Sinds 1997 is de herziene Wet wapens en Munitie van kracht. Wapens en munitie zijn daarin ingedeeld in verschillende categorieën. Niet-vuurwapens zoals stiletto’s, vlindermessen en boksbeugels (I). Militaire wapens zoals volautomatische vuurwapens en handgranaten (II). Wapens als pistolen, revolvers en geweren (III). Wapens als zwaarden, degens en wapenstokken (IV).

In principe zijn in Nederland alle wapens uit de eerste drie categorieën verboden. Dit verbod geldt ook voor nepwapens of echt lijkende speelgoedwapens.

De verboden gelden voor iedereen, maar voor bepaalde beroepsgroepen zoals leger en politie bestaan uitzonderingen.

Ook kunnen vergunningen worden aangevraagd door bijvoorbeeld jagers, sportschutters of verzamelaars. Voor de vergunningen gelden voorwaarden en beperkingen.

Minderjarigen mogen ook niet beschikken over wapens uit categorie IV, tenzij ze lid zijn van een schietvereniging.

Er bestaan uitzonderingen voor bepaalde categorieën wapens en munitie zoals antieke wapens en sommige noodsignaalmiddelen. Die mag iedereen zonder vergunning aanschaffen.

Sinds november 2000 zijn de straffen voor illegaal wapenbezit en voor illegale wapenhandel fors verhoogd.