Randstad zakt door inklinken veenlagen
UTRECHT – Door het inklinken van veenlagen zijn sommige delen van West-Nederland de afgelopen paar duizend jaren al meer dan drie meter gezakt. Deze daling zet door en levert grote overstromingsrisico’s voor de dichtbevolkte Randstad op.
Dat stelt fysisch-geograaf Sanneke van Asselen van de Universiteit Utrecht, die 16 juni promoveert op een onderzoek naar het inklinken van veenlagen op 10 meter diepte.
„De snelheid van de bodemdaling loopt op tot 15 millimeter per jaar”, aldus Van Asselen. „Vooral de combinatie van bodemdaling met de stijgende zeespiegel is gevaarlijk voor Nederland. Daarbij voorspellen klimaatwetenschappers een grotere kans op extreme hoeveelheden neerslag, en smeltwater dat onze rivieren moeten verwerken. Deze kunnen dat echter niet aan.”
Een ander probleem is volgens de fysisch-geograaf dat het veen onder dijken inklinkt. De dijken verzakken, waardoor een dijkdoorbraak niet denkbeeldig is.
De snelheid van de bodemdaling is onder meer afhankelijk van de dikte van de veenpakketten, de samenstelling van het veen en het gewicht van bovenliggende zand- en kleilagen.
Van Asselen: „In het sterk gecultiveerde Nederlandse polderlandschap wordt de bodemdaling bovendien versneld door het verlagen van de grondwaterstand ten behoeve van de landbouw.” En dat baart haar zorgen.
Grote delen van de provincies Zuid-Holland en Utrecht zijn erg vatbaar voor bodemdaling door inklinking van veen. Het onderzoek van Van Asselen levert daarom belangrijke kennis voor het beheer van het Nederlandse polderlandschap.
Van Asselen ontwikkelde daarnaast een computermodel dat provincies en waterschappen kunnen gebruiken om het risico op bodemdaling in te schatten en hun ruimtelijke ordening daarop af te stemmen.