraf wegens oorlogsmisdaden die hij 1994 in zijn thuisland Rwanda heeft gepleegd. De rechtbank oordeelde in 2009 nog dat van oorlogsmisdaden geen sprake was, maar wel van foltering. Hij kreeg toen 20 jaar. Hieronder een aantal opvallende punten uit het arrest van het hof.
- De moord op honderden Tutsi’s en de vernedering van een Duits-Rwandees echtpaar zijn volgens het hof oorlogsmisdaden. Er bestaat volgens het hof geen enkele twijfel dat er nauwe samenhang was tussen het gewapende conflict van het Rwandese regeringsleger met het Tutsi-rebellenleger en de misdrijven die M. met anderen heeft gepleegd. Het gewapende conflict tussen de Rwandese regeringstroepen en de rebellen, die werden geïdentificeerd met de Tutsi-minderheid in Rwanda, heeft de situatie gecreëerd en vormde voorwendsel voor de uitgebreide moordpartijen en ander geweld van burgers in Rwanda.
In maart 2009 sprak de rechtbank in Den Haag M. vrij van de aanval op een complex van zevendedagsadventisten, waar vele honderden, zo niet duizenden Tutsi’s hun toevlucht hadden gezocht. Het overgrote deel van de vluchtelingen werd gedood, anderen raakten gewond. Anders dan de rechtbank, vindt het hof de verklaringen van meerdere getuigen dat M. daaraan heeft deelgenomen betrouwbaar genoeg om als bewijs te gebruiken.
Het hof kwalificeert de misdrijven van Joseph M. als de ernstigste misdrijven die sinds de Tweede Wereldoorlog door de Nederlandse strafrechter zijn berecht.
Een van de redenen dat het hof levenslang heeft opgelegd, is dat het een „niet mis te verstaan en ook internationaal gehoord signaal van afschrikking” wil geven.
M. is niet vervolgd voor genocide - daarvoor heeft Nederland in dit geval niet de rechtsmacht, vond de rechtbank in 2007 - maar het hof vindt dat het handelen van de verdachte wel als zodanig aangeduid had kunnen worden.
Volgens het gerechtshof heeft M. „een onaanvaardbaar gebrek aan respect voor de waarde van het leven en voor de menselijke waardigheid”. Hij heeft dan ook zijn rechten op vrije deelname aan de samenleving verspeeld, aldus het hof.