Haagse Bos beschermd stadsgezicht
Het Haagse Bos heeft officieel de status van rijksbeschermd stadsgezicht gekregen. Het bijzondere bos, waar koningin Beatrix haar woonpaleis Huis ten Bosch heeft staan, reikt tot in het centrum van Den Haag.
Door de nieuwe status is het vrijwel uitgesloten dat het monumentale groengebied in de toekomst ingrijpende veranderingen ondergaat.
De minister van VROM besloot het Haagse Bos op de lijst van beschermde stadsgezichten te zetten op verzoek van de gemeente Den Haag. Tot nog toe werd het bos nog niet beschermd door de Monumentenwet. De Haagse wethouder B. Bruins, verantwoordelijk voor monumentenzorg, toonde zich vrijdag content met het besluit van de minister.
Het Haagse Bos neemt een prominente plaats in in verleden en heden van Den Haag, Nederland en het Koninklijk Huis. De Hollandse graven hielden er vanuit hun residentie in ’s-Gravenzande jachtpartijen. Destijds was het Haagse Bos nog een enorm woud. Den Haag bestond nog niet.
Tijdens de Tachtigjarige Oorlog (1568-1648) was het bijna gedaan met het Haagse Bos. De Staten van Holland besloten in 1575 dat het moest worden omgehakt. Met de opbrengst van de verkoop van hout en grond wilden ze hun schulden aflossen. Willem van Oranje redde het bos van de ondergang door in 1576 de Akte van Redemptie te tekenen, waarin werd bepaald dat de bomen en de grond nooit mochten worden verkocht. De staat moest toezien op goed onderhoud. Met de nieuwe beschermde status geeft het Rijk een nieuwe invulling aan de eeuwenoude akte.
In 1645 werd Huis ten Bosch gebouwd voor stadhouder Frederik Hendrik en zijn echtgenote Amalia van Solms. De kenmerkende slingerende vijverpartijen en de landschappelijke stijl van het Haagse Bos kregen gestalte in 1819.
In de meidagen van 1940 schoot Prins Bernhard in de tuin van Huis ten Bosch op overkomende Duitse vliegtuigen. Het bos liep schade op door de aanleg van de Atlantikwall door de Duitsers. Later in de oorlog gebruikte de bezetter het bos als lanceerplaats voor de V2’s op Londen, wat leidde tot het dramatische bombardement van de Britse Royal Air Force op het Bezuidenhout.
Door de schaarste aan brandstof stond bij de Bevrijding in 1945 nog slechts 15 procent van de bomen overeind. In 1950 was het bos alweer voorzien van jonge aanplant. Begin 2001 vroeg kroonprins Willem-Alexander op een bevroren vijver bij Huis ten Bosch Máxima Zorreguieta ten huwelijk.
Het Haagse Bos is anno 2003 nog altijd eigendom van het Rijk. Staatsbosbeheer zorgt ervoor dat het natuurgebied op orde blijft. Hoewel grote veranderingen in het gebied dus uit den boze zijn, gebeurt er de komende tijd wel het een en ander. Staatsbosbeheer en de gemeente willen het bos aantrekkelijker maken voor bezoekers en tegelijkertijd de natuurwaarde verbeteren.
Een van de opvallende elementen in het opwaarderen van het bos is de terugkeer van de muziek. Militaire kapellen geven in de zomermaanden op een aantal woensdagavonden concerten op de Walther Boerweide. Daarmee wordt een oude traditie nieuw leven ingeblazen. Voor de Tweede Wereldoorlog gaf de Koninklijke Militaire Kapel ook al beroemde concerten in een muziektent in het Haagse Bos.