De herdenking van de vliegramp in Tripoli, de nieuwjaarsreceptie van koningin Beatrix, de nationale synode in Dordrecht – zomaar enkele gelegenheden waar ds. De Snoo de afgelopen jaren ‘zijn’ Gereformeerde Kerken vrijgemaakt vertegenwoordigde. „Soms was het best lastig om namens een heel kerkverband te spreken”, zegt de Leidse predikant. „Je kunt namelijk nooit namens 125.000 mensen zeggen: Zo denken we. Dat ligt anders als het gaat om het gereformeerde belijden of om synode-uitspraken. Dan is duidelijk wat we als kerk vinden.”

U was aanvankelijk kritisch op het initiatief voor een nationale synode. Nog steeds?

„In de aanloop naar de nationale synode in december heb ik regelmatig mijn visie gegeven. Bewogenheid met de samenleving is goed; dat moeten we ons ter harte nemen. Maar een échte synode, dat was het niet. Nog steeds heb ik het idee dat men via een omweg naar kerkelijke eenheid zoekt. Dan voel ik er meer voor om als reformatorische kerken bij elkaar te gaan zitten.”

Toch lukt het de GKV en de Christelijke Gereformeerde Kerken (CGK) maar niet om elkaar op landelijk niveau te vinden.

„Ik zeg het voorzichtig, maar ik denk dat de blokkade ligt bij een gebrek aan vertrouwen bij de kant van Bewaar het Pand in de CGK. Dat vind ik verdrietig, teleurstellend ook. Een Bijbels-bevindelijke prediking wordt óók binnen de GKV gevonden. Bovendien is het een Bijbelse opdracht om naar kerkelijke eenheid te zoeken. Ga eens bij elkaar naar de kerk en kijk verder dan naar de buitenkant. Als de GKV zeggen dat ze kerk zijn op basis van Schrift en belijdenis, dan moeten de CGK ook vertrouwen dat dit zo is.”

Ds. J. Mudde schrijft in het Informatieboekje van de Nederlands Gereformeerde Kerken (NGK) dat het goed zou zijn als de NGK en de GKV op 31 oktober 2016 kunnen verklaren zich in een „staat van vereniging” te bevinden. Deelt u zijn verlangen?

„Het zou me lief zijn als we met een deel van de NGK eenheid zouden kunnen bereiken. Maar gelet op de ruimte die de NGK bieden aan vrouwelijke ambtsdragers en samenwonende homoseksuelen, denk ik dat dit een wensdroom is. De synode van Zwolle heeft in 2008 hardop uitgesproken dat het niet Bijbels is als homoseksuelen samenleven. Ik hoop dat we daarin helder blijven.

De NGK hebben wat betreft de vrouw in het ambt stappen gezet die wij niet meemaken. Toch gaan we als kerk die trouw wil zijn aan Schrift en belijdenis dergelijke vragen niet uit de weg. We zeggen toch ook tegen onze catechisanten dat ze alles mogen vragen? Dat geldt ook voor de kerk.

Of we eruit komen, houd ik open. Het kan best zijn dat we moeten constateren: op het punt van vrouwelijke ambtsdragers scheiden onze wegen. Ik hoop dat de synode haar rug recht houdt en een eerlijk besluit neemt.”

Hoe denkt u zelf over vrouwelijke ambtsdragers?

„Ik ben ervan overtuigd dat de Bijbel ruimte biedt voor diaconessen. Maar een vrouw als ouderling of predikant… Dan neig ik er toch naar om nee te zeggen. De Heiland kende geen vrouwelijke discipelen en Paulus schrijft ook niet over vrouwelijke oudsten. Het behoort tot de goede orde van God dat man en vrouw ieder hun eigen taak hebben.”

Critici zullen zeggen: Eerst vrouwelijke diakenen, dan ouderlingen en predikanten. Terecht?

„Ik begrijp die zorg, ook omdat wel eens publiekelijk is geschreven over de invoering van vrouwelijke ambtsdragers. Maar het argument van het hellend vlak is ook makkelijk. Het gevolg is dat we helemaal niets doen.”

De synode van de GKV besloot in 2008 met de Gereformeerde Kerken hersteld in gesprek te willen blijven. Is dat gebeurd?

„Dat bleek geen haalbare kaart. We blijven hopen en bidden dat deze broeders en zusters terugkeren naar de GKV. Er zijn grote woorden gesproken over Schriftverlating, waarvan ik me afvraag of die terecht waren. Een kerk die levend wil zijn, is altijd een strijdende kerk. Zoals Guido Gezelle dichtte: „Het leven is: geen vreed’ alhier, geen wapenstilstand vragen. Het leven is: de kruisbanier tot in Gods handen dragen.” We kiezen bewust niet voor een dichtgetimmerde kerk, maar voor een kerk waar vragen mogen worden gesteld.”

Op de agenda van de komende synode ligt een rapport waarin staat dat het aantal appelzaken sterk is afgenomen. Is de rust in de GKV teruggekeerd nu een groep bezwaarden de kerk heeft verlaten?

„Ongetwijfeld is er een verband tussen het dalende aantal appelzaken en het vertrek van verontruste kerkleden. Andere appelanten zijn misschien moe geworden of hebben gedaan wat ze konden. Overigens zijn bezwaarden meestal geen querulanten, maar mensen met liefde voor de kerk.”

U bent niet afgevaardigd naar de komende synode.

„De particuliere synode vaardigt bij toerbeurt af naar de generale synode om de lasten te verdelen. Ik zal de synode dus volgen als gewoon gemeentelid. Een beetje op een afstandje.”

De Snoo

Arie de Snoo is geboren op 6 maart 1951. Hij studeerde theologie aan de Theologische Universiteit Kampen van de Gereformeerde Kerken vrijgemaakt. De predikant diende de kerken van Mussel (1975), Harderwijk (1980), Middelburg (1988), Assen-Noord (1996) en Assen-Marsdijk (1996). Sinds 2004 staat hij in Leiden. Ds. De Snoo was preses van de generale synode van Zwolle-Zuid (2008). Hij is getrouwd en heeft tien kinderen en negen kleinkinderen.

In kerkbreed komt iedere week een persoon aan het woord die een reflectie geeft op een opvallende gebeurtenis of ontwikkeling in het kerkelijk leven. Vandaag: ds. A. de Snoo, oud-preses van de generale synode van de Gereformeerde Kerken vrijgemaakt.