Het is een van de uitkomsten van een enquête van de Consumentenbond waarvan de resultaten zijn gepubliceerd in de Consumentengids van deze maand. Vooral hogeropgeleide verpleegkundigen namen deel aan de steekproef. Ook omdat slechts 406 mensen de vragenlijst invulden, geeft de enquête geen algemeen beeld van de ziekenhuizen. De resultaten wijzen wel knelpunten aan, stelt de bond.

Naast fouten in de zorg en de medicatie worden de werkdruk van het personeel en de agressie van patiënten als pijnpunten genoemd.

Zorgverleners zijn verplicht om fouten en bijna-fouten te melden en met betrokkenen te bespreken. De incidenten worden systematisch verzameld per afdeling.

De helft van de respondenten had in de eerste helft van dit jaar te maken met een incident, maar 14 procent zegt dat de helft of zelfs minder dan de helft van die (bijna-)incidenten is gemeld. Tijdgebrek en gemakzucht spelen een rol, maar ook speelt mee dat de incidenten soms in de eigen tijd moeten worden gemeld. Soms wordt de fout te klein geacht om te melden of vindt de betrokkene het meldingssysteem te omslachtig. Ook worden defecten aan apparatuur of materialen niet altijd gemeld.

Verpleegkundigen zijn vaak gefrustreerd over alle administratielast: „Werkelijk alles wordt geprotocolleerd. Dat zorgt voor een schijnzekerheid”, stelt een van hen. Verder geeft slechts 43 procent aan dat zijn afdeling minimaal maandelijks de gemelde incidenten bespreekt.

Van de ruim 400 geënquêteerden zegt 45 procent dit jaar betrokken te zijn geweest bij een medicatiefout, sommigen zelfs wekelijks: patiënten krijgen de verkeerde dosis, of het medicijn wordt op een verkeerd tijdstip toegediend. Slordigheid, onoplettendheid, een verkeerd voorschrift en een hoge werkdruk zijn de meestgenoemde oorzaken. Fouten als gevolg van onduidelijk geschreven recepten komen ook nog steeds voor. Dit zou verleden tijd zijn als ziekenhuizen zijn overgestapt op een digitaal voorschrijfsysteem.

Ziekenhuizen nemen wel maatregelen om medicatiefouten tegen te gaan. De belangrijkste is de zogeheten dubbelcheck door een collega. Die blijkt echter niet altijd te worden uitgevoerd. Een andere genoemde maatregel is dat verpleegkundigen die medicijnen uitdelen een hesje aankrijgen met ”niet storen” erop.

Volgens de beroepsvereniging Verpleegkundigen & Verzorgenden Nederland (V&VN) is het uitdelen van medicijnen door verpleegkundigen in opleiding een onwenselijke situatie.

Medicatie voorschrijven aan patiënten is nu nog uitsluitend een taak van artsen. Van de geënquêteerden geeft echter 28 procent regelmatig medicijnen zonder schriftelijke toestemming van een arts. Meestal is er wel eerst telefonisch overleg. Het gaat vaak om pijnstillers, middelen tegen misselijkheid en slaapmiddelen.