Hoe weet ik of er kans op onweer is?

De kans op onweer is groot als bijvoorbeeld condensstrepen achter vliegtuigen langzaam oplossen of uitdijen, maar ook als de lucht vol raakt met windveren. Als de temperatuur aan het eind van een zomerdag niet daalt, is de kans op een nachtelijke onweersbui groot.

Soms verraadt onweer zich al een dag tevoren. Er zijn dan wolken te zien die het uiterlijk hebben van een langgerekte bank met opbollende torentjes als van kastelen. In de middag of avond ontwikkelen zich stapelwolken, die uitgroeien tot onweersbuien. Hoe zwaar de buien werkelijk worden, is pas kort van tevoren vast te stellen.

Hoe ontstaat een onweersbui?

Onweersbuien ontstaan bij grote temperatuurverschillen, vochtige lucht en een sterke wind op grote hoogte in de atmosfeer. Hoe zwaar de bui uiteindelijk wordt, hangt af van het tijdstip waarop deze passeert. In de zomer zijn de nachtelijke buien het zwaarst, waarbij veel regen of hagel niet uitzonderlijk is.

Hoe ziet een onweersbui eruit?

De typische onweerswolk wordt cumulonimbus genoemd. De onderkant van deze wolk hangt laag. Hij groeit meestal uit tot een hoogte van meer dan 15 kilometer, met aan de bovenkant een aambeeldvormige structuur. In de wolk veroorzaakt een sterke omhooggaande stroming van warme lucht hoog in de wolk turbulenties, waardoor hagel gevormd kan worden. In uitzonderlijke gevallen ontstaat er door de stijgende warme lucht een windhoos die alles op zijn pad omhoogzuigt, bomen ontwortelt en huizen vernielt.

Hoe weet ik of er onweer nadert?

Als een onweersbui nadert, is in de verte een dof gerommel hoorbaar. Deze donder is tot op ongeveer 25 kilometer afstand hoorbaar. Als het donker is, zijn ook de bliksemflitsen al snel waar te nemen, bij helder weer tot een afstand van zo’n 150 kilometer. Plotselinge heftige valwinden –als gevolg van een sterke temperatuursdaling voor het onweerfront– kondigen aan dat de bui al tamelijk dichtbij is.

Hoe weet ik hoever weg de bui nog is?

Uit de tijd die verstrijkt tussen bliksem en donder kan de afstand tot de bui berekend worden. Het geluid legt in drie seconden een afstand van ongeveer 1 kilometer af. Als de donderklap binnen tien seconden na de bliksemontlading te horen is dan is de desbetreffende ontlading op ongeveer 3 kilometer afstand.

Hoe komt het dat onweer in de verte zo lang kan narommelen?

Als het onweer erg dichtbij is, wordt de bliksem gevolgd door een scherpe knal. Als het onweer ver weg is, veroorzaakt de bliksem een gedempt, langdurig donderen en narommelen. Dat komt doordat de atmosfeer en de bodem hoge geluidsfrequenties opnemen. Daarnaast treden echo’s op, waardoor de eenmalige knal verandert in een langdurig donderen.

Hoe ontstaat bliksem?

Over het ontstaan van bliksem is veel onzekerheid; er bestaan minstens tien theorieën. Duidelijk is wel dat aan de onderkant van de onweerswolk negatieve lading zich ophoopt. Terwijl daar vonkontladingen plaatshebben, ontstaat met een snelheid van 1500 kilometer per seconde in een kettingreactie een kanaal van geïoniseerde lucht, de voorontlading. Als dit kanaal zo’n 100 meter boven de aarde is, ontstaat door de opgebouwde spanning vanaf de aarde ook een kanaal, de vangontlading. De elektrische weerstand van het kanaal is veel lager dan van de omringende lucht, zodat de hoofdontlading zich met een snelheid van 100.000 kilometer per seconde ten slotte naar de positief geladen aarde beweegt.

Hoe gevaarlijk is bliksem?

Bliksem is een van de gevaarlijkste weersverschijnselen. De binnenkant van de bliksem is met 25.000 graden Celsius bijna vijf keer heter dan het oppervlak van de zon – 5507 graden Celsius. De spanning die de bliksem kan genereren is maximaal 1,4 miljoen volt. Op de plaats van de inslag kan een elektrische stroom van meer dan 100.000 ampère optreden. Blikseminslagen hebben meestal plaats in hoge gebouwen of bomen.

Wat kan een blikseminslag veroorzaken?

Een blikseminslag kan de vernieling van een gebouw of een begin van brand veroorzaken. Ook kan de elektrische ontlading zorgen voor een spanningspiek in het elektriciteitsnet van gebouwen in de buurt. Daardoor springen stoppen en raken elektrische apparaten onklaar. Elektrische velden tijdens een bliksemontlading kunnen zo sterk zijn dat ook niet-aangesloten elektronica beschadigd raakt. De bliksem treft per jaar ongeveer een op de 2 miljoen mensen. Meestal overleven zij de klap. De gevolgen van zo’n inslag zijn vaak hartritmestoornissen en brandwonden.

Hoe kan de gevolgen van een blikseminslag beperken?

In huis: sluit ramen en deuren; ontkoppel alle elektrische apparatuur. In de auto, boot of caravan is het redelijk veilig. Bij een inslag voert deze de lading direct af. Buitenshuis is het zaak zo snel mogelijk een schuilplaats te zoeken, echter niet onder een boom. Het beste is een hurkzit met de voeten dicht tegen elkaar.