Monumentale status redt kazernegebouwen

In de bossen bij Harderwijk heeft de zon op deze fraaie voorjaarsdag vrij spel. Zijn stralen beschijnen de in rode baksteen opgetrokken voormalige kazernegebouwen, die geflankeerd worden door majestueuze bomen.

Bas van der Wal is een van de eerste werknemers van Bouw &amp; Infra Park op het terrein. „Ik herinner me nog hoe slecht het straatwerk was. Klinkers lagen schots en scheef.

Ze hadden nogal te lijden gehad onder de zware legervoertuigen. Het interieur van de meeste gebouwen was ook om te huilen. Onderhoud was er jarenlang niet gepleegd. De verf bladderde van de muren en de plafonds.”

Op de achtergrond steken de armen van bouwkranen fier omhoog tegen de blauwe lucht. De zwoele wind tilt het zand op, om het even later weer tegen de aarde te werpen. „Dit is het oefenterrein voor toekomstige kraanmachinisten en bedieningspersoneel van grondverzetmachines”, zegt Van der Wal, die intussen een pad gevonden heeft dat naar het voormalige sportveld van de legerbasis leidt.

Van dat voetbalveld is niets meer over. Het terrein is niet meer dan een vlakte zand, geflankeerd door bouwloodsen, waar studenten oefenen voor de bouwopleiding en voor examens.

De oude ingang is nog herkenbaar, maar niet meer in gebruik.

Jammer genoeg is er geen enkel naambord te vinden dat herinnert aan de tijden van weleer. Het voormalige kazerneterrein heeft voorgoed afscheid genomen van het verleden.

Een verleden dat begint in de jaren dertig van de vorige eeuw. Harderwijk laat zich er graag op voorstaan een garnizoensstad te zijn en aast op de komst van militairen binnen zijn grenzen. In de jaren dertig krijgt het zijn felbegeerde artillerieregiment.

De gemeente stelt ruim 25 hectare grond ter beschikking waarop de Willem George Frederikkazerne verrijst. Op 2 november 1938 arriveren de eerste militairen met paarden en geschut uit Utrecht en Amersfoort.

Wanneer in 1940 de oorlog uitbreekt, is de kazerne nog niet klaar. De Duitsers bouwen hemaf. De maneges en stallen worden garages.

Na de oorlog vindt de net opgerichte 4e Divisie van het Nederlandse leger haar thuisbasis in de kazerne in Harderwijk. In 1994 heft de legerleiding de divisie op. Het doek voor de kazerne valt. In november 1997 gaat het terrein over in handen van Bouw &amp; Infra Park, dat de gebouwen dankzij hun monumentale status niet aantast.

Kort na de sluiting van de kazerne kwamen er regelmatig oudgedienden langs om een kijkje te nemen op hun oude stek. De laatste jaren is die belangstelling sterk afgenomen. Van der Wal ligt er niet wakker van. „De herinnering aan het leger zal altijd blijven. De markante gebouwen zijn hersteld en bewaard. Dat karakter gaat nooit verloren.”

Dit is het vierde deel in een serie over kazernes die een andere bestemming kregen.

Willem George Frederik van Oranje, jongste zoon van stadhouder Willem V, werd in 1774 in Den Haag geboren. Na zijn militaire opleiding vocht hij in 1793 met het leger van de Republiek mee tegen de Fransen. Hij zou een moedig strijder zijn geweest. In 1795 zag hij zich genoodzaakt met de leden van het hof van Oranje te vluchten naar Engeland. De strijd tegen de Fransen liet hem niet los. Later vocht hij in Italië opnieuw tegen hen. Bij een van de bezoeken aan zieke militairen raakte hij mogelijk besmet met een kwaadaardige koorts waaraan hij in 1799 in de armen van zijn adjudant bezweek.

Monumentale status redt kazernegebouwen

Binnenland

RD.nl in uw mailbox?