De bewindsvrouw maakte eind juni bekend dat examenkandidaten vanaf het schooljaar 2011-2012 alleen slagen, als zij gemiddeld een voldoende halen voor het centraal schriftelijk examen. Nu kunnen zij onvoldoendes voor die landelijke toetsen nog compenseren met goede cijfers voor de examens die de scholen in de loop van het examenjaar zelf afnemen. Ook mogen zij voor de drie zogenoemde basisvakken, Nederland, Engels en wiskunde, maximaal één 5 als eindcijfer halen.

Volgens het LAKS spreekt Van Bijsterveldt voor haar beurt. „Nederland investeert ondermaats in onderwijs”, stelt voorzitter Steven de Jong. „Het is erg voorbarig om dan wel de exameneisen te verhogen; eerst moet de kwaliteit van het onderwijs zelf omhoog. Eisen zijn alleen haalbaar als aan voorwaarden zoals goede lessen wordt voldaan.”

De VO-raad en het LAKS vrezen dat leerlingen door de strengere eisen moeilijke vakken of profielen gaan mijden of voor een lager niveau kiezen dan zij aankunnen, terwijl het beleid er de laatste jaren juist op gericht was leerlingen het maximale uit zichzelf te laten halen. Verder waarschuwen zij voor verschraling van het onderwijs, omdat de kans groot is dat scholen de inhoud van hun lessen voortaan zullen beperken tot het examenprogramma.

Voor leerlingen die bijvoorbeeld dyslexie hebben of eenzijdig getalenteerd zijn, zullen de gevolgen onevenredig zwaar zijn, stellen de VO-raad en het LAKS. Zij verwachten dat vooral in die groep meer leerlingen zullen zakken.