Elektrische wind lokt virus in de val
DELFT – Met haar filterloze luchtreinigers wil chemisch technoloog Eliane Khoury (33) mensenlevens redden. Haar ambitie kent geen grenzen. „Je leven kan zó afgelopen zijn. In die tussentijd wil ik iets doen wat nut heeft.”
„Mijn kindje”, noemt de geboren Israëlische de luchtzuiverende uitvinding van haar Delftse onderneming Virus Free Air.
Dat kindje bestaat kort gezegd uit een buis met daarin dunne naalden die onder hoogspanning staan. Die naalden veroorzaken een elektrostatisch veld dat lucht aanzuigt en een soort elektrische wind in de buis laat ronddraaien als een cycloon.
De in de lucht aanwezige deeltjes –fijnstof, virussen, bacteriën– slaan neer op speciale metalen platen achter de buis. Voor de hele operatie is geen ventilator of filter nodig. Schone lucht, zonder inspanning, geluid en energie. En nog vrij van ziekteverwekkers ook.
Khoury kreeg patent op deze Corona Wind Cyclonetechniek en won er in 2010 de Eco-Innovation Award mee, een prestigieuze prijs voor veelbelovende ecologische innovaties.
Khoury komt in 2004 naar Nederland voor een master chemische technologie en studeert af op een empirische studie naar de technische achtergrond van elektrische wind. Eigenlijk wil ze graag verder met een praktische toepassing van de techniek, maar de Technische Universiteit Delft kan haar project nergens onderbrengen.
Khoury zet door, ook zonder opdrachtgever, en knutselt op haar studentenkamer van lege colaflesjes, naalden en hoogspanningskabels proefmodellen in elkaar. Dat verloopt niet altijd vlekkeloos, want Khoury houdt naar eigen zeggen van „extreem experimenteren.” Diverse malen loopt ze een schok op, een keer zelfs eentje van 40.000 volt, als ze twee hoogspanningskabels verkeerd met elkaar verbindt. „Ik was een kwartier lang blind.”
Khoury overweegt haar uitvinding aan te bieden aan defensie. „Bij luchtzuivering dacht ik automatisch aan chemische en biologische wapens. Komt vast door mijn Israëlische achtergrond.” Een ingrijpende gebeurtenis zet haar echter op een ander spoor.
Terwijl Khoury proefmodellen test en haar huwelijk in Israël voorbereidt, wordt haar moeder plotseling ziek. Khoury vervroegt de trouwdag, maar haar moeder overlijdt op de huwelijksdag: een virusbesmetting, opgelopen in het ziekenhuis. Khoury: „Mijn witte kleding kon ik meteen verruilen voor zwarte.”
De Israëlische wil daarna niets meer met haar uitvinding te maken hebben. „Ik voelde me schuldig omdat ik mijn moeder niet eens had kunnen redden.” Inmiddels kijkt Khoury er anders tegen aan. „Er zijn zo veel mensen die iemand hebben verloren door verontreinigde lucht in ziekenhuizen. Ik kan er tenminste iets aan doen.”
Khoury schrijft zich in 2009 in bij de Kamer van Koophandel en stort zich met Virus Free Air op het verder ontwikkelen en vermarkten van haar luchtreinigers. Haar eerste systeem, de Aspra, is al een tijdje op de markt. Deze zomer verschijnt de Corona Air, een minimalistische machine. Met de verkoop zou het harder mogen gaan. Van de Aspra –5000 euro per stuk– verkocht ze er vorig jaar zestien. Ziekenhuizen aarzelen. „Ze zijn meer bezig met wat het ze kan opleveren dan met het feit dat ze er levens mee kunnen sparen.”
Virus Free Air verplaatst daarom de aandacht voorlopig naar bejaardentehuizen en scholen, waar het bedrijf ook gemakkelijker uitgebreide tests kan doen. „We hopen hier spoedig aan te kunnen tonen dat we met ons systeem bescherming kunnen bieden tegen besmetting.” Dat is lastig, want welke besmettingen precies via de lucht tot stand komen is moeilijk te bepalen, zegt Khoury. „Ik kan de lucht in een ruimte helemaal zuiveren, maar op menselijk gedrag heb ik geen grip. Als ik in die ruimte in je gezicht nies, hou ik een besmetting natuurlijk niet tegen.”
Het Delftse bedrijf, waar op dit moment vier vaste medewerkers en een aantal studenten werken, is de startersfase voorbij, maar drijft nog voor een groot deel op subsidies. In 2010 zette de onderneming 2 ton om, het streven is daar dit jaar 5 ton van te maken.
Winst maken is zeker een doel, zegt Khoury. „Niet om snel rijk te worden, maar om verder te ontwikkelen. Ik werk liever lang aan iets goeds waarmee ik echt mensenlevens kan redden, dan dat ik snel iets op de markt breng met claims die ik niet kan waarmaken.”
Levens redden, problemen oplossen. Het is al sinds haar vroege jeugd de filosofie van Khoury. „Je leven kan zó afgelopen zijn. In die tussentijd wil ik iets doen wat nut heeft. Ieder mens is wel ergens supergoed in. Ontdek het. Neem het risico. Het is nu of nooit.”