De SGP-visie op cultuurpolitiek is in de loop van de tijd behoorlijk veranderd. Vroeger hield de partij zich het liefst afzijdig van alles wat met cultuur te maken had, tegenwoordig is dat anders. Dat blijkt alleen al uit het feit dat het SGP-studiecentrum eerst de nota ”Wikken en wegen. SGP-visie op cultuurbeleid” het licht deed zien, en daarna ook nog een conferentie over het thema belegde.

Het betoog van drs. L. A. Niewenhuijse, SGP-wethouder in Kapelle, was een duidelijke illustratie van die nieuwe houding. Tips genoeg voor zijn medepolitici: Bespreek bij een kunstopdracht vooraf met de maker welke boodschap zijn kunstwerk moet uitdragen. Probeer bij te sturen in het expositiebeleid, of in de plannen voor cultuureducatie. Vraag advies aan mensen die verstand hebben van kunst. Denk niet dat je de brede cultuurstroom totaal kunt ombuigen, maar probeer iets van je uitgangspunten te realiseren door de bedding enigszins te verleggen. „De SGP moet vanuit een positieve houding meedenken over cultuurbeleid.”

Dat betekent: bijsturen als een historisch museum de geschiedenis van de Afgescheidenen verkeerd in beeld brengt, zorgen dat de reformatorische scholen hun eigen cultuurmenu mogen samenstellen, uitleggen waarom je geen naaktschilderijen in een openbare ruimte wilt tentoonstellen. Dat betekent voor Niewenhuijse óók: zorg voor de niet strikt reformatorische cultuur, al was het alleen maar om het verleden toegankelijk te houden. Een oud en kostbaar Mariabeeld kan rekenen op zijn bescherming - de tijd van de beeldenstorm is voorgoed voorbij.

Zijn advies aan politici: kijk naar de maatschappelijke effecten van een kunstuiting. De kwaliteit van de leefomgeving verhogen, het verleden bewaren, de eigen identiteit benadrukken - het effect van een cultuuruiting helpt je om de waarde ervan te bepalen.

Drs. W. de Kloe, sectordirecteur van het Driestarcollege, ging tijdens de conferentie in op de problemen van het vak ckv in het voortgezet onderwijs. „Kunst is niet zomaar bedreigend of uitdagend, kunst doet iets met ons - en het onderwijs moet leerlingen een bril in handen geven om daarnaar te kijken, om het negatieve van het positieve te kunnen scheiden.”

Zonder eigen cultuurvisie komt het vak echter niet van de grond. „Dat vraagt meer doordenking, dat vraagt om het uitzetten van heldere bakens. We mogen niet alleen maar serieus en afwijzend zijn, leerlingen moeten ook de uitdaging van het vak zien.” Met de recent verschenen nota ”Wikken en wegen” kan De Kloe slecht uit de voeten: „Ik heb grote waardering voor het ontworpen toetsingskader, maar het blijft zeer subjectief. Wanneer is een kunstwerk functioneel? Hoe weet ik of een cultuuruiting niet tot zonde verleidt? Wat moet ik met het ”meenemen van de context”? Het zou een goede zaak zijn als politiek, onderwijs en media elkaar helpen bij het zoeken naar de juiste visie.”

Ds. J. Koppelaar, voorzitter van de SGP-werkgroep cultuur, legde in zijn lezing vooral de nadruk op vreemdelingschap, zonder concreet op allerlei cultuuruitingen in te gaan. „Zonder Christus is het onmogelijk om christelijk bezig te zijn, zonder Hem bouwen we slechts een subcultuur die nooit een reincultuur zal worden.” Alleen vanuit de verwachting van Christus’ toekomst hebben christelijke kunstenaars en politici een boodschap voor de wereld. „Jongeren missen een reële toekomstverwachting en daarom vluchten ze in een virtuele wereld. Er wordt veel over genot gesproken, maar hoort de wereld nog iets van het heilgenot dat straks de aarde in het rond verheugt?”

In de discussie die volgde, bleek vooral helder hoezeer het onderwerp ”cultuur” de SGP-gelederen weet te verdelen. Hoe moet je abstracte kunst zien? Mag je kunst om de kunst waarderen? Moet een kunstwerk een boodschap hebben? Kun je een schilderij mooi vinden als je weet dat de maker er bepaald onchristelijke opvattingen op nagehouden heeft? Is ontspanning alleen voldoende legitimatie om je met kunst bezig te houden? Moet kunst per se maatschappelijk nut hebben? Enzovoort, enzovoort.

Uiteraard tekenden zich twee lijnen af: de lijn die -vanuit de antithese- het accent legt op vreemdelingschap en desnoods begeleide confrontatie, en de lijn die -vanuit de cultuuropdracht- de positieve waarde van kunst en schoonheid benadrukt. Waarbij bovendien duidelijk blijkt dat kunstenaars en filosofen zeer verschillende talen spreken. Dat laatste verklaart in elk geval het verwijt van de ene partij aan de andere: „U hebt meer van Plato dan van David die huppelde voor de ark.”