Vrijheidsbrug als verbindende schakel
WESTKAPELLE – Een loopbrug verbindt vanaf vandaag de bekende tank op de Westkapelse zeedijk met het benedendijks gelegen museum. Een verbindende schakel. Maar vooral een eerbetoon aan de Britse Royal Marines die vielen bij de landing op de kust bij Westkapelle, op 1 november 1944.
Altijd stond-ie er wat eenzaam, de groene Shermantank. Boven op de dijk vormde hij jarenlang de enige tastbare herinnering aan de strijd die op die eerste novemberdag werd gevoerd.
Toch kwamen ze graag, de veteranen van het 41e, 47e en 48e commando van het Britse Royal Marine Corps. Elk jaar weer. Om stil te staan bij hun strijd en hun gevallen kameraden.
Want strijd hebben ze geleverd. Onder zware Duitse beschietingen landden ze met hun amfibievaartuigen op de kust bij Westkapelle. Als onderdeel van operatie Infatuate, met als inzet de bevrijding van Walcheren.
Die bevrijding was cruciaal. Alleen zo konden de oevers van de Westerschelde worden gezuiverd van de talrijke Duitse troepen. En alleen zo kon de Antwerpse haven weer een belangrijke –naar later bleek doorslaggevende– rol spelen in het verdere verloop van de Tweede Wereldoorlog.
Dat wisten ook de Duitsers en zij gaven zich niet zomaar gewonnen. De bevrijding van het Zeeuwse eiland kostte vele militairen het leven. Bij Westkapelle sneuvelden 161 Royal Marines.
Bij een van de jaarlijkse herdenkingen in Westkapelle was ook luitenant-kolonel Bob MacDonald aanwezig. De Britse verbindingsofficier in actieve dienst legde op 1 november 2006 een krans namens het Royal Marine Corps. „Het was zo’n typische novemberdag. Zo winderig dat we de krans moesten vastknopen.”
Tijdens zijn opleiding had MacDonald geleerd welke strijd zijn voorgangers in het korps bij Westkapelle doorstonden. „Maar pas als je er staat, op de plaats waar het allemaal gebeurde, besef je hoe moeilijk het moet zijn geweest.”
Zó moeilijk dat de operatie een plek kreeg tussen de ”Memorable Dates”, de tien belangrijkste herinneringsmomenten van het bijna 350 jaar oude korps.
Juist in dat licht ontbrak er iets aan de herdenking bij Westkapelle, bedacht MacDonald na de kranslegging. De landing was een van de meest pure amfibieoperaties ooit, en op de dijk stond slechts een tank. Dankzij zijn inspanning lag er een jaar later een amfibievaartuig in de benedendijks gelegen museumtuin van het Polderhuis, waar de historie van het dorp voor het voetlicht wordt gebracht.
Nog was het plaatje niet compleet. Hoe mooi zou het zijn als tank, amfibievaartuig én museum met elkaar werden verbonden? „Al langer was het de stille wens van het Polderhuis om een loopbrug van het museum naar de tank te bouwen”, zegt Ada van Hoof van het Westkapelse museum.
Vorig jaar, tijdens de 65e herdenking van de landing, toonde een werkgroep aan de aanwezige Britse veteranen een maquette van wat de Liberty Bridge –vrijheidsbrug– moest worden. Van Hoof: „’s Avonds hadden zij spontaan al 700 euro bijeengebracht.”
De Liberty Bridge, die vanmiddag is geopend in aanwezigheid van veteranen en hoge Britse militairen, is de ontbrekende schakel die van Westkapelle eindelijk de volwaardige herdenkingsplaats maakt waar de veteranen recht op hebben, zegt MacDonald. „Hier komt alles samen. De brug verbindt het verleden met het heden. Hij benadrukt de band tussen Westkapelle en het Marine Corps.”
Dat die band hecht is blijkt wel uit de grote groep, veelal Westkapelse, vrijwilligers die de brug aanlegden. Daarmee hebben ze het korps een grote eer betoond, aldus MacDonald. In het stenen deel van de brug staan de namen van de gevallen mariniers gegrift. Ernaast een gedenksteen met de tekst ”Liberty – a most precious gift”. MacDonald: „De brug laat zien dat die jongens niet alleen mariniers waren, maar ook gewoon mensen. Zij betaalden de ultieme prijs voor de vrijheid.”