Krijsend nemen een paar meeuwen een bad in de Westerschelde. Grote zeeschepen varen voorbij. Wat die witte, verticaal geplaatste cilinder aan de Totalsteiger aan de Borsselse dijk precies doet, is voor zowel de meeuwen als de schippers wellicht een raadsel.

Toch werkt deze zogeheten getijdenturbine redelijk eenvoudig. De rotor onder aan de cilinder draait zijn rondjes in het water om energie op te wekken. Dat kan, omdat het water hier behoorlijk hard stroomt.

De proef is een succes, aldus Peter Scheijgrond, projectleider bij Ecofys, adviesbureau voor duurzame energie. „We kregen onlangs subsidie en we zijn bezig met de vergunning voor het plaatsen van drie turbines in een van de openingen van de stormvloedkering in de Oosterschelde. Zo’n grootschalig project zou een wereldprimeur zijn.”

Drie jaar geleden kwam het idee op om iets te gaan doen moet getijdenenergie. Nu heeft Ecofys een overeenkomst met een ondernemer om een nieuw bedrijf op te richten dat pionier moet worden op het gebied van de ontwikkeling van golf- en getijdenturbines.

Scheijgrond ziet grote mogelijkheden. „Het kan een wereldmarkt worden vanuit Zeeland. Als we het voor elkaar krijgen om die drie turbines te plaatsen in de Oosterschelde, zou dat voor het eerst in de wereld zijn. Met die drie exemplaren kunnen we 1,5 megawatt opwekken.”

De projectleider hoopt dat de turbines er binnen twee jaar staan. „Dankzij de maan, die eb en vloed veroorzaakt, is de zee de voorspelbaarste energieopwekker. Met windmolens moet je maar afwachten of het waait, maar het getij in de zee is er altijd.”

De proef in de gemeente Borsele heeft volgens Scheijgrond aangetoond dat de praktijk aan de verwachtingen voldoet. „De energie die door de turbine wordt opgewekt, moet meteen teruggeleverd kunnen worden aan het net. Als de stroomsnelheid verdubbelt, verdrievoudigt de hoeveelheid opgewekte energie.”

Onderhoud aan de turbine is niet nodig. „We hoefden geen reparaties uit te voeren. Op de rotorbladen zitten nieuwe, duurzame coatings. Deze moeten voorkomen dat algen, pokken en schelpdieren zich aan de bladen hechten. Ook hier zijn we tevreden over. We inspecteerden in de afgelopen jaren de bladen twee keer en moesten ze slechts licht schoonmaken.”

Niet kletsen, maar aanpakken. Deze Zeeuwse mentaliteit kwam Scheijgrond tegen gedurende het project. Een houding die hem goed beviel. „Zeeuwen hebben een heel praktische houding die gebaseerd is op vertrouwen en enthousiasme. Ze trekken niet bij elk probleem de stekker eruit. Deze pragmatische houding zorgde ervoor dat we de kennis van verschillende bedrijven konden samenbrengen in één goed werkend systeem.”

In 2009 startte de gemeente Borsele in samenwerking met adviesbureau Ecofys de proef. „Qua diepgang en stroomsnelheid leek de Westerschelde geschikt voor het opwekken van getijdenenergie. Daarom deden we hier het onderzoek”, aldus Marcel Aanen, beleidsmedewerker Energie van de gemeente Borssele.

Behalve de getijdenturbine staat er in de gemeente ook een kerncentrale. „En nog steeds staan we open voor nieuwe ontwikkelingen”, aldus Aanen. De getijdenturbine voorziet op dit moment maximaal honderd Zeeuwse huishoudens van groene stroom. Hoe het verder gaat, is nog afwachten. De rotor blijft voorlopig zijn rondjes draaien.