Al-Zawahri vermoedelijke opvolger Bin Laden
CAÏRO (AP) – Osama bin Laden had het charisma dat ervoor zorgde dat zijn terreurnetwerk steeds maar weer op nieuwe rekruten kon rekenen. Maar het waren de organisatorische talenten en het strategische brein van Bin Ladens tweede man, de Egyptenaar Ayman al-Zawahri, die de teloorgang van Al-Qaida hebben weten te voorkomen toen de Verenigde Staten Afghanistan waren binnengevallen en Al-Qaida daar werd verdreven. Nu Bin Laden dood is, lijkt Al-Zawahri de aangewezen opvolger.
Gevreesd moet worden dat Al-Qaida nog verder zal radicaliseren en een golf van aanslagen zal plegen, al was het maar om de dood van Bin Laden te vergelden en om de wereld duidelijk te maken dat de strijd gewoon doorgaat.
Werd Bin Laden pas jihadist toen hij al een volwassen man was, Al-Zawahri ontpopte zich als tiener al als een extremistische fundamentalist. Uiteindelijk gaf hij een loopbaan als arts in zijn vaderland Egypte op om zich volledig te kunnen wijden aan de jihad. Hij werd de rechterhand van Bin Laden en geldt als een belangrijke, zo niet de belangrijkste ideoloog van Al-Qaida. Ook zou hij hebben gefungeerd als Bin Ladens lijfarts.
Al-Zawahri en zijn landgenoot Mohammed Atef, die in 2001 bij een Amerikaans bombardement op Afghanistan werd gedood, werden de belangrijkste medewerkers van Bin Laden toen hun fractie van de Egyptische Islamitische Jihad in 1998 opging in Al-Qaida. Bood Bin Laden Al-Qaida geld en charisma, Al-Zawahri bracht zijn sluwheid en ervaring in het leiden van een extremistische beweging in.
De Egyptische Islamitische Jihad wordt verantwoordelijk gehouden voor de in 1981 gepleegde moord op de Egyptische president Anwar Sadat en voor een reeks pogingen tot moord op hoge Egyptische politici in de jaren negentig. De groep eiste de verantwoordelijkheid op voor de bomaanslag die in 1996 werd gepleegd op de Egyptische ambassade in de Pakistaanse hoofdstad Islamabad. Al-Zawahri werd voor die aanslag en de moordaanslagen uit de jaren negentig bij verstek ter dood veroordeeld. De Verenigde Staten stelden vervolging tegen hem in voor de rol die hij gespeeld zou hebben bij de aanslagen op de Amerikaanse ambassades in Kenia en Tanzania uit 1998, waarbij 231 doden en ruim vijfduizend gewonden vielen. De VS hebben een beloning van 25 miljoen dollar op zijn hoofd gezet.
De op 19 juni 1951 geboren Al-Zawahri komt uit een familie van artsen en wetenschappers. Al toen hij 15 was werd hij gearresteerd wegens het lidmaatschap van de toen verboden Moslim Broederschap. Vier jaar na aan de universiteit van Caïro te zijn afgestudeerd als basisarts voltooide hij zijn opleiding tot chirurg. Hij heeft een aantal boeken op zijn naam staan, waaronder een kritische beschouwing over de Moslim Broederschap.
Na in de jaren tachtig in Afghanistan aan de zijde van moslimrebellen tegen het Sovjetleger te hebben gevochten, keerde Al-Zawahri terug naar Egypte om de Islamitische Jihad in een radicalere richting te duwen.
Net als Bin Laden sloeg Al-Zawahri op de vlucht nadat de VS na de aanslagen van 11 september 2001 Afghanistan waren binnengevallen. Zijn vrouw en drie dochters zijn naar wordt aangenomen omgekomen bij de Amerikaanse bombardementen op Afghanistan en Al-Zawahri zou inmiddels zijn hertrouwd met de twee weduwen van een eveneens in Afghanistan gesneuvelde Al-Qaidaleider.