Ondanks de lovende woorden aan het adres van SGP en ChristenUnie zetten CDA en PvdA in Zuid-Holland toch een punt achter de huidige regenboogcoalitie. Dat betekent het einde van de regeerperiode van CDA, PvdA, SGP/ CU en GroenLinks. Ir. M. Houtman, die namens de kleine christelijke partijen deelnam aan het college, ziet zich gedwongen na vier jaar het veld te ruimen.

In de plaats van SGP/CU en GroenLinks schuift de VVD weer bij CDA en PvdA aan tafel. De drie partijen hebben een royale meerderheid in de Provinciale Staten, 58 van de 83 zetels. Volgens gedeputeerde Norder gaan zij met veel energie aan de slag. „We hebben er zin in. We willen resultaatgericht en daadkrachtig werken”, zo zei hij woensdag tijdens de presentatie van de nieuwe coalitie.

De wisseling van de wacht vindt morgen plaats. Zuid-Holland zal de komende vier jaar worden geregeerd door zes gedeputeerden, twee minder dan tijdens de voorgaande periode. CDA levert Van der Sar en dr. J. van Dijk. Namens de PvdA blijven Norder en mevrouw L. Huizer aan. De VVD hebben H. Dwarshuis-van de Beek en F. D. van Heijningen voor het dagelijks provinciebestuur gestrikt. Van Heijningen is op dit moment nog wethouder in Dordrecht.

De SGP/CU is volgens Norder niet doelbewust buiten de deur gezet. Volgens de PvdA’er, die de formatiebesprekingen heeft geleid, stond aan het begin van de onderhandelingen niets vast. Wel lag het gezien de verkiezingswinst voor de hand dat PvdA en CDA de besprekingen openden. „Wij kwamen al snel bij de VVD terecht, temeer omdat GroenLinks had aangegeven dat zij niet meer op regeringsdeelname zat te wachten. SGP en CU hadden bovendien beide een zetel verloren.”

De keuze voor de VVD was aantrekkelijk, omdat de partij zowel op landelijk als op gemeentelijk niveau beter vertegenwoordigd is dan de kleine christelijke partijen, aldus Norder. „Zeker in een provincie als Zuid-Holland zijn korte partijlijnen heel belangrijk. Met de VVD heb je meer invloed in allerlei gemeentebesturen dan met de kleinere fracties. Daardoor kun je snellere stappen maken en meer dynamiek ontwikkelen. En dat laatste hebben we in Zuid-Holland hard nodig.”

Dat de SGP/CU moet afhaken, is volgens gedeputeerde Van der Sar jammer, maar tegelijk onvermijdelijk. Volgens hem worden de kleine christelijke partijen niet aan de dijk gezet. „Het politieke spel loopt soms anders dan je verwacht. Dat is de realiteit. Ik vind het jammer dat ik een goede collega als Houtman niet meer in het college tegenkom. We hebben bijzonder plezierig met elkaar samengewerkt.”

Vier jaar geleden was er zowel bij Van der Sar als bij Norder de nodige huiver om met SGP en ChristenUnie in zee te gaan. In Zuid-Holland genoten beide fracties weliswaar waardering om hun werk in de Provinciale Staten, maar er bestond geen enkele ervaring met het aangaan van een coalitie met de twee partijen.

Net zoals nu de landelijke fractie van de VVD bedenkingen heeft om met de kleine christelijke partijen samen te gaan, waren er toen met name bij de PvdA aarzelingen. Norder zegt zich dat goed te herinneren. „Dat heeft destijds binnen de fractie een scherpe discussie opgeleverd. Met name het vrouwenstandpunt van de SGP vormde absoluut een groot punt van twijfel. Ook persoonlijk verafschuw ik de visie van de SGP op dit punt.”

Uiteindelijk gaf de persoon van Houtman zelf de doorslag, zegt Norder. „We kenden Houtman als een goed politicus en een open en prettig mens. Dat was voor ons een grote compensatie.”

Over de samenwerking met SGP en ChristenUnie zijn Norder en Van der Sar goed te spreken. „Houtman is een collegiaal man. Ik heb met hem diverse keren over het vrouwenstandpunt van de SGP gesproken. Wij verschillen fundamenteel van mening, maar ik heb in de praktijk gemerkt dat hij met vrouwen in het bestuur geen spat anders omgaat dan met mannen”, zegt Norder.

Van der Sar: „Mij is gebleken dat de SGP en de ChristenUnie wel degelijk oog hebben voor praktische politiek. Zij houden zich aan afspraken en compromissen die zijn gemaakt. Houtman was loyaal. Hij was ook principieel. Maar wij hebben dat nooit als hinderlijk ervaren. Het tegendeel is het geval. Voor ons was zijn inbreng juist prikkelend.”