Goed, het kort geding hebben ze niet gewonnen. De rechter besliste vanmorgen dat de Indonesische president helemaal niet gearresteerd hoeft te worden als hij voet op Nederlandse bodem zet.

Maar toch duidt John Wattilete, de Nederlandse president in ballingschap van de Republiek der Zuid-Molukken (RMS), het afstel van het staatsbezoek als een nederlaag voor president Susilo Bambang Yudhoyono. SBY, zoals zijn naam wel wordt afgekort, blijft in eigen land en dat is omdat hij zich realiseert dat hij bloed aan zijn handen heeft, aldus Wattilete vanmorgen. „Als hij een geweten heeft, zal dat nu wel spreken.”

In Jakarta klonken vanzelfsprekend andere redenen: volgens Yudhoyono zelf is de trots van Indonesië als natie in het geding. Hoe dat ook zij, feit is dat de RMS Yudhoyono tegen wist te houden. Dat is meer dan de RMS’ers zelf hadden durven hopen. „Een enorm succes”, noemt Tijmen van ’t Foort van de RMS-gezinde organisatie Gerakan Maluku het uitstel. „Over dit effect zijn we erg enthousiast.” En dat de rechter het verzoek heeft afgewezen? Van ’t Foort is er niet van onder de indruk. „We hadden geen enkele illusie dat de president echt zou worden opgepakt.”

Met het afzeggen van het staatsbezoek bespaart SBY zich dus geen arrestatie, maar in elk geval ontkomt hij wel aan gênante vertoningen. Hij hoeft nu niet langer demonstratief de andere kant op te kijken wanneer boze Molukkers de RMS-vlag voor zijn ogen ontrollen, zoals ze massaal van plan waren.

Die kwestie met de vlaggen is precair, omdat dat de belangrijkste reden vormt waarom de RMS-regering de arrestatie van Yudhoyono eiste. Want zo gemakkelijk als de RMS’ers in Nederland hun vlag kunnen tonen, zo moeilijk is het voor hen om dat op de Molukken te doen.

Toen Yudhoyono op 29 juni 2007 een nationale feestdag meevierde in Ambon-stad, de ongekroonde hoofdstad van de RMS, ontrolden demonstranten tot zijn verbijstering voor zijn ogen de RMS-vierkleur. Dat kwam hun duur te staan: tal van activisten werden opgepakt en sommigen kregen draconische celstraffen tot 15 jaar. In totaal zitten er nu ruim negentig Molukse activisten in Indonesische cellen. Een van hen, Yusup Sipakoly, stierf vorige maand in de gevangenis aan een nierziekte, mogelijk als gevolg van slechte medische behandeling.

De Molukkers in Nederland zijn dat niet vergeten. „Wij zien de Indonesische president als eindverantwoordelijke voor alle gepleegde schendingen van de mensenrechten in Maluku”, aldus president Wattilete van de RMS-regering in ballingschap. De RMS-regering duidt het sterfgeval van Sipakoly zelfs als moord. Wattilete: „Human Rights Watch constateert dat er ernstige martelingen hebben plaatsgevonden, en dat weet de president ook.”

Voor het geval hij het toch vergeten was, wilde Wattilete het de president tijdens zijn staatsbezoek nog eens onder de neus wrijven. Die plannen blijven bestaan voor als Yudhoyono later toch naar Nederland komt. „Hij zal weten dat hij hier is geweest.”

Overigens gaat een grote demonstratie op het Haagse Malieveld, morgenmiddag, ook zonder de Indonesische president gewoon door.

refdag.nl/molukkers voor een digitaal magazine over Molukkers in Nederland en de positie van de RMS.