Informateurs maken haast met formatie
De dinsdagavond door de Koningin benoemde informateurs Hoekstra (CDA) en Korthals Altes (VVD) willen „verantwoorde spoed” gaan betrachten bij de voorbereidingen voor de vorming van een nieuw kabinet. Hun opdracht bestaat eruit te onderzoeken welke derde partij samen met CDA en VVD een meerderheidskabinet wil vormen.
LPF, D66 en ChristenUnie en SGP zijn de aangewezen kandidaten om aan te schuiven. De optie dat de CU deel zou nemen aan het kabinet en de SGP gedoogsteun zou verlenen, valt niet binnen de taakopdracht van de informateurs, gaf Korthals Altes dinsdagavond aan. „We zoeken naar een meerderheidskabinet. CDA, VVD en ChristenUnie hebben samen 75 zetels. Een wetsvoorstel kan dan in de Kamer gemakkelijk worden tegengehouden als de volledige oppositie tweemaal tegenstemt.”
Het duo Hoekstra/Korthals Altes wil bij zijn werkzaamheden grote spoed betrachten. In een tijdsbestek van „niet meer dan enige weken” willen zij hebben vastgesteld welke van de drie opties de meeste kans maakt. Woensdag spreken zij met alle fractieleiders.
Vervolgens willen zij plaatsmaken voor een formateur die de echte kabinetsformatie moet gaan doen en de inhoudelijke onderhandelingen moet gaan voeren over een regeerakkoord. Daarbij zal de procedure worden gekozen dat de formateur, naar alle waarschijnlijkheid CDA-leider Balkenende, een „proeve van een regeerakkoord” schrijft die hij aan de andere coalitiepartners voorlegt.
Het voordeel van deze werkwijze is dat deze heel snel tot resultaat kan leiden. In 1994 kreeg ook PvdA-leider Kok van Hare Majesteit de opdracht op deze wijze te werk te gaan.
VVD-leider Zalm liet dinsdag na zijn bezoek aan de Koningin een lichte voorkeur voor D66 blijken. CDA-leider Balkenende wil nog geen voorkeur noemen.
Zalm maakte dinsdag duidelijk zelf wel zitting te willen nemen in een nieuw kabinet. Bronnen binnen de partij tippen hem voor Volksgezondheid. Vice-fractievoorzitter De Grave en de liberale minister Kamp zijn dan mogelijke opvolgers als fractieleider.
Balkenende zou de stap van Zalm zeer toejuichen. „Het zou een investering in de onderlinge verhoudingen zijn”, zei de CDA-leider. Zalm wil ook als hij in het kabinet stapt politiek leider blijven van zijn partij.
De VVD gaat overigens de onderhandelingen in met een lijst van keiharde bezuiningen die door minister Hoogervorst van Financiën is opgesteld. De liberalen willen ingrijpen in de WAO, de uitkeringen minder laten stijgen dan de lonen, een eigen bijdrage in de zorg invoeren en minder geld voor ontwikkelingshulp uittrekken. Dat alles moet een besparing van 15 miljard euro opleveren.