Het besluit om de kantoren te sluiten volgt op de dood van terroristenleider Osama bin Laden. Die werd zondag door Amerikaanse elitetroepen in Pakistan om het leven gebracht. Gevreesd wordt dat Pakistaanse extremisten hun woede zullen koelen door aanslagen te plegen op Amerikaanse doelwitten.

Eerder gaf de Amerikaanse overheid al een waarschuwing aan reizigers om vooral binnen te blijven als zij zich in risicogebieden bevinden. Washington vreest dat het anti-Amerikaans sentiment in een deel van de wereld zal toenemen door het uitschakelen van Bin Laden.

Operatie Geronimo

Een etmaal na de dood van Bin Laden wordt steeds meer duidelijk over de commando-actie waarmee hij werd uitgeschakeld. Zo blijkt het ingrijpen de codenaam Operatie Geronimo te hebben meegekregen.

Dat meldden de Amerikaanse nieuwszenders ABC, CBS en CNN maandagavond laat. De regering, de legertop en de leiding van inlichtingendiensten en andere topfunctionarissen volgden de operatie in een speciale ruimte in de kelder van het Witte Huis, de Situation Room genaamd. Via spionagesatellieten kregen ze beelden van de actie door.

Toen het woord Geronimo klonk, wisten de aanwezigen dat de commando’s Bin Laden hadden gevonden. Even later hoorden ze Geronimo EKIA (enemy killed in action, vijand gedood in actie), de bevestiging dat het doelwit dood was.

De codenaam van de operatie is mogelijk een verwijzing naar de indianenleider Geronimo (1829-1909), die jarenlang vocht tegen de Verenigde Staten. Geronimo boezemde zijn tegenstanders angst in door zijn naam te schreeuwen wanneer hij een aanval opende. ‘Geronimo’ werd gaandeweg een typische strijdkreet.

„Pakistan wist locatie niet”

Bin Laden zat niet op een plek in Pakistan waarvan de Pakistaanse overheid dacht dat hij zich zou kunnen bevinden. Dat schrijft de Pakistaanse president Asif Ali Zardari maandag in een opiniestuk in de Amerikaanse krant Washington Post.

Zardari schrijft verder onder de titel ”Pakistan heeft zijn deel gedaan” dat de Amerikaanse militaire operatie waarbij Bin Laden is gedood, niet in samenwerking met de Pakistanen is uitgevoerd. Hij stelt wel dat de uitschakeling van de leider van terreurnetwerk al-Qaeda het gevolg is van „een decennium van samenwerken en partnerschap tussen de Verenigde Staten en Pakistan.”

De president verwierp aantijgingen uit de Amerikaanse pers dat Pakistan Bin Laden heeft beschermd. „Pakistan heeft net zoveel redenen om al-Qaeda te haten als elk ander land”, aldus Zardari. Hij stelt verder dat hij persoonlijk ook gerechtigheid wilde, omdat Bin Laden het op zijn inmiddels omgebrachte vrouw Benazir Bhutto had gemunt. „Ze zei dat ze de ergste nachtmerrie was van Bin Laden – een democratisch verkozen, progressieve, gematigde, pluralistische en vrouwelijke leider. Ze had gelijk en moest betalen met haar leven.”

Volgens Zardari hebben de Taliban kwaad op het nieuws gereageerd. „Ze geven de overheid van Pakistan de schuld en roepen op tot vergelding op Pakistaanse leiders, vooral op mij als president van het land. We zullen ons niet laten intimideren. Pakistan is nooit een schuilplaats geweest voor fanatici zoals veelal omschreven is in de media, en zal dat ook nooit worden.”

Onderzoek

De Pakistaanse ambassadeur in de Verenigde Staten beloofde maandag een „volledig onderzoek” naar de vraag waarom Pakistaanse inlichtingendiensten. „Het is overduidelijk dat Bin Laden steun heeft gekregen, de vraag is of dat steun was vanuit de overheid en de staat of vanuit de gemeenschap”, aldus ambassadeur Husain Haqqani. „We weten allemaal dat er mensen zijn in Pakistan die in dezelfde dingen geloven als andere extremisten. Dus er waren waarschijnlijk mensen die hem beschermden.”

Gedode vrouw

De vrouw die gedood werd tijdens de bestorming van het Pakistaanse complex waar Bin Laden zich schuilhield, blijkt niet een echtgenote van de terroristenleider te zijn. Dat meldde een officiële bron binnen het Witte Huis maandag (lokale tijd), die daarmee eerdere berichten van terrorisme-adviseur John Brennan tegensprak.

Brennan liet eerder weten dat de omgekomen vrouw een van Bin Laden’s echtgenotes zou zijn geweest. Bovendien zou de vrouw –wellicht vrijwillig– zijn gebruikt als een menselijk schild. Een andere bron meldde later dat de gedode vrouw niet met Bin Laden gehuwd was en dat de vrouw van de terroristenleider slechts gewond was geraakt.

De overleden vrouw kwam in een vuurgevecht in een ander deel van het complex terecht en stierf daar. Het Witte Huis bevestigde maandag laat dat er geen echtgenote van Bin Laden als menselijk schild zou hebben gediend. Wel was zijn echtgenote die gewond raakte vlakbij de leider van al-Qaeda. Of er helemaal geen sprake was van een menselijk schild, is nog onduidelijk.

Foto’s lichaam Bin Laden

Het Witte Huis twijfelt intussen of de foto’s van het stoffelijk overschot van Bin Laden moeten worden vrijgegeven. Belangrijke parlementariërs hebben om de foto’s gevraagd als bewijs van de dood van de leider van al-Qaeda.

„We gaan er alles aan doen om ervoor te zorgen dat niemand een basis heeft om te ontkennen dat we Osama bin Laden hebben gedood”, aldus John Brennan, hoofd terreurbestrijding van president Barack Obama. „Het vrijgeven van informatie, en de vraag of dat ook foto’s moeten zijn, is echter iets waar we nog over moeten besluiten.”

Joseph Lieberman, een onafhankelijke Senator die voorzitter is van het comité voor Binnenlandse Veiligheid, riep onder anderen op tot het vrijgeven van de foto’s. „Het kan noodzakelijk zijn de beelden vrij te geven - hoe gruwelijk die ook ongetwijfeld zullen zijn omdat hij in zijn hoofd is geschoten - om alle twijfels in de kiem te smoren.”

De Republikeinse Senator Susan Collins heeft „absoluut geen twijfels” dat Bin Laden is omgebracht, maar denkt dat het wel goed is om de foto’s van het lijk vrij te geven. „Ik erken dat er mensen zullen zijn die de mythe creëren dat Bin Laden leeft en dat we hem op de een of andere manier hebben gemist. Om daar een einde aan te maken is het mogelijk noodzakelijk om foto’s vrij te geven of videobeelden of de DNA-test.”

Bij eerdere belangrijke gebeurtenissen gaf de Amerikaanse overheid beelden vrij waaruit bleek dat mensen waren omgekomen. Dat gebeurde onder meer in 2003 bij de omgebrachte zonen van de Iraakse dictator Saddam Hussein, Uday en Qusay. Later dat jaar brachten de VS beelden naar buiten van de arrestatie van Hussein.

Veiligheidsraad

De VN-Veiligheidsraad heeft maandag de dood van Bin Laden verwelkomd. De raad sprak van een „belangrijke ontwikkeling” in de strijd tegen terrorisme.

De raad, die bestaat uit vijftien landen, zei dat de Amerikaanse militaire operatie ervoor heeft gezorgd dat Bin Laden „nooit meer in de gelegenheid is om zulke terreurdaden uit te voeren” als op 11 september 2001. Toen kwamen door aanslagen met gekaapte vliegtuigen in de Verenigde Staten drieduizend mensen om het leven.

„De Veiligheidsraad erkent deze belangrijke ontwikkeling en andere prestaties die zijn bereikt in de strijd tegen het terrorisme en dringt er bij alle staten op aan waakzaam te blijven en hun inzet in de strijd tegen het terrorisme te intensiveren”, aldus de verklaring.